Cô bác anh chị thân mến,
Có những nỗi khó chịu thầm lặng mà ai từng mắc phải mới thấm hết – đó là ngứa ngáy, bong tróc, đỏ da dai dẳng của viêm da cơ địa. Cứ trái gió trở trời là nổi mẩn, cứ căng thẳng là ngứa râm ran. Như cỏ dại ngoài đồng, bệnh này âm thầm len lỏi, bám riết không rời. Đông y gọi đây là chứng phong – thấp – nhiệt tụ lại, khi chính khí suy yếu, tà khí liền thừa cơ quấy rối. Vậy có cách nào để “gió tan, thấp tán”, da dẻ yên lành trở lại không?
Trong kho tàng cây thuốc Nam, có một vị thuốc dân dã – dễ trồng dễ kiếm – nhưng lại là “bậc thầy” khu phong tán hàn, tiêu độc giảm ngứa, đó là lá kinh giới. Giống như người bạn quê hiền hậu, kinh giới từ lâu đã âm thầm giúp bao người qua khỏi cơn ngứa cào cấu do viêm da. Vậy dùng thế nào cho đúng và hiệu quả? Mời cô bác anh chị cùng tôi tìm hiểu.
Y lý Đông y về lá kinh giới
Vị, tính, quy kinh
Kinh giới (tên thuốc là Tía tô đất) có vị cay, tính ấm, quy vào hai kinh Phế và Can. Trong Y học cổ truyền, cay để tán phong, ấm để trừ hàn. Chính vì thế, kinh giới được dùng chủ yếu để chữa các chứng bệnh thuộc phong hàn – biểu hiện ngoài da như ngứa, mẩn đỏ, mề đay, viêm da…
“Kinh giới vị cay mà nhẹ, chuyên hành biểu tán phong; trị phong sinh ngứa, phát ban sẩn, mề đay, chàm, dị ứng da là sở trường.”
Công dụng theo Y học cổ truyền
- Khu phong – giải biểu: Trị cảm mạo phong hàn, ngứa ngoài da.
- Chỉ huyết (dùng kinh giới sao đen): Trị xuất huyết dưới da, mụn ngứa.
- Tiêu độc – kháng viêm: Làm dịu mẩn ngứa, viêm da cơ địa.
Viêm da cơ địa theo Đông y là do phong tà xâm nhập, khí huyết bất túc khiến da bị khô, nứt nẻ, ngứa ngáy. Dùng kinh giới là để “tán phong”, đuổi tà khí ra ngoài, giảm ngứa và phục hồi làn da.
Cách dùng lá kinh giới chữa viêm da cơ địa tại nhà
1. Xông hơi và tắm nước kinh giới
Chuẩn bị:
- 100g lá kinh giới tươi (cả thân, lá, hoa nếu có).
- 1-2 lít nước.
Cách làm:
- Rửa sạch kinh giới, cho vào nồi cùng 2 lít nước, đun sôi 10 phút.
- Dùng nước vừa đun để xông hơi vùng da bị viêm. Khi nước nguội bớt, dùng để rửa vùng da hoặc pha tắm.
- Thực hiện mỗi ngày 1 lần vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Công dụng: Hơi nóng giúp lỗ chân lông giãn nở, tinh dầu trong kinh giới sẽ thẩm thấu vào da, làm dịu ngứa, giảm viêm, diệt khuẩn nhẹ nhàng.
2. Đắp lá kinh giới tươi giã nát
Cách làm: Giã nát 1 nắm lá kinh giới tươi, đắp trực tiếp lên vùng da bị tổn thương đã được vệ sinh sạch, để khoảng 20 phút rồi rửa sạch lại.
Lưu ý: Chỉ dùng khi vùng da không trầy xước nặng. Không áp dụng cho vùng da đang có mủ hoặc viêm loét nặng.
3. Uống nước kinh giới giải độc trong
Với người bị viêm da cơ địa lâu năm, điều trị cần phối hợp cả trong lẫn ngoài.
Cách làm:
- 10g lá kinh giới khô hoặc 20g lá tươi, sắc với 500ml nước còn 200ml.
- Chia làm 2 lần uống trong ngày sau ăn.
Uống nước lá kinh giới giúp tiêu viêm, thanh lọc khí huyết từ bên trong, hỗ trợ đào thải độc tố gây viêm ngứa ngoài da.
Những lưu ý khi dùng lá kinh giới
- Không dùng cho người bị nhiệt trong, háo khát, ra nhiều mồ hôi.
- Không nên dùng quá 10 ngày liên tục nếu chỉ uống bên trong.
- Người dị ứng với họ bạc hà cần thử trước khi dùng vì kinh giới thuộc họ Lamiaceae.
Nguyên lý điều trị viêm da cơ địa theo Y học cổ truyền
Muốn điều trị viêm da cơ địa tận gốc, không thể chỉ dừng ở việc bôi rửa bên ngoài. Theo YHCT, phải bổ chính khu tà, nghĩa là nâng sức đề kháng (chính khí) và đuổi tà khí (phong – thấp – nhiệt) ra ngoài. Phép trị thường bao gồm:
- Kiện tỳ – bổ khí: Giúp cơ thể sinh huyết dưỡng da, tăng miễn dịch.
- Khu phong – tán hàn: Dùng các vị cay ấm như kinh giới, tía tô để đẩy tà khí ra ngoài.
- Thanh nhiệt – giải độc: Hỗ trợ gan thải độc, làm sạch huyết.
Nếu da như bức tường thành, thì khí huyết là dòng nước tưới tắm bên trong. Thành có vững, nước có sạch thì cỏ dại (tà khí) mới không sinh sôi. Chữa viêm da cơ địa phải đồng thời làm sạch bên ngoài, thanh lọc bên trong, điều hòa khí huyết thì mới mong lâu dài không tái phát.
Lời nhắn gửi từ tôi – Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị thân mến,
Lá kinh giới là bài thuốc quý nhưng muốn dùng hiệu quả, vẫn cần hiểu bản chất bệnh và thể trạng mỗi người. Có người hợp, có người không – bởi căn nguyên viêm da cơ địa không chỉ nằm ở da mà còn sâu trong tạng phủ, đặc biệt là Tỳ – Phế – Can. Đông y gọi đó là “gốc chưa vững, tà chưa yên”.
Vậy nên, tôi khuyên cô bác anh chị nếu bị viêm da dai dẳng, hãy dành thời gian đi thăm khám trực tiếp, để tôi hoặc các đồng nghiệp của tôi có thể bắt mạch, soi tạng, định đúng hướng trị. Hãy đặt lịch tư vấn, hoặc click gọi, nhắn tin để được tôi hướng dẫn liệu trình phù hợp – không chỉ giúp làn da lành lại, mà còn là cách để cả cơ thể khỏe từ bên trong.
Chăm da là chăm thân, chăm tâm. Đừng đợi đến khi tổn thương nặng nề mới chữa, hãy bắt đầu từ hôm nay.
Trân trọng,
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị đang băn khoăn về tình trạng sức khỏe của mình? Hãy điền form bên dưới, bác sĩ Phương sẽ lắng nghe và tư vấn tận tình nhất 
