Cô bác anh chị thân mến,
Trong mỗi cơ thể, huyệt đạo như những “cánh cổng” nối liền khí huyết với tạng phủ. Mỗi khi khí huyết bị tắc nghẽn, bệnh tật dễ sinh. Nhưng nếu biết khai thông đúng cửa, bệnh có thể nhẹ dần mà không cần đến thuốc thang nặng nề. Hôm nay, tôi xin chia sẻ về một “cánh cổng” vô cùng quan trọng trong việc điều hòa hơi thở và chữa các bệnh về mũi xoang – huyệt Nghinh Hương.
Huyệt Nghinh Hương – “cửa ngõ đón hương thơm của đời sống”
Trong cổ thư Đông y, huyệt Nghinh Hương còn được gọi là “Nghênh Hương” hay “Xung Dương” – là huyệt thứ 20 thuộc kinh Đại Trường và có liên hệ mật thiết với kinh Vị. Cái tên “Nghinh Hương” mang ý nghĩa đầy thi vị: “Nghinh” là đón nhận, “Hương” là mùi hương. Đây chính là cửa ngõ giúp cơ thể đón nhận khí trời, mùi hương, sinh khí qua đường mũi, nơi mở đầu cho chu trình hô hấp.
Vị trí huyệt nằm hai bên cánh mũi, ngay tại chỗ lõm nhỏ giữa rãnh mũi – miệng, cách mép cánh mũi khoảng 0,8cm (nửa thốn). Cô bác có thể dùng ngón tay cái và trỏ kẹp cánh mũi nhẹ nhàng – chỗ đầu ngón tay chạm vào là nơi trú ngụ của huyệt này.
Tác dụng của huyệt Nghinh Hương – “thông khiếu, tiêu phong, tán nhiệt”
Theo Y học cổ truyền, khi Phế khí bị bế tắc, phong hàn hoặc phong nhiệt xâm nhập, sẽ gây ra nghẹt mũi, sổ mũi, viêm xoang, khó thở. Lúc này, tác động lên huyệt Nghinh Hương giống như mở cánh cửa cho khí huyết lưu thông, đẩy tà khí ra ngoài.
Một số công dụng chính của huyệt này bao gồm:
- Thông mũi, khai khiếu, hỗ trợ điều trị: viêm xoang, viêm mũi dị ứng, ngạt mũi, mất khứu giác.
- Giảm sưng, giảm đau mặt: hỗ trợ chữa phù nề, ngứa ngáy, liệt mặt.
- Tác động gián tiếp đến tiêu hóa và gan mật: được dùng trong trường hợp giun chui ống mật (kết hợp cùng huyệt khác).
Cách tác động huyệt Nghinh Hương tại nhà – “đơn giản mà hiệu quả”
1. Bấm huyệt Nghinh Hương
-
Dùng ngón tay trỏ hoặc giữa ấn nhẹ lên huyệt trong 3–4 phút mỗi lần, ngày 3–5 lần.
-
Nếu bị nghẹt mũi bên nào thì ưu tiên day bấm bên đó.
-
Có thể thoa thêm dầu gió hoặc dán miếng salonpas nhỏ lên huyệt để tăng hiệu quả làm ấm, thông khí.
2. Châm cứu (dành cho thầy thuốc chuyên môn)
-
Dùng kim vô khuẩn, châm sâu khoảng 0,3–0,5 thốn vào huyệt.
-
Thích hợp cho các trường hợp viêm xoang mạn tính, nghẹt mũi kéo dài.
3. Hơ ngải cứu – phương pháp dân gian cổ truyền
-
Dùng điếu ngải đã cháy hơ cách da 2–3cm tại vị trí huyệt trong 10–15 phút.
-
Giúp làm ấm, trục phong hàn, giảm viêm hiệu quả.
-
Kiên trì thực hiện mỗi ngày để thấy hiệu quả rõ rệt.
4. Dán salonpas
-
Dán trực tiếp lên huyệt để làm ấm nhẹ vùng mũi, hỗ trợ thông mũi khi ngủ hoặc ra ngoài trời lạnh.
Kết hợp huyệt Nghinh Hương với huyệt khác để tăng hiệu quả
Đông y luôn coi trọng việc phối hợp các huyệt để tăng sức mạnh tổng thể, như dây đàn cần nhiều nốt mới thành bản nhạc hay. Cô bác có thể áp dụng một số cách phối sau:
- Nghinh Hương + Hợp Cốc + Thủy Câu: Giảm sưng môi, mặt.
- Nghinh Hương + Ấn Đường + Hợp Cốc: Hỗ trợ điều trị viêm mũi mạn tính.
- Nghinh Hương + Huyệt Thính Cung: Giảm ù tai.
- Nghinh Hương + Hợp Cốc: Trị sưng ngứa quanh mắt, mặt.
Kinh nghiệm dùng huyệt Nghinh Hương chữa nghẹt mũi từ bác sĩ Phương
Việc xoa bóp huyệt Nghinh Hương nên thực hiện vào buổi sáng sớm và tối trước khi ngủ – thời điểm khí huyết dễ điều hòa. Trong lúc xoa, nên kết hợp hít thở sâu, dùng tinh dầu bạc hà hoặc khuynh diệp để kích thích mạnh hơn.
Nếu có điều kiện, cô bác có thể xông hơi bằng gừng, sả rồi bấm huyệt ngay sau đó – vừa làm mềm dịch nhầy, vừa giúp khí phế lưu thông.
Đông y dạy: Trị bệnh phải từ gốc, điều chỉnh cả khí và thần
Cô bác anh chị thân mến,
Việc day bấm hay châm cứu huyệt Nghinh Hương chỉ là một phần trong việc “giải uế khai khiếu”. Để trị viêm xoang hay nghẹt mũi lâu năm, ngoài việc tác động vào huyệt, ta còn cần bổ phế, tán phong, dưỡng tỳ vị, thanh nhiệt cơ thể. Vì thế, việc điều chỉnh lối sống, ăn uống thanh đạm, ngủ nghỉ điều độ và giữ ấm vùng mặt cổ là yếu tố không thể thiếu.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
