Cô bác anh chị thân mến,
Trong kho tàng cây thuốc Nam của người xưa, hoa cúc chẳng những là loài hoa mang vẻ đẹp tao nhã, thanh khiết, mà còn là một vị thuốc quý được các bậc danh y cổ phương trân trọng sử dụng để an thần, thanh nhiệt, sáng mắt, tiêu độc. Và ngày nay, khi lối sống hiện đại khiến chúng ta dễ rơi vào tình trạng căng thẳng, mất ngủ, nóng trong… thì trà hoa cúc lại càng được yêu chuộng như một món uống vừa thư giãn, vừa trị bệnh nhẹ nhàng như dòng nước mát chảy qua tâm trí.
Trong sách “Bản Thảo Cương Mục” của danh y Lý Thời Trân, hoa cúc được phân làm nhiều loại – cúc trắng, cúc vàng, cúc dại…, mỗi loại có công dụng riêng, nhưng đều thuộc nhóm thanh nhiệt, giải độc, bình can, minh mục (sáng mắt).
Hoa cúc có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, quy kinh Phế, Can và Tâm bào lạc, là vị thuốc đứng đầu trong nhóm “thanh nhiệt giải độc, sơ phong thanh đầu mục” – tức là có thể làm mát gan, giải độc, làm sáng mắt, và xoa dịu những căng thẳng nội tâm.
Trà hoa cúc – tách trà dưỡng thân, bình tâm
Khi pha trà, hương hoa cúc như thấm vào hơi thở, lan tỏa khắp ngực, cổ, đầu óc… không chỉ là một thức uống thư giãn, mà còn đem lại nhiều công dụng cho sức khỏe:
1. Thanh nhiệt, mát gan, giải độc
Cúc có tính mát, giúp hạ hỏa, tiêu độc, đặc biệt tốt cho những ai hay bị nóng trong, nổi mụn, táo bón, rôm sảy, miệng hôi, tiểu vàng.
2. An thần, dễ ngủ
Hương thơm dịu nhẹ của cúc có tác dụng an thần, ổn định tâm trí, giảm căng thẳng. Người hay mất ngủ, mộng mị, suy nhược thần kinh dùng trà hoa cúc mỗi tối sẽ dễ vào giấc hơn, giấc ngủ sâu và bình yên hơn.
3. Giảm đau đầu, hoa mắt, mỏi cổ gáy
Do có tác dụng bình can, trà hoa cúc giúp điều hòa huyết áp, giãn cơ nhẹ vùng đầu cổ, hỗ trợ giảm đau đầu do căng thẳng hoặc huyết áp cao.
4. Sáng mắt, giảm mỏi mắt
Trà cúc đặc biệt tốt cho người làm việc nhiều với máy tính, học tập căng thẳng, do có tác dụng thanh can minh mục – làm sáng mắt, giảm đỏ mắt, khô mắt.
5. Kháng viêm, tăng miễn dịch
Các nghiên cứu hiện đại cho thấy hoa cúc chứa nhiều flavonoid và apigenin, là chất chống oxy hóa mạnh, giúp kháng viêm, tăng sức đề kháng, phòng cảm cúm, viêm họng.
6. Làm đẹp da, chống lão hóa
Phụ nữ dùng trà hoa cúc thường xuyên có thể làm chậm lão hóa, làm mát da, giảm mụn, do khả năng thải độc, thanh nhiệt từ bên trong.
Cách pha trà hoa cúc đúng cách
Nguyên liệu:
- 5–7 bông hoa cúc khô (hoặc 2g cúc dại)
- 200–300ml nước sôi
- Có thể thêm cam thảo, kỷ tử, mật ong nếu thích
Cách làm:
- Tráng nhanh hoa cúc bằng nước sôi rồi bỏ nước đầu.
- Cho hoa vào ấm, đổ nước sôi 90–95 độ, hãm 5–10 phút.
- Dùng khi còn ấm, tốt nhất vào buổi tối trước khi ngủ hoặc sau bữa ăn tối 30 phút.
Cô bác anh chị lưu ý khi dùng trà hoa cúc
- Người tỳ vị hư hàn (hay lạnh bụng, tiêu chảy, chân tay lạnh) không nên dùng nhiều.
- Không uống trà quá đặc, dễ gây hạ huyết áp nhẹ ở người có huyết áp thấp.
- Không dùng trà đã để quá lâu trong ngày, nên uống ngay sau khi pha.
Uống trà không chỉ là uống – là dưỡng thân, tĩnh tâm
Trà hoa cúc – không phải thứ thần dược đắt đỏ, nhưng nếu biết dùng đúng người, đúng thời, lại là một phương thuốc quý. Cúc giúp thanh can, trừ phiền, hóa giải những mệt mỏi âm ỉ trong thân và tâm – điều mà thuốc tây khó lòng làm được.
Cô bác anh chị thân mến,
Giữa nhịp sống hối hả, mong cô bác dành cho mình mỗi ngày một khoảng lặng – với một tách trà hoa cúc ấm, để tâm được nghỉ ngơi, tạng phủ được dưỡng nuôi, và sức khỏe được vun bồi nhẹ nhàng mà bền bỉ.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
