Cô bác anh chị thân mến,
Ông bà ta thường ví: “Nhất ho, nhì ốm” – bởi cơn ho tuy nhỏ, nhưng dai dẳng thì rất mệt mỏi, khiến cả người bệnh lẫn người xung quanh đều khó chịu. Nhất là với những ai bị ho, viêm họng mạn tính, mỗi lần thời tiết thay đổi hay uống nước lạnh là cổ họng lại khô rát, ngứa ngáy, ho liên tục, khó ngủ, mệt mỏi triền miên.
Đông y gọi đây là chứng “phế âm hư, phong hàn phạm phế” – tức là phế (phổi) bị tổn thương lâu ngày, khí huyết kém điều hòa, khiến cho cổ họng viêm nhiễm, niêm mạc khô rát, sinh ho. Muốn trị dứt điểm, không chỉ làm dịu cơn ho mà còn phải dưỡng âm, thanh phế, điều hòa khí huyết và làm mềm cổ họng.
Trong dân gian, có một bài thuốc rất mộc mạc mà hiệu quả – đó là dùng cam thảo sống pha trà, một vị thuốc quen thuộc trong Đông y, vừa dễ uống, lại phù hợp cho cả người lớn lẫn trẻ nhỏ.
Cam thảo – vị ngọt mát làm dịu cổ họng, dưỡng âm thanh phế
Cam thảo, trong Đông y được xem là “quốc lão” – nghĩa là ông quan đứng đầu trong các bài thuốc, chuyên dùng để điều hòa vị thuốc, bổ khí, làm dịu cơ thể. Riêng cam thảo sống (chưa sao tẩm) có vị ngọt, tính bình, quy kinh tỳ – phế – tâm, công dụng chính là:
-
Dưỡng âm, nhuận phế, làm dịu các tổn thương niêm mạc họng.
-
Giảm ho, tiêu đờm, kháng viêm nhẹ, thích hợp cho người ho khan, ho lâu ngày.
-
Làm dịu cổ họng rát khô, đặc biệt khi ho về đêm hoặc ho khan từng cơn.
-
Dễ dùng, an toàn với cả trẻ nhỏ, người cao tuổi, người tỳ vị yếu.
Đây là vị thuốc lành tính, vừa là thuốc vừa là trà, có thể uống thay nước hàng ngày trong thời gian bị viêm họng, ho mạn.
Cách dùng cam thảo trị ho, viêm họng mãn tính
🔸 Nguyên liệu:
-
Cam thảo sống: 10g (thái lát mỏng hoặc để nguyên miếng nhỏ)
-
Nước sôi: 100ml
🔸 Cách làm:
-
Cho cam thảo vào ly hoặc bình giữ nhiệt.
-
Rót 100ml nước sôi vào, đậy nắp, ngâm khoảng 10 phút cho ra hết tinh chất.
-
Uống từ từ như trà, nhấp từng ngụm nhỏ để nước thuốc thấm vào cổ họng.
-
Uống đến khi hết vị ngọt thì có thể thay ấm khác.
🔸 Liều dùng:
-
Ngày uống 2–3 lần, duy trì đều đặn trong 5–7 ngày, hoặc đến khi các triệu chứng giảm hẳn.
Cô bác anh chị lưu ý
-
Trong thời gian uống nên kiêng các món cay nóng như ớt, tiêu, gừng quá mạnh.
-
Hạn chế ăn cá tanh, thực phẩm nhiều dầu mỡ và đường, vì dễ kích thích ho.
-
Không dùng cam thảo liều cao hoặc kéo dài quá 2 tuần liên tục nếu có cao huyết áp, suy thận, vì có thể gây giữ nước, tăng huyết áp nhẹ.
-
Trẻ nhỏ từ 1 tuổi trở lên có thể dùng, nhưng nên giảm liều (khoảng 3–5g cam thảo/lần).
Cô bác anh chị thân mến,
Viêm họng và ho mạn tính là biểu hiện của sự tổn thương phế khí, thường do phế âm hư, hàn nhiệt giao tranh, khí huyết không điều hòa, lâu ngày sinh ra các cơn ho lặp đi lặp lại. Đông y điều trị bằng cách dưỡng phế, điều âm, điều khí – nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, giống như cách cam thảo thấm vào cổ họng từng chút, làm dịu từ từ mà không gây hại.
Cơn ho có thể chỉ là triệu chứng, nhưng nó là lời nhắn nhủ rằng cơ thể cần được chăm sóc từ gốc – nhất là tạng phế. Do đó, ngoài việc uống thuốc, cô bác nên giữ ấm cổ, ăn uống điều độ, nghỉ ngơi đầy đủ và hạn chế căng thẳng – vì khí uất cũng làm tổn thương phế.
Hãy để những vị thuốc nhẹ nhàng như cam thảo đồng hành cùng mình trong những ngày chuyển mùa, để tiếng ho lùi xa, cổ họng dịu dàng trở lại, và sức khỏe dần được phục hồi từ bên trong.
Chúc cô bác anh chị luôn mạnh phổi, êm họng, giấc ngủ ngon lành và những ngày nhẹ tiếng ho.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
