Cô bác anh chị thân mến,
Ông bà ta có câu “Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng” – câu nói không chỉ nhấn mạnh giá trị của sự thẳng thắn, mà còn gợi mở một triết lý sâu xa về việc chữa bệnh: thuốc hay thường không dễ uống, và người biết chăm lo sức khỏe là người dám đối diện với khó chịu để tìm về sự dễ chịu lâu dài. Trong kho tàng kinh nghiệm dân gian, có những bài thuốc mộc mạc, chỉ từ vài nguyên liệu vườn nhà nhưng lại có công năng không thua gì phương thuốc quý. Hôm nay, tôi xin chia sẻ với cô bác anh chị một mẹo trị viêm họng, ho lâu ngày chỉ với… ba quả khế chua và chút rượu trắng.
Nhiều người bệnh đến phòng khám tôi than thở rằng: “Bác sĩ ơi, sao cái họng nó cứ rát hoài, uống bao nhiêu thuốc tây mà vẫn dai dẳng”. Họng viêm, cổ rát, ho khan có đờm – tưởng nhỏ mà hóa phiền toái. Vậy mà chỉ với cách đơn giản là đem ba quả khế chua nướng chín, vắt lấy nước cốt hòa cùng rượu trắng, chia làm hai lần uống trong ngày, nhiều người đã nhẹ họng, hết ho, ngủ ngon giấc chỉ sau 2-3 ngày.
Vì sao khế chua lại trị được viêm họng, ho kéo dài? Dưới góc nhìn Đông y, khế chua (ngũ liễm tử) có vị chua, tính bình, quy vào can và phế, có tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, tiêu đờm, giải độc, lợi yết hầu. Trong khi đó, rượu trắng với lượng vừa phải đóng vai trò “hành dược” – giúp thuốc dẫn vào kinh lạc, làm ấm tạng phủ, phát tán phong hàn. Khi kết hợp nước khế chua đã nướng (tức đã giảm bớt tính lạnh, tăng phần công năng hóa độc, giảm viêm) với chút rượu ấm, ta được một bài thuốc vừa thanh vừa ôn, vừa tiêu độc lại vừa thông lạc – rất hợp để chữa các chứng họng sưng, rát, khàn tiếng, ho kéo dài.
Giống như khi mình thấy cây bị úng nước thì phải vừa đào đất thoáng gốc vừa bón chút vôi rải quanh cho ấm rễ. Cơ thể con người cũng vậy – muốn hết viêm thì phải vừa tiêu độc, vừa tăng sức ấm, khai thông khí huyết.
Cách làm như sau:
- Chuẩn bị 3 quả khế chua già, loại vỏ xanh, ít xơ là tốt nhất.
- Rửa sạch, bổ đôi hoặc để nguyên, nướng trên than hoặc lò nướng đến khi chín thơm, vỏ xém nhẹ.
- Dùng vải sạch hoặc rây để vắt lấy nước cốt.
- Hòa với 1-2 thìa nhỏ rượu trắng (loại 35-40 độ).
- Chia làm 2 phần, uống vào sáng sớm và tối trước khi ngủ.
Duy trì 3 ngày liên tục, cô bác anh chị sẽ thấy cổ họng nhẹ hơn, tiếng nói trong hơn, ho giảm hẳn. Trẻ em trên 12 tuổi có thể dùng liều giảm một nửa, tuy nhiên nên tham khảo thêm ý kiến thầy thuốc Đông y để điều chỉnh cho phù hợp thể trạng.
Cô bác anh chị lưu ý điều này
- Người có bệnh dạ dày, viêm loét nặng thì nên giảm rượu hoặc thay bằng nước ấm.
- Không dùng cho phụ nữ mang thai hoặc người đang sốt cao.
- Nên dùng khế sạch, không phun thuốc trừ sâu vì nướng lên có thể sinh độc.
Cô bác anh chị lưu ý, tuy bài thuốc dân gian này đơn giản nhưng không nên lạm dụng. Đây là cách hỗ trợ làm dịu triệu chứng, rất hữu hiệu trong giai đoạn đầu hoặc tình trạng nhẹ. Với những trường hợp viêm họng mạn tính, tái đi tái lại, căn nguyên sâu xa thường do phế hư, tỳ yếu, phong hàn lâu ngày nhập lý, muốn khỏi hẳn phải theo phép trị cổ truyền: bổ phế, kiện tỳ, khu phong tán hàn, thanh nhiệt giải độc.
Đông y quan niệm: “Phế khai khiếu ra họng, chủ khí và tiếng nói” – họng đau, ho lâu ngày chẳng qua là tiếng lòng của phế đang yếu, khí đang hư, độc chưa hóa. Do đó, thay vì chỉ lo đối phó khi bệnh rõ ràng, cô bác anh chị nên chủ động dưỡng sinh: ăn uống điều độ, giữ ấm cơ thể, luyện thở nhẹ nhàng, và khi cần thì dùng đến những mẹo dân gian như trên để “cắt mầm họa” ngay từ sớm.
Cơ thể con người như vườn cây – đất có màu mỡ, rễ có khỏe thì cây mới trổ hoa ra trái. Tạng có vững, khí huyết có lưu thông thì mới chống đỡ được bệnh tật. Tôi mong rằng, mỗi cô bác anh chị đều là người làm vườn thông minh – chăm sóc cái gốc tiên thiên mỗi ngày, chứ đừng đợi cành lá héo mới cuống cuồng chữa trị.
Chúc cô bác anh chị luôn mạnh khỏe, nhẹ họng, an lành qua từng hơi thở.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
