Cô bác anh chị thân mến,
Ông bà ta vẫn thường nói: “Bệnh từ miệng mà vào, họa từ miệng mà ra”. Câu này không chỉ nhắc nhở ta giữ gìn lời ăn tiếng nói mà còn cảnh báo về việc ăn uống không điều độ dễ sinh bệnh, đặc biệt là bệnh dạ dày. Trong hành trình chữa trị và chăm sóc sức khỏe tiêu hóa, nhiều người băn khoăn: “Đau dạ dày có ăn được bột sắn dây không?”. Hôm nay, tôi xin cùng cô bác anh chị gỡ rối thắc mắc này qua lăng kính của Y học cổ truyền.
Bột sắn dây – vị thuốc mát lành từ thiên nhiên
Trong dân gian, sắn dây không chỉ là một loại thực phẩm mà còn là một vị thuốc quý. Theo tài liệu “Cây thuốc, vị thuốc chữa bệnh tiêu hóa”, sắn dây có vị ngọt, tính mát, đi vào kinh Tỳ và Vị, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, giải độc, tiêu viêm, đặc biệt hiệu quả trong các trường hợp nóng trong, nhiệt miệng, táo bón và say nắng.
Đông y xem sắn dây như dòng nước suối mát, len lỏi vào từng ngóc ngách của cơ thể, làm dịu cái nóng bốc lên từ tỳ vị bị nhiệt, giải độc mà không làm tổn hao dương khí. Đây chính là điểm mạnh khiến sắn dây được nhiều người ưa chuộng, nhất là vào mùa hè oi bức.
Người đau dạ dày có nên dùng bột sắn dây?
Góc nhìn từ Y học cổ truyền
Đau dạ dày trong Đông y phần lớn bắt nguồn từ các nguyên nhân như:
-
Tỳ vị hư nhược: tiêu hóa kém, ăn không tiêu, bụng đầy trướng.
-
Can khí phạm vị: lo âu, stress làm khí uất kết, gây đau thượng vị.
-
Tỳ vị tích nhiệt: ăn nhiều đồ cay nóng, chiên xào khiến vị nhiệt tăng cao.
Bột sắn dây nhờ tính mát, vị ngọt nên rất phù hợp trong trường hợp dạ dày bị nhiệt, nhất là khi có biểu hiện nóng rát vùng thượng vị, ợ hơi, miệng khô, táo bón – đây là biểu hiện của “vị nhiệt” hoặc “vị âm hư sinh nội nhiệt”.
Tuy nhiên, nếu cô bác bị đau dạ dày do tỳ vị hư hàn – nghĩa là bụng hay lạnh, tiêu chảy, chân tay lạnh, sợ lạnh, ăn vào hay đau âm ỉ – thì nên hạn chế dùng sắn dây. Vì sắn dây có tính mát, nếu dùng nhiều sẽ khiến tỳ vị vốn đã hư hàn càng thêm suy yếu, dễ sinh tiêu chảy, lạnh bụng.
Kết luận: Có thể ăn, nhưng phải đúng người – đúng cách
Hướng dẫn dùng bột sắn dây đúng cách cho người đau dạ dày
Liều lượng và cách dùng
-
Liều lượng: Mỗi lần 1-2 thìa cà phê bột sắn dây (khoảng 5-10g), ngày dùng 1 lần.
-
Cách pha: Có thể pha với nước ấm, thêm chút đường phèn hoặc gừng lát để điều hòa tính mát, tránh gây lạnh bụng.
-
Thời điểm dùng: Tốt nhất là sau bữa ăn 30 phút – 1 tiếng, tránh khi bụng quá đói hoặc quá no.
Kết hợp cùng thảo dược khác
-
Trường hợp vị nhiệt, táo bón: Có thể pha sắn dây cùng mật ong và vài lát cam thảo.
-
Trường hợp loét dạ dày có viêm: Dùng bột sắn dây nấu chín cùng với nghệ vàng và mật ong – hỗ trợ làm lành tổn thương niêm mạc.
-
Người hay đầy bụng, khó tiêu: Có thể hòa sắn dây với nước gừng ấm để điều hòa âm dương.
Những lưu ý quan trọng
-
Không dùng sắn dây khi đang bị tiêu chảy, lạnh bụng, huyết áp thấp hoặc phụ nữ mang thai 3 tháng đầu (do sắn dây có tính hoạt huyết nhẹ).
-
Tránh dùng sắn dây sống quá nhiều trong ngày – đặc biệt vào buổi tối.
-
Không pha sắn dây bằng nước sôi trực tiếp – nên dùng nước ấm để giữ được dược tính mà tránh vón cục.
Y học cổ truyền trị đau dạ dày: không chỉ là “kiêng – khem”
Cô bác anh chị thân mến, để trị tận gốc bệnh đau dạ dày theo Y học cổ truyền, không thể chỉ dựa vào vài món ăn hay thảo dược đơn lẻ. Mà phải nhìn tổng thể: tỳ vị là gốc rễ của tiêu hóa, là nguồn sinh khí hậu thiên. Muốn chữa đau dạ dày, cần kiện tỳ, hòa vị, lý khí, dưỡng âm hoặc thanh nhiệt – tùy thể bệnh.
Người xưa nói “Tỳ hư sinh đàm, vị nhiệt sinh viêm, can uất sinh đau” – cái hay của Đông y là không chỉ chữa triệu chứng mà đi sâu vào gốc rễ tạng phủ, điều hòa khí huyết, phục hồi công năng tiêu hóa.
Vì vậy, cô bác đừng chỉ trông mong vào thuốc hay kiêng khem đơn thuần. Hãy chăm sóc tỳ vị hàng ngày bằng cách:
-
Ăn chín uống ấm, tránh thức ăn sống lạnh.
-
Dùng những món như cháo gạo nếp, canh củ sen, nước sắc cam thảo – đại táo.
-
Xoa bụng mỗi sáng tối theo chiều kim đồng hồ để kích hoạt tiêu hóa.
-
Châm cứu hoặc bấm huyệt Nội quan, Túc tam lý, Trung quản để điều hòa vị khí.
Đau dạ dày không phải là bản án suốt đời – nếu ta hiểu và chăm sóc đúng cách. Đừng đợi đến khi “bụng cồn cào không yên” mới nghĩ tới việc trị liệu, hãy bắt đầu từ hôm nay – từ từng chén nước sắn dây đúng người, đúng lúc, đúng cách.
Chúc cô bác anh chị luôn dồi dào sức khỏe, tỳ vị an khang, ăn ngon ngủ yên mỗi ngày.
Thân mến,
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị có thể tham khảo thêm
Đau dạ dày do khí trệ, huyết ứ, tỳ vị hư yếu – Bác sĩ Phương có cách điều trị phù hợp từng thể bệnh!
4 cách xoa bụng chữa đau dạ dày – Nghe đơn giản mà hiệu quả không ngờ
Cô bác anh chị đang băn khoăn về tình trạng sức khỏe của mình? Hãy điền form bên dưới, bác sĩ Phương sẽ lắng nghe và tư vấn tận tình nhất 
