Cô bác anh chị thân mến,
Xưa kia dân gian có câu: “Ho chẳng phải bệnh mà bệnh lại từ ho mà ra”. Quả đúng như vậy – ho tuy là phản xạ tự nhiên của cơ thể để tống đờm và dị vật ra khỏi đường thở, nhưng nếu để dai dẳng, kéo dài kèm theo đờm đặc, cổ họng rát, tức ngực thì không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và sức khỏe, đặc biệt là khi trời trở lạnh hay gặp môi trường ô nhiễm.
Trong Đông y, ho có đờm thường do tỳ phế hư, phong hàn xâm nhập, đàm thấp ứ đọng hoặc ăn uống không điều độ làm tỳ mất vận hóa, sinh đờm. Để chữa trị, không chỉ cần làm dịu cổ họng mà còn phải thanh phế, hóa đàm, kiện tỳ tiêu thấp. Và trong những vị thuốc dân dã, dễ tìm, lô hội (nha đam) là một lựa chọn nhẹ nhàng nhưng hiệu quả, đặc biệt phù hợp cho người thể nhiệt, ho đờm do đàm thấp, thực nhiệt.
1. Lô hội – dịu mát từ trong ra ngoài
Lô hội (nha đam), trong Đông y gọi là lô căn, có vị đắng nhẹ, tính mát, công năng chính là thanh nhiệt, nhuận phế, giải độc, thông tiện. Đặc biệt, phần gel trong suốt bên trong thịt lô hội có tác dụng làm dịu viêm niêm mạc, hỗ trợ tiêu đờm và làm sạch đường hô hấp nhẹ nhàng.
Khi bị ho có đờm, dùng lô hội như một vị thanh mát, vừa giúp làm loãng đờm, vừa hỗ trợ làm lành tổn thương viêm ở cổ họng – rất thích hợp với người hay ho khan, ho có đờm đặc, cảm thấy nóng rát họng, hay ho về đêm.
2. Cách nấu nước lô hội trị ho có đờm
Nguyên liệu:
-
Lô hội tươi: 200g (chọn bẹ to, tươi, không dập nát)
-
Nước sạch: 800ml
-
(Có thể thêm 1–2 lát gừng mỏng nếu cơ địa thiên hàn)
Cách thực hiện:
-
Gọt sạch lớp vỏ xanh bên ngoài của lô hội – chỉ giữ lại phần thịt trong suốt bên trong.
-
Rửa kỹ phần thịt này với nước lạnh nhiều lần để loại bỏ lớp nhớt (nhựa vàng) – đây là phần có thể gây kích ứng nếu không rửa sạch.
-
Cắt lô hội thành miếng nhỏ, cho vào nồi cùng 800ml nước.
-
Đun sôi, sau đó hạ nhỏ lửa, sắc khoảng 15–20 phút cho các tinh chất ra nước.
-
Chắt lấy nước, để ấm và uống trong ngày, chia làm 2–3 lần sau ăn.
Tùy chỉnh:
-
Nếu khó uống, có thể thêm chút mật ong (cho vào khi nước còn ấm, không quá nóng).
-
Người dễ lạnh bụng có thể thêm vài lát gừng khi đun để điều hòa tính mát của lô hội.
Cô bác anh chị lưu ý
-
Không dùng cho trẻ dưới 3 tuổi, người tiêu chảy, lạnh bụng, phụ nữ có thai (do tính mát).
-
Không nên dùng quá nhiều trong ngày, dễ gây lỏng phân – chỉ dùng vừa đủ, chia đều uống trong ngày.
-
Người huyết áp thấp hoặc đang uống thuốc tây cần tham khảo ý kiến trước khi dùng thường xuyên.
Cô bác anh chị thân mến,
Trong Đông y, chữa ho không chỉ là “cắt tiếng ho” mà là điều chỉnh khí phế, làm tan đờm, thông kinh mạch, kết hợp cả dưỡng phế và tiêu nhiệt. Lô hội tuy là một loại cây trồng phổ biến nơi bậu cửa, nhưng lại mang trong mình khả năng chữa lành rất tinh tế – từ làm dịu, thanh mát, đến hóa đàm và phục hồi tổn thương bên trong.
Sử dụng lô hội trị ho có đờm không chỉ là bài thuốc uống, mà còn là một cách nuôi dưỡng cơ thể từ từ, như dòng suối mát gột sạch khói bụi trong lòng phổi. Dĩ nhiên, để hiệu quả lâu dài, cô bác cũng cần điều chỉnh ăn uống thanh đạm, hạn chế đồ cay nóng, giữ ấm cổ họng khi trời lạnh, và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý để phế khí được phục hồi.
Chữa bệnh bằng cây cỏ quanh nhà không chỉ là cách tiết kiệm, mà còn là hành trình quay về với sự tự nhiên, nhẹ nhàng, bền bỉ và đầy yêu thương với cơ thể mình.
Chúc cô bác anh chị luôn có một hơi thở thông thoáng, cổ họng êm dịu, sống khỏe và an lành.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
