Bàn tay là nơi tiếp xúc với nhiều vật dụng cũng là một trong những bộ phận “bận rộn” nhất trong cơ thể. Cũng bởi thế chúng chính là mục tiêu chính của các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là chàm da. Người bị chàm ở tay thường có cảm giác ngứa ngáy, đỏ rát, nứt nẻ, dày sừng trông vô cùng mất thẩm mỹ. Để biết thêm thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh, mọi người có thể tham khảo thêm ở nội dung bài viết dưới đây của Bác sĩ Lê Phương.
Bị chàm ở tay là gì?
Bệnh chàm hay còn gọi là eczema có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên da. Không chỉ gây đau, ngứa ngáy khó chịu như thông thường, chàm da tay còn có nhiều vấn đề phức tạp hơn. Bởi bệnh có thể khiến tay bị bong tróc, nứt nẻ, ngứa ngáy, đau âm ỉ làm ảnh hưởng xấu tới chất lượng công việc, đời sống sinh hoạt và tính thẩm mỹ.
Bị chàm ở tay là một dạng bệnh thường gặp, xảy ra khi tay thường xuyên phải tiếp xúc lâu với những chất dễ gây kích ứng như hóa chất, xà phòng, mỹ phẩm,… Từ đó khiến lớp sừng của da bị tổn thương, mất đi hàng rào bảo vệ. Tình trạng này tạo điều kiện cho các dị nguyên xâm nhập và gây chàm với các biểu hiện điển hình như khô ráp, dày sừng, bong tróc, sần sùi do mọc mụn nước,…
Nguyên nhân gây nên bệnh chàm ở tay
Bệnh chàm ở tay thường có cơ chế hoạt động khá phức tạp nên cho tới nay, người ta vẫn chưa biết chính xác đâu mới là nguyên nhân gây ra bệnh lý này. Tuy nhiên, dựa theo các kết quả xét nghiệm, chẩn đoán, các bác sĩ da liễu cho biết, bị chàm ở tay có thể xuất phát từ những nguyên nhân như sau:
- Đầu tiên, chàm có thể hình thành do yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình của bạn có bố, mẹ từng bị bệnh lý ngoài da thì con cái cũng có nguy cơ cao bị mắc phải bệnh lý này.
- Do quá trình trao đổi chất ảnh hưởng tới mọi cơ quan trong cơ thể cũng như cơ chế hoạt động của cơ thể. Vậy nên nếu quá trình này bị rối loạn thì lớp màng lipid trên da sẽ bị suy yếu, từ đó làm cơ thể bị mất nước, tạo điều kiện cho bệnh chàm da phát triển.
- Thông thường, bị chàm da ở chân, tay hay bất kỳ vị trí nào khác trên cơ thể sẽ phát triển mạnh mẽ hơn vào mùa đông. Bởi đây là thời điểm nhiệt độ xuống thấp, khiến da bị khô và dễ mất nước.
- Như đã đề cập, phần lớn các trường hợp bị chàm ở tay là do tiếp xúc quá lâu với các chất dễ gây kích ứng như xà phòng, hóa chất, mỹ phẩm, dung môi công nghiệp,…
- Sức đề kháng suy yếu dẫn tới sức khỏe suy giảm dần. Đồng nghĩa với đó là khả năng kháng lại các yếu tố ngoại sinh bị hạn chế, khiến bệnh da liễu như chàm có thể hình thành và rất khó kiểm soát.
- Tay là nơi dễ nhiễm nấm nhất do có hoạt động bài tiết dầu và mật độ tiếp xúc với các đồ vật, kể cả người khá cao. Do đó da tay dễ bị tổn thương, hàng rào bảo vệ da cũng dần suy yếu, kích thích bệnh chàm bùng phát.
- Trường hợp bị mắc bệnh mãn tính như viêm thận, xơ gan, hen phế quản được cho là sẽ gây nên các biến chứng ngoài da. Đặc biệt là chàm nên việc điều trị bệnh nền có tác động không nhỏ tới các triệu chứng trên da nên cần lưu ý.
- Ngoài những yếu tố nêu trên, môi trường ô nhiễm, tâm lý bất ổn, hay bị căng thẳng, stress, vệ sinh da kém, rối loạn nội tiết tố, chế độ ăn uống không đảm bảo,… cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh chàm ở tay.
Triệu chứng bệnh chàm tay
Chàm da nói chung và chàm ở tay có những điểm chung nhưng cũng có những khác biệt. Theo đó, bệnh chàm da tay sẽ có những triệu chứng như sau:
- Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của người bị chàm chính là tình trạng sưng đỏ. Những mảng hồng hiện lên ở tay trông khá giống với biểu hiện dị ứng thức ăn.
- Sau một thời gian da bị tấy đỏ sẽ hình thành nên các mụn nước li ti mọc rải rác hoặc tập trung ở rìa ngón tay, kẽ tay. Những mụn nước này thường khá nhỏ nhưng ngày càng dày và chồng lớp lên nhau. Bên trong các nốt mụn đều chứa nước, rất dễ vỡ, nhất là khi có tác động ngoại lực.
- Cảm giác ngứa ngáy là điều không thể tránh khỏi khi bị chàm da ở tay hay bất kỳ vị trí nào khác trên cơ thể. Cũng chính bởi thế mà người bệnh thường có thói quen cào gãi, làm xước da, khiến mụn chảy dịch và làm tăng sự xâm nhập của vi khuẩn, khiến bệnh lan rộng hơn.
- Nếu mụn nước bị vỡ, các lớp màng nâu vàng khô cứng sẽ xuất hiện và khiến da dày lên, nứt nẻ, bong tróc. Từ đó để lộ ra lớp da non hồng nhạt mỏng manh trông khác biệt với vùng da còn lại.
- Vùng da non sẽ biến đổi từng ngày, dần dày lên, đổi màu rồi lại tấy đỏ, nổi mụn nước, vỡ nước và lặp lại chu trình trên. Bệnh càng tái diễn nhiều lần, vùng da đó có thể bị nứt, xước, chảy máu, viêm nhiễm nghiêm trọng.
- Nhiều trường hợp da tay bị chàm có thể bị ăn mòn và gây tổn hại tới móng.
Đối tượng dễ bị chàm ở tay
Đối tượng có thể bị chàm ở tay khá rộng, nhưng theo thống kê, con số này tỉ lệ nhóm đối tượng sau đây thường có nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn. Chính là:
- Trẻ mới sơ sinh, trẻ dưới 6 tháng tuổi.
- Trẻ nhỏ thường xuyên tiếp xúc với bụi bẩn, hóa chất.
- Người nội chợ.
- Người thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất hoặc làm công việc chân tay.
- Các công nhân tại các nhà máy sản xuất đồ gia dụng.
Ngoài ra, những người không nằm trong trường hợp trên vẫn có nguy cơ mắc bệnh nếu có người thân cận huyết từng mắc các bệnh da liễu. Bởi ảnh hưởng của hệ gen cùng tác động ngoại sinh khiến bệnh dễ bùng phát.
Bị chàm ở tay có nguy hiểm không?
Bệnh chàm ở tay thường tương đối lành tính, không gây nguy hiểm tới sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, bệnh có xu hướng tái phát nhiều lần và phát triển thành bệnh mãn tính cùng tính trạng ngứa ngáy kéo dài. Chính vì thế, người bệnh cần chủ động điều trị càng sớm càng tốt để tay có thể thoải mái làm việc, sinh hoạt mà không phải tự ti với mọi người xung quanh.
Trong trường hợp không tiến hành điều trị sớm và đúng cách, chàm ở tay có thể gây ra các biến chứng như bội nhiễm, lichen hóa, biến dạng móng,… Kèm theo đó cảm giác ngứa ngáy dai dẳng, da khô, bong tróc, nứt nẻ, chảy máu, đau đớn, mất ngủ,…
Mặt khác, nếu chàm chuyển thành bệnh mãn tính sẽ ảnh hưởng tới máu. Nếu người bệnh uống bia, rượu hay hải sản, da và các đầu ngón tay sẽ tự mẩn ngứa. Thậm chí vấn đề này còn có thể di truyền sang thế hệ sau. Tuy nhiên chàm da ở tay không làm lây nhiễm từ người này qua người khác. Con đường truyền nhiễm từ người sang người là di truyền và vùng da trên chính cơ thể của họ sẽ bị lây nhiễm cho nhau. Nghĩa là chàm có thể lan rộng qua mặt, vùng lưng, ngực, bụng hoặc thậm chí là chi dưới,…
Bởi thế nên, việc chăm sóc, kiểm soát để hạn chế nguy cơ bội nhiễm, tái phát và nhiễm trùng là điều cần thiết khi bạn có các dấu hiệu đầu tiên của chàm. Việc làm này sẽ giúp ngăn ngừa chàm phát triển không có điểm dừng về sau.
Cách chữa bệnh chàm ở tay
Chàm da ở tay là bệnh tự miễn nên chưa có cách điều trị dứt điểm. Bạn chỉ có thể dùng thuốc, điều chỉnh thói quen sinh hoạt, ăn uống có kiểm soát để kiểm soát triệu chứng của bệnh. Theo đó, bạn có thể điều trị bệnh chàm ở tay theo những cách dưới đây:
Điều trị tay bị chàm tại nhà bằng mẹo
Để giải quyết các triệu chứng khó chịu của bệnh chàm tay, dân gian đã dùng các thảo dược – dược liệu tự nhiên tại nhà theo cách sau:
Mẹo dùng chuối xanh
Từ lâu, dân gian đã sử dụng chuối xanh để loại bỏ các triệu chứng dai dẳng của bệnh chàm da ở tay và nhiều vị trí khác trên cơ thể một cách an toàn. Bởi trong loại quả này có chứa tanin, carotenoid, polyphenol.
- Mọi người cần chuẩn bị 1 – 2 quả chuối tiêu còn xanh, non rửa sạch rồi ngâm qua với nước muối.
- Vớt chuối ra, chờ nước ở quả khô hết thì thái thành từng lát mỏng và nên giữ nguyên cả vỏ.
- Rửa tay rồi đắt lát chuối tiêu xanh lên, cốt định lại với gạc.
- Bạn có thể đắp qua đêm hoặc để khoảng 1 giờ rồi tháo ra. Hãy áp dụng mẹo chữa chàm da tay này liên tục trong vài ngày để thấy hiệu quả.
Dùng khoai tây
Cách làm này được khuyến khích dùng khi bị chàm khô, bong tróc nhằm cấp ẩm, giảm tình trạng khô nứt, bong tróc da. Bên cạnh đó, khoai tây cũng có khả năng kháng khuẩn, làm giảm sự phát triển của vi khuẩn, tránh để bệnh lan rộng qua khu vực khác.
- Chuẩn bị 1 củ khoai tây to đem rửa sạch, gọt vỏ.
- Hấp chín lên rồi dằm thật nhuyễn.
- Vệ sinh da tay, cho hỗn hợp trên lên da và cố định lại bằng băng gạc trong 30 phút rồi tháo ra, rửa lại với nước.
- Đắp khoai tây trị chàm tay 2 lần/ngày đến khi da non mọc lại.
Nghệ tươi
Do có chứa hàm lượng curcumin nên nghệ tươi có thể giúp giải quyết tốt những ảnh hưởng mà bệnh chàm gây nên.
- Bạn lấy 1 củ nghệ tươi rửa sạch, gọt bỏ vỏ.
- Giã nát củ rồi lọc lấy nước cốt nghệ.
- Vệ sinh da, sát trùng, lau khô rồi cho nghệ đã giã lên bề mặt và rửa sạch lại tay là được.
Dùng bằng thuốc Tây
Bác sĩ có thể kê thuốc bôi, thuốc uống hoặc kết hợp cả hai để giúp bạn giải quyết tốt tình trạng chàm da ở tay. Việc kê đơn thuốc sẽ được thực hiện sau khi có kết quả thăm khám cũng như tình trạng chàm ở tay của mỗi người.
Khi bị chàm ở tay, bạn có thể được chỉ định dùng những loại thuốc sau:
- Hồ nước: Dùng khi bệnh mới xuất hiện lần đầu và chưa có dấu hiệu tái phát hay bội nhiễm.
- Dung dịch bôi: Dùng trong trường hợp có mụn nước bị vỡ, bề mặt da sần sùi.
- Thuốc mỡ: Được chỉ định cho những đối tượng bị chàm da tay mãn tính nhằm kiểm soát các biểu hiện của bệnh cũng như tránh để bệnh tái phát, lan rộng.
- Thuốc chống ngứa: Đa phần có dạng siro với mục đích làm giảm ngứa, hạn chế tình trạng cào gãi, cà xát gây vỡ mụn nước.
- Thuốc chống bội nhiễm: Là những loại thuốc có chứa thành phần kháng sinh để chống lại histamin, ngăn ngừa tình trạng nổi mẩn ngứa, giảm sưng, mọc mụn nước. Tuy nhiên, các loại thuốc chống bội nhiễm chỉ nên dùng tối đa từ 7 – 10 ngày, không nên duy trì lâu dài vì có thể gây ra vô số tác dụng phụ.
- Thuốc có chứa corticoid: Giúp chống dị ứng, ức chế hệ miễn dịch cực kỳ nhạy bén.
- Thuốc uống bổ sung: Thường là những thực phẩm chức năng giúp cung cấp vitamin C, E, bổ sung Omega 3 nhằm giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Điều trị bằng bài thuốc Đông y
Để hạn chế tác dụng phụ của các loại thuốc Tây, bạn có thể sử dụng bài thuốc Đông y để cải thiện các triệu chứng do chàm ở tay gây nên. Được biết, các bài thuốc Đông y đều có chứa các thành phần dược liệu – thảo dược tự nhiên nên rất an toàn, lành tính. Chưa kể, chúng còn có hiệu quả tốt trong việc giải độc, thanh lọc cơ thể từ bên trong.
- Bài thuốc 1: Sử dụng hoa kim ngân, cây diếp dại, quả ké đầu ngựa, bạch tô, củ kim cang, cam thảo, cỏ màn thầu. Rửa sạch các vị thuốc trên và cho vào ấm đun cùng 1 lít nước lọc, nên sắc với lửa nhỏ cho cạn còn nửa thì chắt ra, chia thành 3 lần uống hết trong ngày. Bạn sử dụng thang thuốc trị chàm tay này cho tới khi không còn cảm giác ngứa ngáy, bong tróc.
- Bài thuốc 2: Dùng 12g bạch tiễn bì và lượng tương ứng với phục linh, hoàng bá, cây hoàng cầm. Kết hợp với 16g đạm trúc diệp, 20g sinh địa, kim ngân hoa và hoạt thạch. Làm sạch các vị thuốc trên rồi cho vào nồi nấu cùng 1.5 lít nước, đun cho tới khi còn khoảng 300ml thì dừng lại. Dùng thuốc uống sau bữa cơm chính khoảng 30 phút và tiếp tục sắc thang mới cho ngày tiếp theo cho tới khi bệnh đỡ.
Biện pháp phòng tránh bệnh chàm ở tay
Bị chàm ở tay gây phiền toái cho cuộc sống người bệnh nên bạn cần có biện pháp phòng tránh hiệu quả. Ngoài điều chỉnh dinh dưỡng, trong đời sống sinh hoạt, mọi người cũng cần lưu ý một số điều như sau:
- Chú ý vệ sinh cơ thể sạch sẽ, rửa tay thật sạch sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với các đồ vật không sạch sẽ.
- Dọn dẹp nhà cửa, phòng ngủ sạch sẽ, đặc biệt là những vật dụng thường xuyên tiếp xúc.
- Nên đeo bao tay nếu phải tiếp xúc với các loại hóa chất, đồ vật dễ gây kích ứng như nước rửa bát, bột giặt, nước lau sàn,…
- Giữ ẩm cho da tay hàng ngày vào sáng và tối với các sản phẩm an toàn, dịu nhẹ.
- Hạn chế dùng các loại xà phòng tắm hay mỹ phẩm có chất tẩy rửa mạnh.
- Tránh sơn móng tay quá nhiều lần hoặc thay đổi kiểu móng thường xuyên.
- Sử dụng thuốc Tây điều trị theo chỉ định của bác sĩ, tránh dùng thuốc bừa bãi hay dùng thuốc theo đơn của người khác.
- Sinh hoạt lành mạnh, nghỉ ngơi điều độ, tập thể dục mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng tốt nhất.
- Quan tâm hơn tới chế độ ăn uống, nên uống nhiều nước và tích cực bổ sung những thực phẩm có chứa vitamin, khoáng chất trong các loại rau xanh, trái cây tươi. Tránh ăn đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc uống rượu bia, chất kích thích làm ảnh hưởng tới sức khỏe.
- Nếu thấy làn da có các dấu hiệu bất thường thì nên tới bệnh viện uy tín để kiểm tra. Việc chủ quan, điều trị hời hợt, không đúng cách hoặc chậm trễ có thể khiến bệnh nặng và khó kiểm soát hơn.
Bị chàm ở tay, chân hay bất kỳ vị trí nào khác trên cơ thể đều có thể kiểm soát được nếu bạn nắm được các cách phòng, cải thiện sức khỏe và xử lý theo thông tin bài viết chia sẻ. Bên cạnh đó, hãy chủ động liên hệ với bác sĩ để được thăm khám, tư vấn nếu còn các thắc mắc liên quan tới bệnh lý trên.
