Cô bác anh chị thân mến,
Người xưa có câu: “Phong hàn nhập lý, bách bệnh sinh” – ý chỉ khi gió lạnh (phong hàn) xâm nhập vào cơ thể, nếu không được đẩy ra kịp thời thì sẽ sinh ra trăm thứ bệnh. Trong những ngày giao mùa, tiết trời se lạnh hoặc sau những hôm đi mưa dầm, thức khuya, làm việc căng thẳng, nhiều người thấy người uể oải, sổ mũi, hắt hơi, gai gai sốt – dấu hiệu cảm lạnh đang “gõ cửa”. Nếu để lâu không xử lý, cảm nhẹ có thể thành cảm nặng, từ cảm sẽ kéo theo viêm họng, ho, mệt mỏi kéo dài.
Nhưng cô bác anh chị đừng vội lo. Trong gian bếp của mỗi nhà, có hai vị thuốc dân dã nhưng lại giải cảm thần kỳ – đó là chanh và gừng. Một vị mát, một vị ấm – như hai cực âm dương hòa hợp, vừa giúp đẩy phong hàn ra khỏi cơ thể, vừa làm sạch, thanh lọc bên trong, giúp cơ thể hồi phục một cách tự nhiên, nhẹ nhàng.
Chanh và gừng – cặp đôi trị cảm, thanh lọc hiệu quả dưới góc nhìn Đông y
- Gừng tươi (sinh khương) có vị cay, tính ấm, vào phế, tỳ, vị. Có công dụng phát tán phong hàn, ôn trung chỉ ẩu (làm ấm bụng, cầm buồn nôn), hành khí, tiêu đàm, rất hiệu quả trong những trường hợp cảm lạnh, rét run, ho có đờm trắng, chảy mũi trong.
- Chanh có vị chua, tính mát, vào can và vị. Tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, giải độc, hóa đàm, lợi yết hầu. Trong những ngày cảm mệt mỏi, chanh giúp giải khát, thanh lọc gan, sạch họng, tăng sức đề kháng.
Khi kết hợp, gừng giúp đẩy tà khí ra ngoài, còn chanh thanh lọc khí độc bên trong. Một bên “mở cửa”, một bên “quét dọn” – giúp cơ thể nhẹ nhàng thoát khỏi cảm cúm, đồng thời tăng cường miễn dịch tự nhiên.
Cách dùng chanh và gừng để giải cảm, thanh lọc cơ thể
Nước chanh gừng ấm (dễ làm, dễ uống, hiệu quả cao)
- Gừng tươi thái lát (khoảng 3–5 lát), đun sôi 5 phút với 300ml nước
- Tắt bếp, để nước còn âm ấm thì thêm vào 1–2 thìa cà phê nước cốt chanh và 1 thìa mật ong
- Uống khi còn ấm, vào buổi sáng sớm hoặc lúc thấy cơ thể lạnh, sụt sịt, mệt mỏi
- Có thể uống 2 lần/ngày, liên tục 3 ngày khi mới chớm cảm
Trà gừng chanh sả (giải cảm toàn thân, ra mồ hôi nhẹ)
- Gừng, sả đập dập, chanh thái lát mỏng
- Đun cùng 500ml nước trong 10 phút, thêm chút đường phèn hoặc mật ong nếu thích
- Uống nóng, trùm mền nhẹ để ra chút mồ hôi – rất tốt cho người vừa đi mưa, cơ thể lạnh
Ngậm gừng chanh mật ong trị viêm họng kèm cảm
- Thái lát mỏng gừng và chanh, ướp mật ong 1–2 ngày trong hũ thủy tinh
- Ngậm từng lát khi cảm thấy rát họng, khô cổ, giọng khàn
- Vừa kháng khuẩn, vừa giảm viêm, lại làm ấm phế rất hiệu quả
Cô bác anh chị lưu ý
Dùng tốt cho:
- Người mới chớm cảm cúm, cảm lạnh
- Người thường xuyên mệt mỏi, dễ ốm khi thời tiết thay đổi
- Người muốn thải độc cơ thể tự nhiên, tăng đề kháng
Cần thận trọng với:
- Người bị viêm loét dạ dày (gừng có tính cay nóng)
- Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi (nếu có mật ong)
- Người đang sốt cao không nên dùng gừng liều cao (vì dễ làm nóng thêm)
Cô bác anh chị có thể kết hợp thêm để tăng tính hiệu quả
- Ăn uống thanh đạm, tránh đồ dầu mỡ, lạnh
- Uống đủ nước ấm, nghỉ ngơi hợp lý
- Giữ ấm cổ, chân tay, đặc biệt khi ra gió, trời lạnh
- Có thể xông mặt bằng lá gừng – sả – chanh để thông mũi, giải cảm nhẹ
Cô bác anh chị thương mến, trong Đông y, cảm cúm không đơn giản là “nhiễm virus” mà là sự xâm nhập của phong hàn, phong nhiệt khi chính khí suy yếu. Bởi vậy, muốn chữa dứt cảm phải biết khu phong, tán hàn, điều hòa khí huyết, đồng thời bổ chính khí để tà khí không còn chỗ bám. Mà chanh với gừng, tuy nhỏ bé nhưng lại làm tròn những vai trò ấy một cách rất nhẹ nhàng, tự nhiên.
Mỗi sáng thay vì vội vàng với ly cà phê, cô bác anh chị hãy thử một ly nước ấm pha chanh gừng – như một lời chào cơ thể, như cách mình mở cửa sổ đón ánh nắng sớm. Không chỉ giúp phòng cảm, mà còn nuôi dưỡng sức khỏe từ bên trong, tăng cường miễn dịch mỗi ngày.
Chúc cô bác anh chị luôn an yên qua những mùa gió trở, giữ được thân nhiệt ổn định, đầu óc minh mẫn, cổ họng ấm áp, và trái tim nhẹ nhàng như ly nước chanh gừng đầu ngày.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
