Vảy Nến Da Đầu: Triệu Chứng, Nguyên Nhân Và Cách Chữa Trị

Vảy nến da đầu là một tình trạng viêm da đầu mãn tính khó chữa. Đây là căn bệnh xuất hiện do nhiều yếu tố tác động với nhau gây nên. Bệnh da liễu này gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nhưng đến nay chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Bài viết sau sẽ cung cấp những thông tin đầy đủ về căn bệnh này và các phòng ngừa, điều trị tạm thời bạn đọc có thể tham khảo.

Bệnh vảy nến da đầu là gì? Phân loại chi tiết

Vảy nến được biết đến là một tình trạng viêm da mãn tính. Người bị bệnh xuất hiện các mảng màu đỏ ở một, một số vị trí hoặc trên toàn cơ thể. Trên bề mặt da này, các mảng đỏ có vảy trắng như nến (đèn cầy) nên còn được gọi là vảy nến.

Vảy nến da đầu là gì?

Bệnh vẩy nến là tình trạng các tế bào tích tụ trên bề mặt da dẫn đến các mảng bong tróc, màu đỏ bạc và ngứa. Một số trường hợp, những mảng đỏ này có thể gây đau đớn, nứt và chảy máu. Thông thường, tình trạng vảy nến da ảnh hưởng đến da đầu, trán, sau tai và cả cổ. Trong trường hợp này, nó được gọi là bệnh vảy nến da đầu.

Bệnh vảy nến da đầu là một tình trạng bệnh mãn tính, có nghĩa là nó có xu hướng đến và đi theo thời gian, không lây, có thể gặp mọi lứa tuổi nhưng thường xuất hiện nhiều ở người lớn từ 20 – 30 tuổi và từ 50 – 60 tuổi, tỷ lệ nam và nữ mắc bệnh được ghi nhận gần như tương đương nhau.

Các loại vẩy nến da đầu thường gặp

Bệnh vảy nến xảy ra do rối loạn sẩn vảy trên da và được chia thành các loại khác nhau dựa trên đặc điểm mô học thường thấy. Bệnh vảy nến được phân chia qua các dạng lâm sàng hoặc dựa trên bộ phận khác trên cơ thế. Dưới đây là 3 loại chính:

• Bệnh vảy nến mảng bám (bệnh vảy nến thông thường): Chiếm đến 90% các trường hợp bệnh nhân. Vảy nến thường xuất hiện dưới dạng các mảng vảy màu đỏ, có vảy trắng ở mặt sau cẳng chân, cẳng tay, vùng rốn và da đầu. Bệnh gây ra các mảng da khô, ngứa, nổi lên (mảng bám) phủ đầy vảy. Các mảng vảy này khác nhau về màu sắc, tùy thuộc vào màu da thường của bệnh nhân.
• Bệnh vảy nến đỏ da toàn thân: Ít phổ biến, xảy ra khi đã lan rộng và có thể phát triển đến bất kỳ loại vảy nến nào khác. Bệnh thường liên quan đến hơn 90% diện tích bề mặt cơ thể. Da người bệnh khô, ngứa, sưng và đau nghiêm trọng. Loại vảy nến này bao phủ toàn bộ cơ thể bằng phát ban bong tróc có thể ngứa hoặc bỏng dữ dội. Bệnh có thể tồn tại trong thời gian ngắn (cấp tính) hoặc dài (mãn tính), không lây cho người khác.
• Bệnh vảy nến tiết bã: Biểu hiện thường thấy dưới dạng các mảng đỏ có vảy nhờn ở những vùng da sản xuất nhiều bã nhờn như da đầu, trán, da quanh miệng, nếp gấp da cạnh mũi, da trên ngực phía trên xương ức và nếp gấp da.

Nhận biết các triệu chứng thường thấy

Dưới đây là các triệu chứng thường gặp ở bệnh vảy nến da đầu:

• Mảng da tróc đỏ trên da đầu.
• Vảy màu trắng bạc trên da đầu, có sự bong vảy và hình thành thành từng mảng.
• Da đầu khô và có thể nứt, chảy máu.
• Ngứa da đầu, có thể từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và giấc ngủ.
• Gãi da đầu dẫn đến chảy máu và làm tình trạng vảy nến trở nên nghiêm trọng hơn.
• Cảm giác bỏng rát và đau nhức nặng.
• Rụng tóc tạm thời, do gãi da đầu hoặc cạo lớp vảy nến.

Những dấu hiệu và triệu chứng trên đây được ghi nhận là thường thấy ở bệnh nhân, có thể xuất hiện và tự biến mất. Một số trường hợp chỉ có 1 đợt bùng phát bệnh nhẹ trên da đầu. Nhiều trường hợp khác, bệnh nhân có nhiều đợt bùng phát từ nhẹ đến vô cùng nghiêm trọng. Các nguyên nhân có thể gây bùng phát bệnh bao gồm căng thẳng, lạnh hoặc không khí khô. Để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu.

Những nguyên nhân dẫn đến bệnh vảy nến da đầu

Bệnh vảy nến da đầu đến từ nhiều nguyên nhân phức tạp nhưng chưa được xác định chính xác. Chúng có thể là các yếu tố di truyền, vấn đề rối loạn hệ miễn dịch hay các yếu tố môi trường thay đổi, tương tác với nhau và gây ra bệnh, cụ thể:

• Di truyền: Bệnh vảy nến da đầu có yếu tố di truyền. Các gen có liên quan đã được xác định và khi bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường, triệu chứng bệnh có thể xuất hiện.
• Rối loạn hệ miễn dịch: Bệnh vảy nến da đầu liên quan đến sự rối loạn của tế bào lympho T, một loại tế bào miễn dịch trong cơ thể. Trong trường hợp này, hệ miễn dịch không hoạt động đúng cách và nhận diện nhầm các tế bào da bình thường là tác nhân lạ, dẫn đến việc tiêu diệt tế bào da và gây viêm da đầu mãn tính.
• Các yếu tố khác: Môi trường và các yếu tố bên ngoài cũng đóng vai trò trong khởi phát và gia tăng nghiêm trọng của bệnh vảy nến da đầu, bao gồm:  Nhiễm trùng đường tiêu hóa, viêm họng và viêm da do vi khuẩn có thể; sử dụng một số loại thuốc như thuốc điều trị sốt rét, lithium, corticoid và kháng sinh tetracycline; bị chấn thương hoặc tổn thương trên da đầu, chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng; căng thẳng và lo âu thường xuyên; hút thuốc lá, nghiện rượu và sử dụng các chất kích thích khác;…

Các yếu tố được nêu ra trên đây gây ra bệnh vảy nến da đầu và làm cho bệnh trở nên trầm trọng. Tuy nhiên chỉ một yếu tố đơn lẻ thường không gây ra bệnh mà sẽ có sự tương tác giữa nhiều yếu tố với nhau.

Những biến chứng có thể xảy đến từ bệnh vảy nến da đầu

Bệnh vảy nến phổ biến nhưng việc điều trị còn gặp nhiều hạn chế. Bệnh có thể gây đau nhức, mất ngủ và khó tập trung. Tình trạng vảy nến có xu hướng tiến triển theo từng đợt và kéo dài trong vài tuần đến vài tháng và sau đó thuyên giảm từ từ trong một thời gian.

Với sự tiến bộ của khoa học, nhiều loại thuốc mới đã được đưa ra và áp dụng trong điều trị nhằm giảm bớt phiền toái và biến chứng mà bệnh gây ra, tuy vậy giá thành của thuốc khá mắc khiến nhiều bệnh nhân không có đủ điều kiện để điều trị với thuốc mới.

Bệnh vảy nến có liên quan với việc tăng nguy cơ viêm khớp vảy nến, u lympho, tim mạch, bệnh Crohn và trầm cảm. Riêng viêm khớp vảy nến ảnh hưởng đến 30% số người mắc bệnh. Những người trẻ tuổi mắc bệnh vảy nến cũng có thể tăng khả năng mắc bệnh tiểu đường. Người bệnh vảy nến có nguy cơ mắc chứng tăng huyết áp cao hơn 1.58 lần (tức là 58%) so với người không mắc chứng bệnh vảy nến.

Các phương pháp khắc phục và điều trị tình trạng vảy nến da đầu

Bệnh vẩy nến da đầu là căn bệnh mãn tính, cần thời gian dài để điều trị. Bệnh nhân nếu bệnh đã ở dạng nặng cần đến bệnh viện thăm khám để được điều trị sớm bằng các loại thuốc mạnh. Tuy nhiên bệnh nhân có thể tham khảo các biện pháp tự nhiên sau để có khả năng giúp giảm đau, ngứa đặc biệt nếu các triệu chứng ở dạng nhẹ.

Mẹo dân gian cải thiện vảy nến da đầu

Có nhiều phương pháp hỗ trợ cải thiện và kiểm soát triệu chứng vảy nến da đầu bằng mẹo dân gian sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên lành tính như:

• Giấm táo: Giấm táo giúp giảm những cơn ngứa kéo dài liên quan đến bệnh vẩy nến da đầu. Hãy thử sử dụng giấm táo hữu cơ lên ​​da đầu của bạn một vài lần một tuần bằng cách điều chế như sau: Pha loãng giấm táo theo tỷ lệ 1-1 với nước. Rửa sạch da đầu sau khi áp dụng để ngăn ngừa kích ứng. Lưu ý nếu bệnh nhân đang bị nứt da đầu hoặc chảy máu, tuyệt đối không thử phương pháp điều trị này. Bạn sẽ thấy kết quả trong vài tuần sử dụng
• Dầu trà: Cây trà là một loại cây thường được sử dụng để điều trị các tình trạng viêm da. Nó hoạt động như một chất khử trùng, có thể làm giảm viêm và đỏ liên quan đến bệnh vảy nến đặc biệt là vảy nến da đầu. Xin lưu ý rằng một số bệnh nhân có cơ địa dị ứng và nhạy cảm với dầu cây trà ngoài ra, chất này còn liên quan đến sự thay đổi hormone ở một số người.
• Nghệ: Củ nghệ là một loại thảo mộc nổi tiếng với đặc tính chống oxy hóa và chống viêm tốt. Những người bị bệnh vẩy nến da đầu có thể làm giảm các triệu chứng viêm ngứa và khô da đầu bằng cách bổ sung bột nghệ hàng ngày vào chế độ dinh dưỡng. Uống 1.5 – 3g bột nghệ mỗi ngày là lượng được bác sĩ khuyên dùng, an toàn và hữu ích.

Sử dụng dược phẩm, thuốc và các biện pháp Tây y

Bệnh nhân có thể tham khảo dược sĩ và bác sĩ để điều trị trực tiếp trên da bằng cách dùng dầu gội dược phẩm, gel, kem, kem dưỡng, bọt, dầu, thuốc mỡ và xà phòng có thành phần đặc trị, thuốc kê đơn, quang liệu,… Cụ thể:

• Dược phẩm và sản phẩm chăm sóc da: Bạn có thể sử dụng dầu gội dược phẩm, gel, kem, kem dưỡng, bọt, dầu và xà phòng chứa các thành phần đặc trị. Các sản phẩm này có thể được mua tại hiệu thuốc và nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên chai.
• Thuốc kê đơn: Một số loại thuốc kê đơn có thể được sử dụng để điều trị vảy nến da đầu, bao gồm Anthralin, thuốc kháng sinh, dùng Calcipotriene kết hợp Betamethasone dipropionate (dẫn xuất của vitamin D và steroid), sử dụng các loại thuốc steroid tại chỗ khác hoặc Tazarotene (dẫn xuất của vitamin A).
• Tiêm steroid trực tiếp: Trong trường hợp vảy nến da đầu chỉ xuất hiện ở một số vùng nhất định, bác sĩ có thể tiêm steroid trực tiếp vào những khu vực đó.
• Liệu pháp quang trị liệu: Các phương pháp như laser excimer và ánh sáng cực tím (UV) có thể được sử dụng để điều trị vảy nến da đầu. Tuy nhiên, liệu pháp này cần được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia y tế.
• Thuốc uống và thuốc tĩnh mạch: Trong trường hợp vảy nến da đầu nặng, bác sĩ có thể kê toa thuốc uống hoặc thuốc tĩnh mạch. Một số loại thuốc bao gồm corticosteroid, cyclosporin, methotrexate và soriatane. Tuy nhiên, các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng và cần được sử dụng dưới sự theo dõi của bác sĩ.
• Thuốc sinh học: Một số loại thuốc sinh học được FDA phê chuẩn cho việc điều trị vảy nến da đầu, như adalimumab, etanercept, guselkumab, infliximab, ixekizumab, secukinumab và ustekinumab.

3 câu hỏi thường gặp liên quan đến bệnh vảy nến da đầu

Bên cạnh những thông tin cơ bản về bệnh vảy nến da đầu, sau đây là câu trả lời cho một số thắc mắc của bệnh nhân liên quan đến bệnh vảy nến da đầu.

Tình trạng vảy nến da đầu có lây không? Có nguy hiểm không?

Không. Bệnh vảy nến diễn ra do hệ miễn dịch của người bệnh bị rối loạn và một số yếu tố môi trường ảnh hưởng, do đó tình trạng này không lây nhiễm từ người này sang người khác. Hầu hết những người mắc bệnh bị tổn thương da nhẹ có thể điều trị hiệu quả và triệt để bằng các liệu pháp bôi ngoài da.

Vảy nến là bệnh viêm da tự miễn khó điều trị. Bệnh nhân đa số đều có cảm giác ngứa ngáy khó chịu và thậm chí còn đau rát nặng nề.

Bệnh nhân đối diện nhiều nguy cơ nhiễm trùng, tự ti, căng thẳng, viêm khớp hay có nguy cơ mắc bệnh celiac, ung thư da không hắc tố, ung thư biểu mô tế bào vảy… cao hơn. Người có HIV/AIDS bị mắc bệnh vảy nến da cũng bị dễ tổn thương nghiêm trọng hơn.

Với người bệnh được điều trị lâu dài với những liệu pháp toàn thân chữa vảy nến có nguy cơ phát triển ung thư gan đến 90% và nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy lên 46%, nguy cơ mắc ung thư phế quản và ung thư phổi tăng 52%, nguy cơ phát triển đến ung thư đường tiêu hóa trên tăng 205%.

Bị vảy nến có chữa khỏi hẳn được không?

Như đã khẳng định ở trên, bệnh vảy nến là một bệnh mạn tính (có thể như bệnh cao huyết áp, đái tháo đường); khi đã mắc bệnh cần điều trị (dùng thuốc) suốt đời. Khi điều trị bệnh, các triệu chứng sẽ giảm dần hoặc biến mất, nhưng nếu thấy triệu chứng biến mất mà ngay lập tức bỏ điều trị thì bệnh sẽ trở lại và thậm chí còn nặng hơn.

Việc điều trị bệnh hiện nay có nhiều lựa chọn. Bệnh nhẹ bệnh nhân chỉ cần điều trị tại chỗ bằng thuốc bôi ngoài gia. Bệnh mức độ trung bình dùng các phương pháp quang trị liệu với tia cực tím. Bệnh nặng bệnh nhân cần dùng đến thuốc tiêm, thuốc uống… hay thuốc sinh học. Do vậy, khi đã được chẩn đoán mắc vảy nến, bạn nên tuân theo những hướng dẫn y khoa của các bác sĩ để kiểm soát tốt bệnh vảy nến.

Bệnh nhân bị vảy nến da đầu nên kiêng ăn gì?

Người bệnh vảy nến hoặc viêm khớp vảy nến cần chế độ ăn bổ sung giàu Axit Eicosapentaenoic (EPA) và Axit Docosahexaenoic (DHA) từ cá hồi, cá trích và cá thu, dầu oliu nguyên chất, thực vật họ đậu và hạt, rau, ngũ cốc nguyên hạt. Nhiều bệnh nhân cải thiện sau khi ăn hạn chế rượu và cafein hoặc thực phẩm như cà chua, cà tím, ớt, ớt bột và khoai tây trắng nhưng có bổ sung men vi sinh và vitamin D.

Khi tuân thủ chế độ ăn uống không có gluten, mức độ nghiêm trọng của bệnh sẽ giảm ở những người bị bệnh celiac và những người có kháng thể kháng gliadin. Người bệnh cần có chế độ ăn uống giàu calo và kiêng bia rượu, chất kích thích, thịt đỏ và các chế phẩm từ sữa do có chất béo bão hoà,…

Lưu ý cách phòng ngừa bệnh vảy nến

Bệnh vảy nến da đầu hiện vẫn còn là một bệnh mãn tính, khó điều trị dứt điểm, cần uống thuốc lâu dài. Vảy nến da sẽ đi theo người bệnh suốt đời. Thế nhưng do da nổi vảy nến bệnh nhân thường bị tự ti, mặc cảm, nhiều người bỏ cuộc không điều trị nữa khiến cho bệnh bộc phát nặng hơn, gây ra các biến chứng xấu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Dưới đây là các phòng ngừa bệnh mà bạn nên lưu ý:

• Với những người chưa từng mắc bệnh, nên chú ý tăng cường sức đề kháng, khả năng miễn dịch tự nhiên và hạn chế các bệnh nhiễm trùng, chấn thương… để tránh ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
• Với những người thuộc nhóm nguy cơ cao như gia đình có người bị bệnh cần theo dõi và kiểm soát để phát hiện và điều trị sớm, tránh bệnh nặng hơn.
• Với những người đã bị bệnh, nên giữ trạng thái bình tĩnh, không hoang mang hay lo lắng và cần trao đổi để được tư vấn bởi các bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da để được chia sẻ về liệu pháp và biện pháp điều trị phù hợp cũng như cách ngăn biến chứng, bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng.
• Người bệnh cần sử dụng đúng chỉ dẫn của bác sĩ về các loại thuốc được kê, tránh ánh nắng mặt trời, vệ sinh da sạch sẽ, không uống sử dụng rượu bia, không hút thuốc lá, không dùng các chất kích thích và hạn chế ăn thực phẩm béo, các món ăn được chế biến nhiều dầu mỡ, tăng cường bổ sung các chất acid Folic và Omega 3 thông qua những loại thực phẩm như cá thu, cá hồi…

Vảy nến da đầu gây nhiều ảnh hưởng về tâm sinh lý cũng như chất lượng sống của người bệnh. Hiện nay, phương pháp chữa trị bệnh tương đối giới hạn và chất lượng vẫn chưa thực sự tốt. Bởi vậy, hãy cố gắng duy trì lối sống, sinh hoạt lành mạnh và chế độ dinh dưỡng hợp lý bạn nhé.