Cô bác anh chị thân mến,
Có những khi mũi thì nghẹt, xoang cứ viêm dai dẳng, cổ họng nhiều đờm, lại thêm cái trào ngược khó chịu – ăn vào là ợ hơi, nóng rát, buồn nôn… Nghe qua thì tưởng hai căn bệnh khác nhau, nhưng theo Đông y, mọi sự đều có gốc rễ, và gốc của cả hai lại nằm ở Tỳ Vị.
Tôi gặp rất nhiều cô bác tới khám vì xoang, trào ngược dạ dày. Có người đã xịt rửa mũi cả năm, uống thuốc chống trào suốt tháng, vậy mà bệnh cứ “cút bắt” mãi không dứt. Lý do là vì chỉ mới chữa ngọn – chưa chạm đến gốc.
Vì sao Tỳ Vị yếu lại sinh cả xoang lẫn trào ngược?
1. Tỳ hư sinh đàm – đàm dồn lên Phế, Tỵ → viêm xoang kéo dài
Tỳ chủ vận hóa – tức là phân hóa, chuyển tinh hoa của thức ăn thành khí huyết nuôi cơ thể.
Khi Tỳ suy yếu:
-
Thức ăn không tiêu được
-
Sinh đàm ẩm, thấp trọc
-
Đàm tụ lâu ngày bốc lên Phế và Tỵ → gây nghẹt mũi, nhiều đờm, viêm xoang mãn tính
2. Vị khí nghịch – sinh trào ngược, ợ nóng, buồn nôn
Bình thường, Vị chủ giáng – tức là thức ăn đi xuống dưới để tiêu hóa.
Khi Vị khí nghịch:
-
Thức ăn dội ngược lên
-
Sinh ợ hơi, nóng rát, buồn nôn, trào ngược, đau thượng vị
3. Can khí uất – làm tình trạng càng nặng thêm
Khi lo nghĩ, căng thẳng:
-
Can khí mất điều hòa
-
Can uất gây khí trệ → ảnh hưởng Tỳ Vị
-
Sinh ra vừa khó tiêu, vừa đàm nhiều, vừa trào ngược, vừa viêm xoang
Bởi vậy, muốn chữa tận gốc – phải chăm từ Tỳ Vị mà dưỡng
Tôi khuyên cô bác không nên chỉ xịt mũi, uống chống trào, mà nên dưỡng lại Tỳ – hòa lại Vị – thư lại Can, thì bệnh mới bền, mới lâu lui.
Một số cách đơn giản nhưng hiệu quả để dưỡng Tỳ – hòa Vị – hóa đàm
1. Ăn uống điều độ – kiện Tỳ hòa Vị
-
Ăn chín, uống ấm.
-
Tránh lạnh, cay, cà phê, rượu bia.
-
Hạn chế hải sản, thịt mỡ – dễ sinh đàm.
-
Ăn thêm cháo gạo lứt, hạt sen, khoai lang, bí đỏ – vừa bổ Tỳ, vừa dễ tiêu.
-
Không ăn no quá, không ăn khuya.
2. Dùng thảo dược dân gian – dễ làm tại nhà
-
Trà hoa cúc + cam thảo: thanh nhiệt, an thần, tiêu viêm nhẹ nhàng
-
Gừng + tía tô: tán hàn, hành khí, dịu đầy bụng, chống đờm
-
Trà gừng + mật ong: giảm buồn nôn, làm dịu cổ họng khi xoang tái phát
-
Hoài sơn, trần bì, táo tàu: nấu cháo hoặc hãm trà đều hỗ trợ Tỳ rất tốt
3. Điều dưỡng tinh thần – thư Can, an Thần
-
Mỗi ngày thở sâu 10–15 phút
-
Ngủ sớm, đủ giấc, tránh thức khuya
-
Tránh làm việc quá sức, tránh căng thẳng
-
Thỉnh thoảng đi dạo nơi nhiều cây xanh – cho khí huyết lưu thông
4. Bấm huyệt – xoa bóp hỗ trợ
-
Huyệt Trung quản (giữa bụng): kiện Tỳ, giảm đầy hơi
-
Huyệt Nghinh hương (hai bên cánh mũi): thông mũi, giảm nghẹt
-
Huyệt Hợp cốc (mu bàn tay): thông khí, giảm đau đầu do xoang
-
Huyệt Tam âm giao (mắt cá chân trong): bổ Tỳ, điều khí
Mỗi ngày bấm mỗi huyệt 3–5 phút, hoặc xoa bóp toàn vùng bụng theo chiều kim đồng hồ sau ăn 30 phút.
Xoang và trào ngược – tưởng hai mà một
Cô bác ơi, xoang và dạ dày – một cái ở trên, một cái ở dưới, nhưng trong Đông y thì tất cả đều nối nhau qua đường khí huyết – qua Tỳ Vị.
Khi Tỳ Vị yếu thì đàm sinh, khí trệ, mọi thứ đảo lộn.
Nếu chỉ xịt mũi, uống thuốc chống axit, thì chẳng khác nào bịt ngọn mà để gốc tiếp tục chảy ra.
Muốn bệnh thuyên giảm, thân thể thư thái, hãy bắt đầu từ gốc – từ việc chăm lại Tỳ – hòa lại Vị – an lại Can.
Nếu cô bác anh chị cần hỗ trợ kỹ hơn về bài thuốc phù hợp với thể trạng từng người, tôi luôn sẵn lòng lắng nghe và hướng dẫn cụ thể.
Thân mến,
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị đang băn khoăn về tình trạng sức khỏe của mình? Hãy điền form bên dưới, bác sĩ Phương sẽ lắng nghe và tư vấn tận tình nhất 
