Tỳ vị hư, da xấu, ăn không tiêu – 7 điều cần làm để hồi phục từ gốc

Cô bác anh chị thân mến,

Có ai từng soi gương rồi thở dài vì khuôn mặt kém sắc, môi khô nẻ, hơi thở có mùi, hay chỉ cần ăn chút gì là bụng đầy trướng, ậm ạch, không tiêu? Những biểu hiện tưởng chừng chỉ là chuyện nhỏ ấy, lại là lời nhắn nhủ rất rõ ràng của Tỳ vị đang “kêu cứu”.

Trong Đông y, Tỳ vị là nơi “sản sinh khí huyết hậu thiên”, tức là nguồn nuôi dưỡng toàn thân sau khi ta sinh ra. Khi Tỳ suy yếu, không chỉ tiêu hoá kém, da dẻ xấu đi, mà tâm khí cũng trở nên bất an, dễ lo âu, dễ mệt mỏi.

Vậy nên, hôm nay tôi muốn gửi cô bác anh chị 7 điều nhất định phải làm nếu Tỳ vị hư yếu, tiêu hóa kém, da xấu và cơ thể uể oải. Đây đều là những kinh nghiệm tôi đúc kết từ quá trình điều trị lâm sàng, kết hợp lý luận Y học cổ truyền, mong giúp cô bác cải thiện từ gốc.

1. Giữ ấm nửa thân dưới – nguyên tắc sống còn

Tỳ vị thuộc Thổ, sợ hàn lạnh. Khi lạnh xâm nhập từ chân – bụng dưới, sẽ khiến khí huyết ứ trệ, tỳ dương suy giảm, sinh ra đầy hơi, xì hơi, mặt xám, miệng hôi, môi bong tróc, người mệt mỏi.

Nên:

• Mặc quần dày, tất dày, nhất là khi làm việc trong phòng điều hòa.

• Ngâm chân nước ấm mỗi tối trước 9 giờ, ngập đến huyệt Tam Âm Giao (cách mắt cá chân trong khoảng 4 đốt ngón tay).

• Phơi nắng buổi sáng, đặc biệt là vùng lưng để bổ dương khí.

• Tiếp xúc với đất, đi chân trần nơi sạch sẽ để hấp thụ năng lượng tự nhiên.

2. Món ăn dưỡng Tỳ mỗi sáng: cháo gạo rang – hoài sơn – thận lợn

Đây là món “thuốc ăn” tôi rất hay khuyên người tỳ vị yếu nên dùng:

Cách làm:

• Rang gạo đến khi vàng thơm, nấu cháo với nửa cân củ mài (hoài sơn) – vị thuốc bổ Tỳ Thận, thêm thịt nạc hoặc thận lợn.

• Ăn mỗi sáng thay bữa sáng, giúp kiện Tỳ, tiêu hoá dễ, tăng hấp thu.

3. Tỳ vị suy yếu nặng: ăn ít, kiêng mạnh, tạm dừng cháo và nước

Khi Tỳ vị yếu quá mức, cần giảm tải tối đa để phục hồi:

• Không ăn thịt, trứng, sữa, trái cây, rau sống trong giai đoạn đầu.

• Không uống nước khi không khát, đặc biệt không uống canh lỏng.

• Không ăn tối muộn, đi ngủ với bụng hơi đói nhẹ là tốt.

• Không ăn cháo thường xuyên lúc Tỳ quá yếu – vì nước nhiều, dễ “trôi tỳ khí”.

Kiên trì 1 tháng, Tỳ bắt đầu hồi phục. Kiên trì 3–6 tháng, sức khỏe chuyển biến rõ.

4. Ba điều phải kiêng nếu không muốn Tỳ khí tiêu tán

• Thứ nhất: Kiêng lạnh – cả đồ uống lạnh, hải sản, và nước đá.

• Thứ hai: Kiêng cà phê – nếu cơ địa hư hàn, uống cà phê chẳng khác nào… tự làm mình thêm tổn thương.

• Thứ ba: Kiên trì ngâm chân – nhưng phải nhớ:
  
  → Sau ngâm, lau khô kỹ, mang tất ngay, đừng đi chân trần trên nền lạnh hay quét nhà ngay sau đó. Ngâm mà để chân nhiễm lạnh thì còn tệ hơn cả không ngâm.

5. Cẩn thận với lời khuyên trên mạng – chỉ một điều quan trọng: Ăn ít!

Người Tỳ hư nên ăn thật ít – ăn có chọn lọc – ăn đúng giờ:

• Kiêng ngọt, dầu mỡ, cay nóng, kích thích, canh loãng.

• Tách đồ khô và đồ lỏng khi ăn.

• Uống nước trước hoặc sau bữa ăn 1 tiếng, không uống trong khi ăn.

Khi kiểm soát được miệng – là đã kiểm soát được sức khỏe.

6. Bí quyết tốt nhất: để bụng đói nhẹ

• Mỗi bữa chỉ ăn no 5 phần, nhất là bữa tối nên ăn trước 6 giờ chiều.

• Khi làm được điều này, cô bác sẽ thấy rêu lưỡi mỏng dần, miệng sạch hơn, bụng nhẹ, ngủ ngon, da dẻ sáng lên từng ngày.

7. Ăn ít chưa đủ – phải nghĩ ít

Người tỳ vị yếu không chỉ ăn nhiều mà còn nghĩ nhiều, lo lắng, lo xa, nghĩ ngợi chuyện chưa đến khiến Tỳ khí càng hao tổn.

Vì vậy, tôi thường dặn:

✅ Mỗi ngày dành 1–2 tiếng để thở sâu, ngồi yên, đi bộ chậm, đọc sách nhẹ nhàng.

✅ Cắt bớt những việc, những người khiến mình căng thẳng.

✅Làm được ít nhưng sâu, còn hơn làm nhiều mà tâm loạn.

Tóm lại – muốn Tỳ khỏe, phải dưỡng như chăm đất:

• Đừng đổ quá nhiều “nước” (ăn/uống), đừng nạp quá nhiều “rác” (cảm xúc tiêu cực).
• Hãy để “đất” được nghỉ – thở – hồi sinh, thì cây (sức khỏe) mới tốt tươi.

Cô bác anh chị nào đang khổ sở vì bụng đầy, miệng hôi, ăn không tiêu, sắc mặt kém… thì hãy bắt đầu từ những điều đơn giản này. Kiên trì trong 1 tháng, cô bác sẽ thấy sức khỏe khởi sắc – tinh thần nhẹ nhõm – làn da hồi sinh.

Nếu cần hỗ trợ về chế độ ăn, bài thuốc dưỡng Tỳ phù hợp thể trạng từng người, cô bác anh chị có thể liên hệ để tôi hướng dẫn kỹ càng hơn.

Chúc cô bác an lành, tiêu hóa thuận, khí sắc tươi!

TTƯT, Bác sĩ Lê Phương