Cô bác anh chị thân mến,
Người xưa có câu: “Ngứa đâu gãi đó, ngứa cho lắm cũng phải tìm gốc mà chữa” – nghe thì đơn giản, nhưng lại gói ghém cả một triết lý sâu sắc về y học cổ truyền. Cái ngứa ngoài da tưởng chừng chỉ là chuyện bề mặt, nhưng kỳ thực lại phản ánh sự bất ổn từ bên trong cơ thể. Trong số những chứng ngứa phổ biến, mề đay mẩn ngứa là một trong những nỗi khổ dai dẳng mà nhiều người mắc phải. Có người ngứa đến mức mất ăn mất ngủ, người lại phải sống chung năm này qua tháng khác.
Thế nhưng, đôi khi lời giải lại đến từ những điều giản dị nhất – như nắm lá khế tươi sau vườn nhà. Chỉ cần biết cách dùng, lá khế có thể trở thành vị thuốc “giải độc qua da”, giúp làm dịu những cơn ngứa rát, nổi mẩn chỉ sau vài lần tắm.
Trong Đông y, lá khế (ngũ liễm diệp) có vị chua chát, tính bình, vào 3 kinh Can, Tỳ, Phế, có công năng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, giảm ngứa, đặc biệt hay dùng cho các chứng phong nhiệt gây ngứa ngoài da như mề đay, rôm sảy, chốc lở, ghẻ lở. Hình ảnh lá khế cũng như chiếc quạt nhỏ của thiên nhiên, vừa quạt mát thân nhiệt, vừa giúp “đuổi” độc tố ra ngoài qua lỗ chân lông.
Theo Y học cổ truyền, mề đay là do phong nhiệt, phong hàn xâm nhập qua bì phu (da), gặp cơ địa huyết hư, khí yếu hoặc ăn uống thất thường mà sinh ra. Khi đó, tà khí tụ dưới da gây ra nổi mẩn, ngứa như kiến bò. Dùng lá khế tắm là cách khu phong, tán tà, vừa là “rửa trôi” bên ngoài, vừa “kích hoạt” cơ thể thải độc bên trong.
Cách tắm nước lá khế trị mề đay như sau:
Cô bác anh chị chuẩn bị:
- 1 nắm to lá khế tươi (khoảng 300 – 500g), nên chọn lá bánh tẻ, không quá già cũng không quá non.
- Có thể thêm vài cành nhỏ nếu có, để tăng hiệu quả.
Các bước thực hiện
- Rửa sạch lá khế bằng nước muối loãng để loại bỏ bụi bẩn, thuốc sâu.
- Cho vào nồi lớn, đổ khoảng 2 – 3 lít nước, đun sôi kỹ khoảng 10 – 15 phút.
- Để nước nguội bớt, pha thêm nước sạch để được nhiệt độ tắm ấm vừa phải.
- Dùng nước này tắm hoặc dội lên vùng da bị mẩn ngứa.
- Có thể dùng bã lá chà nhẹ vùng ngứa để tăng hiệu quả.
Tần suất: Ngày tắm 1 lần, liên tục 5 – 7 ngày, sẽ thấy giảm rõ rệt tình trạng mẩn ngứa, da dịu hơn, bớt đỏ rát.
Một vài lưu ý khi áp dụng:
- Không dùng khi có vết thương hở sâu, trầy xước nặng, nhiễm trùng da.
- Người có da quá nhạy cảm nên thử trước nước lá ở một vùng nhỏ để tránh dị ứng.
- Dùng nước lá tắm xong nên thấm khô da nhẹ nhàng, không chà mạnh tránh kích ứng.
- Nên kết hợp ăn uống thanh đạm, tránh đồ cay nóng, hải sản, vì mề đay cũng liên quan đến chức năng gan tỳ.
Cô bác anh chị nên nhớ, tắm lá chỉ là bước “rửa mặt ngoài”, muốn trị dứt điểm mề đay cần kết hợp điều chỉnh bên trong – như ông bà ta nói: “Muốn cho lá xanh thì rễ phải khỏe”. Tạng phủ bên trong phải yên, huyết khí lưu thông, gan thải độc tốt thì da mới sạch, không nổi mẩn ngứa.
Trong Đông y, phép trị mề đay thường dùng kiện tỳ, thanh nhiệt, lương huyết, khu phong. Những người bị mề đay mạn tính phần lớn có cơ địa dị ứng, huyết nhiệt, hoặc chức năng tỳ vị yếu, gan kém thải độc. Bài thuốc uống, kết hợp ăn uống, nghỉ ngơi và tắm nước lá như lá khế sẽ giúp điều hòa toàn diện từ trong ra ngoài, không chỉ giảm triệu chứng mà còn hạn chế tái phát.
Mình hay ví cơ thể như một cái ao – khi nước trong, không có rác thì muỗi không sinh, rong rêu không mọc. Cơ thể cũng vậy – khí huyết lưu thông, tạng phủ ổn định thì da dẻ sạch sẽ, không lo ngứa rát. Vậy nên, đừng chỉ lo tìm kem bôi khi bị mề đay, mà hãy học cách chăm sóc “nước ao” bên trong mỗi ngày.
Chúc cô bác anh chị sớm nhẹ da, sạch ngứa, và luôn giữ được làn da khỏe mạnh từ gốc.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
