Cô bác anh chị thân mến,
Người xưa vẫn thường nói: “Có thực mới vực được đạo.” Quả thật, cái bụng – tức dạ dày – không chỉ nuôi sống thân thể mà còn ảnh hưởng lớn đến tinh thần, sức khỏe lâu dài. Thế nhưng trong nhịp sống hiện đại ngày nay, áp lực công việc, ăn uống thất thường, thức khuya, dùng thuốc bừa bãi… khiến cái bụng mình ngày càng “kêu ca” nhiều hơn. Đặc biệt, đau dạ dày trở thành chứng bệnh quen thuộc với không ít người.
Khi cơn đau dạ dày kéo đến, nhiều người thường tìm đến thuốc giảm đau, nhưng lại bỏ qua một điều đơn giản mà vô cùng hiệu quả: tư thế nằm đúng cách. Giống như khi ruộng khô hạn, mình biết khơi dòng chảy đúng hướng thì nước mới lan đều; dạ dày cũng vậy, nằm đúng tư thế giúp giảm áp lực, hỗ trợ tiêu hóa, làm dịu những cơn co thắt mà không cần phải uống thêm viên thuốc nào.
Nguyên nhân đau dạ dày
Theo y học hiện đại, đau dạ dày thường xuất phát từ các nguyên nhân như:
- Viêm loét dạ dày tá tràng do vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc dùng thuốc giảm đau dài ngày.
- Trào ngược axit dạ dày lên thực quản.
- Căng thẳng kéo dài làm dạ dày tiết axit nhiều.
- Thói quen ăn uống thiếu điều độ: ăn vội, ăn khuya, thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng.
Còn theo Đông y, đau dạ dày thuộc phạm trù “vị quản thống”, gắn liền với tỳ vị hư yếu, khí trệ huyết ứ, can khí phạm vị. Tức là khi tiêu hóa yếu, khí huyết không lưu thông, hoặc tâm lý căng thẳng làm gan mất điều hòa, sẽ khiến dạ dày bị “lấn át”, sinh đau, đầy, nóng rát.
Cách nằm giúp giảm đau dạ dày – Nhẹ nhàng mà hiệu quả
Cô bác có thể áp dụng những tư thế nằm sau để giúp bụng dịu lại, ngủ ngon giấc hơn mỗi khi dạ dày “phản ứng”:
Nằm nghiêng bên trái
Đây là tư thế được ví như dòng nước chảy đúng chiều. Dạ dày của mình nằm lệch về bên trái, nên khi nằm nghiêng trái sẽ giúp dịch vị không trào ngược lên trên, giảm cảm giác nóng rát vùng ngực. Ngoài ra, cơ vòng thực quản dưới được thư giãn, tiêu hóa tốt hơn.
-
Cách làm: Nằm nghiêng trái, co nhẹ chân cho thoải mái. Dùng gối kê đầu cao 15–20cm. Có thể kê thêm gối nhỏ dưới bụng để giảm áp lực.
Nằm ngửa, kê gối cao
Tư thế này phù hợp cho người bị trào ngược dạ dày hoặc viêm loét. Khi phần đầu – vai được nâng cao, axit dạ dày sẽ không dễ trào lên, máu lưu thông tốt hơn, cơ thể cũng thư giãn hơn.
-
Cách làm: Nằm ngửa, lưng thẳng. Kê gối cao hoặc dùng gối chuyên dụng nâng đầu – vai khoảng 20–30 độ.
Tư thế thai nhi (nằm co nhẹ)
Giống như hình hài một đứa trẻ trong bụng mẹ, tư thế này giúp cơ bụng được thả lỏng, giảm co thắt. Đặc biệt hữu ích khi đau dạ dày do stress, áp lực.
-
Cách làm: Nằm nghiêng trái, co chân nhẹ gần ngực. Giữ nhịp thở đều, thả lỏng cơ thể.
Nằm sấp – chỉ khi không bị trào ngược
Tư thế này giúp giảm áp lực lên lưng, thư giãn bụng, nhưng không phù hợp nếu cô bác bị trào ngược axit.
-
Cách làm: Nằm sấp nhẹ, kê gối mỏng dưới bụng. Không nằm quá lâu.
Một số lưu ý để giấc ngủ dễ chịu hơn khi đau dạ dày:
- Không nằm ngay sau ăn: Nên đợi ít nhất 30–60 phút sau bữa ăn mới nằm.
- Chườm ấm vùng bụng: Dùng túi chườm nóng hoặc chai nước ấm đặt lên bụng sẽ giúp máu lưu thông, cơ dạ dày giãn ra, giảm đau nhanh.
- Giữ tâm an – khí thuận: Trước khi ngủ nên tránh xem tin tức căng thẳng, có thể tập vài động tác yoga nhẹ, thiền, hoặc hít thở sâu để tâm trí bình an.
Kết hợp phương pháp tự nhiên – Dưỡng tỳ vị, an tâm thần
Đông y rất coi trọng sự hài hòa giữa tâm – tỳ – vị. Khi tâm yên, tỳ vị mới an. Cô bác có thể áp dụng thêm vài cách đơn giản:
- Uống trà gừng ấm: Gừng giúp làm ấm trung tiêu, hành khí, giảm co thắt. Một ly trà gừng loãng pha mật ong trước khi ngủ giúp làm dịu dạ dày và dễ ngủ hơn.
- Massage nhẹ vùng bụng: Xoa bụng theo chiều kim đồng hồ giúp khí huyết lưu thông, dạ dày giảm co bóp.
- Tránh thực phẩm kích thích: Tránh đồ cay, chua, dầu mỡ, cà phê, rượu bia – những thứ làm axit dạ dày tăng cao, càng khiến bụng đau thêm.
Cô bác anh chị thân mến,
Trong Đông y, muốn trị chứng vị quản thống (đau dạ dày), không thể chỉ cắt cơn đau, mà phải bổ tỳ, kiện vị, lý khí hòa vị, tức là vừa điều hòa khí huyết, vừa phục hồi công năng tiêu hóa, vừa an thần để tâm trí nhẹ nhàng. Tư thế nằm tuy nhỏ nhưng là một phần quan trọng trong quá trình này – như cách mình “đưa nước về đúng ruộng”, tránh tràn lan gây hại.
Vậy nên, thay vì chỉ trông chờ vào thuốc men, cô bác hãy để ý từ cách mình nằm, cách mình ăn, cách mình nghĩ. Một giấc ngủ đúng tư thế cũng có thể là “liều thuốc êm” cho dạ dày đang mỏi mệt. Hãy lắng nghe cơ thể mình mỗi ngày, từ đó chủ động điều chỉnh để giữ sức khỏe bền lâu.
Chúc cô bác luôn giữ được cái bụng êm, cái tâm an, sống vui khỏe mỗi ngày.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
Cô bác anh chị đang băn khoăn về tình trạng sức khỏe của mình? Hãy điền form bên dưới, bác sĩ Phương sẽ lắng nghe và tư vấn tận tình nhất 
