Cô bác anh chị thân mến,
“Dạ dày là gốc của kho chứa, gạo nước có thông thì tạng phủ mới yên.” Tục ngữ có câu “Có thực mới vực được đạo”, ý nói cái ăn không chỉ nuôi thân mà còn nuôi cả tinh thần. Thế nên, khi cái bụng bị đau, dạ dày lục đục, thì mọi chuyện lớn nhỏ trong đời cũng khó lòng suôn sẻ.
Một trong những cây nhà lá vườn quen thuộc nhưng lại được dân gian tin dùng để hỗ trợ chữa đau dạ dày, đó chính là đậu rồng – loài cây tưởng chừng chỉ là rau ăn, nhưng trong Đông y lại có nhiều công dụng quý báu. Hôm nay, mình xin chia sẻ cùng cô bác anh chị về cách dùng đậu rồng để giúp xoa dịu chứng đau dạ dày dưới góc nhìn của Y học cổ truyền.
Theo Đông y, đau dạ dày thuộc phạm vi các chứng vị quản thống (đau vùng thượng vị), tỳ vị hư hàn, vị khí nghịch… Nguyên nhân thường là do ăn uống thất thường, lao lực, lo nghĩ nhiều khiến Tỳ bị tổn thương – mà Tỳ là nguồn sinh hóa khí huyết, khi Tỳ yếu, vị khí sẽ bị loạn, gây đau.
Đậu rồng – hay còn gọi là đậu khế, là loại cây dân dã mọc nhiều ở miền Nam, vừa là thực phẩm, vừa là vị thuốc. Trong tài liệu “Sổ tay thuốc Nam chữa bệnh tuyến cơ sở” và “Cây thuốc, vị thuốc phòng và chữa bệnh tiêu hóa”, đậu rồng được xếp vào nhóm thực phẩm có khả năng bổ dưỡng tỳ vị, làm mạnh khí huyết và hỗ trợ tiêu hóa.
Trong Đông y, đậu rồng có vị ngọt, tính bình, quy kinh Tỳ và Vị. Vị ngọt giúp bổ, tính bình giúp điều hòa, nên rất thích hợp dùng trong các trường hợp Tỳ hư gây ra tiêu hóa kém, đầy bụng, đau âm ỉ vùng thượng vị. Đặc biệt, hạt đậu rồng già được dân gian rang lên, giã nhuyễn, uống mỗi ngày để giúp làm dịu acid dịch vị – một nguyên nhân gây đau dạ dày thường gặp.
Cách dùng đơn giản như sau:
-
Dùng hạt đậu rồng rang: Lấy khoảng 10–15 hạt đậu rồng già, rang vàng thơm trên lửa nhỏ. Khi nguội, giã nhuyễn thành bột. Uống mỗi sáng sớm lúc bụng đói, khoảng 1 thìa cà phê bột, nhai kỹ rồi nuốt, có thể kèm theo vài ngụm nước ấm.
-
Ăn đậu rồng tươi như rau sống: Khi ăn cơm, có thể ăn kèm vài trái đậu rồng tươi, vừa giúp thanh mát, lại bổ dưỡng cho dạ dày.
-
Kết hợp với mật ong: Nếu có sẵn mật ong rừng, có thể trộn bột hạt đậu rồng với 1 thìa cà phê mật ong, vo viên nhỏ, ngày uống 2–3 lần sau ăn, giúp tăng hiệu quả làm dịu niêm mạc dạ dày.
Lưu ý:
-
Chỉ dùng hạt già đã phơi khô và rang kỹ, tránh dùng hạt còn sống vì có thể gây đầy hơi.
-
Không dùng quá nhiều vì đậu rồng có nhiều chất xơ, dùng nhiều dễ gây tiêu chảy nhẹ ở người có tỳ vị yếu hư.
-
Phụ nữ mang thai, người đang bị tiêu chảy không nên dùng dạng hạt đậu rồng rang giã nhuyễn.
Cô bác anh chị thân mến,
Trong Y học cổ truyền, muốn chữa tận gốc đau dạ dày thì không chỉ dừng ở việc làm giảm triệu chứng, mà cần phải bổ Tỳ kiện Vị, hòa trung giáng nghịch, khu phong tán hàn nếu có hàn thấp xâm nhập. Tỳ là mẹ của Vị, nếu Tỳ yếu thì Vị không thể vận hóa tốt, sinh ra đầy chướng, trào ngược, đau âm ỉ. Do đó, việc dùng các thảo dược hay thực phẩm như đậu rồng, không chỉ đơn thuần là “giảm đau” mà chính là đang chăm sóc cái gốc của sự sống – chính là Tỳ Vị.
Ngoài ra, cô bác anh chị có thể kết hợp thêm những phương pháp hỗ trợ khác như: châm cứu các huyệt Trung quản, Túc tam lý, Nội quan – những huyệt giúp điều hòa khí huyết vùng trung tiêu, kiện tỳ vị rất tốt. Việc chăm sóc ăn uống, nghỉ ngơi điều độ, tránh căng thẳng – cũng là cách giúp cho tạng Vị được an, Tỳ được mạnh.
Đông y có câu: “Thương tỳ bất dục tư”, ý là khi Tỳ yếu, đừng nghĩ ngợi nhiều. Cái bụng, cái tâm vốn liên hệ chặt chẽ – muốn dạ dày khỏe, phải giữ lòng thanh thản, ăn uống điều độ, tin vào sự hồi phục từ gốc rễ.
Hy vọng bài chia sẻ này sẽ mang lại cho cô bác anh chị một góc nhìn mới mẻ, gần gũi về cách dùng cây nhà lá vườn như đậu rồng để hỗ trợ chữa đau dạ dày. Nếu mình chăm cây đậu rồng mỗi ngày, chẳng khác nào đang chăm cho cái dạ dày của mình lớn khỏe từng chút một.
Chúc cô bác luôn dồi dào sức khỏe, ăn ngon, ngủ yên!
Thân ái,
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị đang băn khoăn về tình trạng sức khỏe của mình? Hãy điền form bên dưới, bác sĩ Phương sẽ lắng nghe và tư vấn tận tình nhất 
