Cô bác anh chị thân mến,
Trong Đông y, ho và đau họng vốn được coi là biểu hiện của phế khí bị xâm phạm, do phong – hàn – nhiệt tà thừa cơ tấn công, khiến phế mất chức năng tuyên giáng. Khi ấy, cổ họng trở nên khô rát, ngứa, sinh ho khan hoặc ho đờm, thậm chí kéo dài nhiều ngày không dứt. Giống như một cây sáo bị bụi bẩn che lỗ, luồng hơi đi qua không còn trong trẻo, phế cũng vậy – khi tà khí ngăn trở thì hơi thở khó thông, giọng nói khàn đục.
Một vị thuốc quen thuộc để “gỡ nghẽn đường thở” trong những trường hợp như vậy chính là cam thảo. Trong y học cổ truyền, cam thảo có vị ngọt, tính bình, đi vào 12 kinh, công năng thanh nhiệt, giải độc, tiêu đờm, nhuận phế, dưỡng tỳ vị. Người xưa ví cam thảo như “sứ giả hòa giải”, có mặt trong nhiều phương thuốc để điều hòa các vị thuốc khác, đồng thời tự thân nó cũng là vị trị ho, giảm đau rát họng rất công hiệu.
Khoa học hiện đại cũng chỉ ra, cam thảo chứa hơn 300 hợp chất sinh học, nổi bật là glycyrrhizin và flavonoid, có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, bảo vệ niêm mạc họng. Nhờ vậy, ngậm cam thảo hay uống nước sắc từ cam thảo không chỉ giảm ho, tiêu đờm mà còn hỗ trợ phục hồi nhanh niêm mạc bị tổn thương.
Một số cách dùng cam thảo trị ho và đau họng
- Ngậm cam thảo
- Dùng lát mỏng cam thảo khô, có thể kết hợp thêm huyền sâm, cát cánh.
- Ngậm nhai chậm, nuốt nước bỏ bã, ngày 5–6 lần.
👉 Giúp dịu họng, giảm ho khan, bớt rát cổ.
- Uống nước cam thảo như trà
- Dùng 10g cam thảo, hãm với 100ml nước sôi.
- Uống 2–3 lần/ngày, kiêng đồ cay nóng, hải sản tanh.
👉 Phù hợp với ho viêm họng mạn tính, trẻ nhỏ cũng có thể dùng liều nhẹ.
- Cam thảo kết hợp thảo dược khác
- Với ho có đờm, chán ăn: dùng cam thảo, đẳng sâm, phục linh, bạch truật – sắc uống ngày 2 lần.
- Với ho do nhiệt, rát họng: cam thảo phối cát cánh, hoặc làm viên ngậm cam thảo – mật ong.
- Với ho lâu ngày, ho lao: sao vàng cam thảo, tán bột, pha nước uống nhiều lần trong ngày.
- Với ho lạnh, ho viêm phế quản: cam thảo trộn trà xanh, hãm uống khi còn nóng.
- Cam thảo kết hợp chanh
- Pha bột cam thảo với nước ấm, thêm nước cốt chanh.
- Uống 2 lần/ngày để tiêu đờm, giảm rát họng nhanh chóng.
Cô bác anh chị lưu ý
- Không lạm dụng: Nam giới không nên dùng quá 8g/ngày vì có thể ảnh hưởng nội tiết tố.
- Không dùng cho phụ nữ mang thai: cam thảo có nguy cơ gây sinh non, ảnh hưởng thai nhi.
- Không phối với nhân trần: dễ gây mất sữa ở phụ nữ cho con bú.
- Người cao huyết áp, suy thận, phù nề, táo bón, đang dùng thuốc tim mạch, corticoid… nên tránh.
- Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường (chóng mặt, huyết áp tăng, phù cơ thể), cần dừng ngay.
Cô bác anh chị thân mến, dùng cam thảo trị ho, đau họng chỉ là cách “dập tắt ngọn lửa” tạm thời. Muốn trị tận gốc, Đông y nhấn mạnh phải bổ phế, dưỡng âm, thanh nhiệt, hóa đàm, điều hòa tỳ vị. Nghĩa là song song với ngậm thuốc, uống trà, ta cần chăm lo cho sức khỏe tổng thể: ăn uống điều độ, tránh cay nóng, giữ ấm cổ họng, tập thở sâu. Khi gốc rễ – tức là phế khí mạnh, tỳ vị vững – thì tà khí khó lòng xâm nhập, bệnh không còn cơ hội tái phát.
Mong rằng những cách sử dụng cam thảo tôi vừa chia sẻ sẽ giúp cô bác giảm ho, dịu họng an toàn ngay tại nhà. Hãy kiên trì, nhưng cũng đừng quên lắng nghe cơ thể và hỏi ý kiến thầy thuốc khi cần.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
ArrayArray
