Cô bác anh chị thân mến,
Người xưa có câu: “Ăn cơm độn khoai mà lòng vẫn khỏe” — nghe tưởng chỉ là chuyện của những năm tháng khó khăn, nhưng dưới góc nhìn Đông y, khoai lang thật sự là “thực phẩm vàng” trong bếp Việt. Dân dã, rẻ tiền, dễ kiếm, vậy mà nếu biết cách dùng, khoai lang lại giúp bổ tỳ vị, thanh nhiệt, dưỡng khí huyết, giảm cân, ổn định đường huyết – một món ăn giản dị mà công năng chẳng thua gì vị thuốc quý.
Khoai lang – vị ngọt lành, bổ tỳ vị, tiêu trệ
Theo Đông y, khoai lang có vị ngọt, tính bình, đi vào tỳ – vị – đại tràng, có tác dụng bổ trung ích khí, nhuận tràng, kiện tỳ vị, tiêu thực, giải độc. Nhờ đó, khoai lang sẽ có những công dụng sau đây :
- Giúp no lâu, giảm cảm giác thèm ăn, tốt cho người giảm cân;
- Ổn định đường huyết, hỗ trợ tim mạch;
- Nhuận tràng, làm sạch đường ruột;
- Bổ khí huyết, giúp da sáng và tinh thần sảng khoái.
Ăn khoai đúng lúc – lợi tỳ, tiêu hóa tốt, tránh đầy trướng
Thời điểm dùng khoai cũng giống như chọn thời tiết cho cây trồng – hợp khí thì sinh, trái khí thì hại.
- Buổi sáng hoặc trưa là thời điểm vàng để ăn khoai, vì khi ấy tỳ vị hoạt động mạnh, tinh bột trong khoai được chuyển hóa thành năng lượng nuôi cơ thể.
- Không nên ăn khi đói, vì khoai có acid hữu cơ, dễ gây ợ nóng, trướng bụng, cồn cào dạ dày.
👉 Nếu muốn ăn sáng bằng khoai, nên ăn kèm rau xanh, trứng luộc hoặc sữa hạt để cân bằng acid và bảo vệ tỳ vị.
Những điều cần nhớ để khoai lang là thuốc bổ chứ không thành “chất hại”
1. Không ăn khoai sống hoặc để qua đêm
Khoai sống chứa alkaloid và nhựa, dễ gây buồn nôn, chóng mặt.
Khoai luộc để lâu, đặc biệt trong môi trường ẩm, dễ sinh độc tố aflatoxin – có hại cho gan và tiêu hóa.
Hãy ăn khi khoai còn ấm, chín kỹ, không để qua đêm.
2. Không ăn khoai mọc mầm, mốc hoặc có đốm đen
Những củ khoai này chứa glycoalkaloid – độc tố tự nhiên gây ngộ độc gan, buồn nôn, nôn mửa.
Củ có mùi chua, chảy nước, chấm đen – nên bỏ ngay, đừng tiếc.
3. Không ăn quá nhiều – dễ đầy hơi và sinh trệ khí
Khoai lang nhiều chất xơ, ăn quá nhiều (trên 300–400g/lần) khiến khí trong ruột bị ứ, gây đầy bụng, khó tiêu, đặc biệt ở người tỳ vị hư yếu.
Ăn 1 củ trung bình/ngày (150–200g) là hợp lý, vừa đủ bổ mà không sinh trệ.
Cách ăn khoai lang giúp tăng hiệu quả dưỡng thân
- Ăn khoai cùng rau xanh, thịt nạc, trứng hoặc đậu phụ để cân bằng dinh dưỡng.
- Không ăn liền với cơm, bún, bánh mì vì dễ dư tinh bột, gây tăng cân.
- Người tiểu đường nên ăn ½ củ (khoảng 100g), hấp hoặc luộc chín mềm, không chiên hay nướng cháy cạnh.
- Người bị trào ngược, viêm loét dạ dày nên hấp, nghiền nhuyễn, ăn chậm để giảm áp lực cho dạ dày.
Khi ăn khoai, là ta đang dưỡng tỳ vị
Trong phép dưỡng sinh Đông y, “tỳ vị là gốc hậu thiên”, nghĩa là sức khỏe sau khi sinh ra phần lớn dựa vào việc tỳ vị có mạnh hay không.
Khoai lang giúp tỳ vị khỏe, khí huyết lưu thông, đại tiện thông suốt, tâm trí an hòa – ấy là dưỡng gốc của thân.
Không phải lúc nào thuốc quý cũng ở xa xôi hay đắt đỏ. Có khi bài thuốc tốt nhất lại nằm ngay trong rổ khoai ngoài chợ, trong nồi luộc mỗi sáng.
Chỉ cần biết ăn đúng, ăn điều độ, ăn thuận tự nhiên, khoai lang sẽ là “bạn đồng hành” của một cơ thể nhẹ nhàng, khỏe khoắn và một tỳ vị an lành.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị đang băn khoăn về tình trạng sức khỏe của mình? Hãy điền form bên dưới, bác sĩ Phương sẽ lắng nghe và tư vấn tận tình nhất 
