Á sừng là một bệnh lý viêm da mãn tính nhiều người mắc phải, gây triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Trong đó, bệnh á sừng ở chân là tình trạng xảy ra chủ yếu ở bàn chân, gót chân gây khó khăn cho sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về triệu chứng, nguyên nhân và các cách điều trị bệnh hiệu quả qua bài viết sau.
Bệnh á sừng ở chân là gì?
Bệnh á sừng là một tình trạng viêm da mãn tính, thường được gọi là chàm khô. Đây là một dạng viêm da cơ địa khiến làn da trở nên khô yếu và dễ bị tổn thương. Khi da khô yếu, hàng rào bảo vệ da giảm đi và dễ bị xâm nhập bởi các tác nhân gây viêm từ môi trường bên ngoài. Hệ miễn dịch phản ứng thái quá với những dị nguyên này, gây ra các triệu chứng như sưng, đỏ, ngứa và bong tróc.
Tình trạng bệnh này có thể xảy ra ở nhiều vùng cơ thể khác nhau. Trong đó, bệnh á sừng ở chân là tình trạng lớp sừng ở da chân bị tổn thương, khô nứt và bong tróc. Da lòng bàn chân và gót chân là những vị trí thường bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Triệu chứng bệnh á sừng ở chân ra sao?
Bệnh á sừng ở chân những triệu chứng đặc trưng để nhận biết và phân biệt với các tình trạng tổn thương, bệnh lý da liễu ở chân khác như sau:
- Da khô và thô ráp: Đây là một trong những biểu hiện đầu tiên của bệnh á sừng ở chân. Khi sờ vào gót chân, ngón chân hoặc lòng bàn chân, bạn có thể cảm nhận được da xù xì, thô và khác biệt so với vùng da khác trên cơ thể.
- Bề mặt da bong tróc: Tình trạng khô và thô của da kéo dài có thể dẫn đến hiện tượng sừng hóa, trong đó da bị bong tróc thành từng mảng. Bề mặt da của bệnh nhân sẽ xuất hiện các mảng da bong tróc màu trắng và có cảm giác sần sùi.
- Ngứa ngáy: Bệnh nhân thường có cảm giác ngứa ngáy trên vùng da bị ảnh hưởng. Cảm giác ngứa có thể tăng dần về mức độ và kéo dài trong thời gian dài. Điều này khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu và thường buộc phải cào, gãi da. Tuy nhiên, cào, gãi da có thể dẫn đến viêm loét, chảy máu và nhiễm trùng.
- Nứt nẻ và nhiễm trùng: Da bị nứt nẻ và nhiễm trùng là một trong những biểu hiện thường thấy ở bệnh á sừng ở chân, đặc biệt khi gặp trời lạnh. Các vùng da bị tổn thương có thể nứt sâu, gây ra sự đau đớn và có thể rỉ máu.
- Xuất hiện mụn nước: Trong các trường hợp bệnh á sừng ở chân không được kiểm soát và đã chuyển biến sang giai đoạn nặng hơn, có thể xuất hiện mụn nước. Chúng có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành từng mảng, dễ vỡ hoặc gây chảy máu dịch và ngứa dữ dội.
Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu này và có nghi ngờ về bệnh á sừng ở chân hoặc ở các bộ phận cơ thể, vùng da khác trên toàn thân, hãy đi khám và tham khảo ý kiến và tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Những nguyên nhân gây bệnh
Bệnh á sừng nói chung và tình trạng bệnh ở chân nói riêng cho đến nay vẫn chưa có sự chứng minh rõ ràng về nguyên nhân chính xác. Dưới đây là một số nguyên nhân được cho là có tác động đến sự phát triển của bệnh á sừng ở chân:
Di truyền
Di truyền được xem là một yếu tố quan trọng trong việc gây bệnh á sừng. Nếu trong gia đình có bố hoặc mẹ từng mắc bệnh á sừng, thì nguy cơ mắc bệnh của con cái sẽ cao hơn.
Tác nhân kích thích
Các tác nhân kích thích có thể góp phần khởi phát bệnh á sừng ở chân, cụ thể như:
- Động tác cọ xát: Những động tác lặp lại như gót chân, ngón chân cọ xát vào giày khi di chuyển có thể gây kích thích da và góp phần vào sự phát triển của bệnh.
- Tiếp xúc với chất liệu gây kích ứng: Sử dụng giày dép có chất liệu như vải sợi tổng hợp, nylon hoặc vinyl có thể gây kích ứng da và làm tăng nguy cơ phát triển bệnh á sừng.
- Tiết quá nhiều mồ hôi: Da chân ẩm ướt do tiết quá nhiều mồ hôi có thể làm tăng nguy cơ nứt nẻ và tác động đến sự phát triển của bệnh.
- Thay đổi thời tiết: Môi trường có thời tiết khắc nghiệt như trong mùa đông với độ ẩm thấp và thời tiết lạnh có thể góp phần làm gia tăng tình trạng nứt nẻ và sự phát triển của bệnh á sừng ở chân.
- Tiếp xúc với chất dị ứng, các hóa chất: Sử dụng các chất tẩy rửa, hóa chất, xà phòng hoặc tiếp xúc với không khí và nước nhiễm bẩn cũng có thể tác động đến sự phát triển và nặng hơn của bệnh á sừng. Ngoài ra, những người làm việc trong môi trường tiếp xúc với các hóa chất như xà phòng, chất tẩy rửa cũng có nguy cơ cao mắc bệnh á sừng ở chân.
Yếu tố nội tiết
Sự thay đổi của nội tiết tố cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của bệnh á sừng ở chân. Chẳng hạn như mang thai, mãn kinh và dậy thì, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh á sừng. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển lớp sừng trên da và gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ của chân.
Ăn uống và chăm sóc cơ thể thiếu khoa học
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng, lối sống và cách chăm sóc da cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến các bệnh da liễu như á sừng ở chân, cụ thể:
- Vệ sinh không sạch sẽ: Việc không vệ sinh sạch sẽ chân có thể khiến vi khuẩn và virus xâm nhập vào cơ thể thông qua tiếp xúc với các loại hóa chất và bụi bẩn, làm tăng nguy cơ phát triển bệnh á sừng ở chân.
- Da thiếu độ ẩm: Da chân bị khô và thiếu độ ẩm, đặc biệt trong mùa đông, có nguy cơ cao bị bong tróc và nứt nẻ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của bệnh á sừng.
- Thiếu vitamin: Thiếu hụt các loại vitamin như A, E, C, D trong cơ thể cũng có thể tác động đến sự phát triển của lớp sừng trên da và góp phần vào bệnh á sừng ở chân.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng những nguyên nhân này chỉ được cho là có tác động đến sự phát triển bệnh á sừng ở chân và chưa có chứng minh được nguyên nhân chính xác của bệnh.
Bệnh có nguy hiểm không? Biến chứng và hậu quả
Bệnh á sừng ở chân không được coi là nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu không được chữa trị hoặc chăm sóc đúng cách, nó có thể gây ra những biến chứng và hậu quả khó chịu cho bệnh nhân. Dưới đây là một số biến chứng và hậu quả phổ biến của bệnh á sừng ở chân:
- Giảm chức năng bảo vệ da: Bệnh á sừng làm da bị tổn thương và mất đi chức năng bảo vệ cơ thể khỏi các tác động tiêu cực từ môi trường. Da trở nên dễ mất nước và nhạy cảm hơn, dễ bị tổn thương và vi khuẩn xâm nhập.
- Nhiễm trùng và hoại tử da: Vùng da bị á sừng có nguy cơ cao bị tổn thương dẫn đến nhiễm trùng và hoại tử. Điều này xảy ra khi các lỗ chân lông bị tắc, không thể thoát khỏi mồ hôi và bụi bẩn, dẫn đến tắc nghẽn và vi khuẩn phát triển. Vi khuẩn và nấm mốc có thể xâm nhập vào vết thương, gây ra tình trạng viêm nhiễm và tái phát nhiều lần. Nếu không được điều trị, nhiễm trùng có thể lan rộng và gây biến chứng hoại tử nghiêm trọng.
- Tình trạng ngứa ngáy và khó chịu: Bệnh nhân với á sừng ở chân thường gặp tình trạng ngứa ngáy và khó chịu nhiều. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày và gây khó khăn trong sinh hoạt và làm việc.
Khi mắc bệnh á sừng bàn chân hay gót chân còn gây khó khăn cho đi lại, di chuyển và sinh hoạt của bệnh nhân. Hơn nữa, dù không gây ảnh hưởng đến tính mạng nhưng bệnh vẫn cần điều trị sớm để tránh tổn thương cũng như biến chứng nghiêm trọng.
Các cách điều trị bệnh á sừng ở chân hiệu quả nhất
Có nhiều phương pháp cải thiện, kiểm soát triệu chứng cũng như điều trị bệnh á sừng ở chân để bạn đọc tham khảo như:
Mẹo dân gian giúp cải thiện á sừng
Các phương pháp mẹo dân gian sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên giúp cải thiện và kiểm soát triệu chứng bệnh, từ đó hỗ trợ điều trị á sừng. Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ mang tính chất hỗ trợ và có thể không phù hợp với mọi người. Do đó, nên tham khảo ý kiếm bác sĩ trước khi dùng và tìm phương pháp điều trị khác nếu không đạt hiệu quả rõ rệt.
Để cải thiện bệnh á sừng ở chân, bạn có thể áp dụng các phương pháp dân gian sau:
- Ngâm rửa chân bằng nước muối: Pha 1 – 2 muỗng muối vào nước ấm, ngâm chân trong khoảng 15 – 20 phút hàng ngày. Nước muối có tác dụng kháng vi khuẩn và giúp làm mềm da, giảm tình trạng sừng.
- Thao gel nha đam: Lấy nước cốt nha đam (gel) từ lá nha đam tươi và thoa lên vùng da bị á sừng. Nha đam có tính chất làm mềm da và giúp giảm viêm.
- Bôi dầu dừa: Thoa dầu dừa lên vùng da bị á sừng và massage nhẹ nhàng. Dầu dừa còn có tác dụng giúp làm mềm và dưỡng ẩm da, làm dịu tình trạng khô nứt, ngứa rát.
- Rửa chân bằng nước lá lốt hoặc trầu không: Trầu không và lá lốt đều có tính kháng viêm tự nhiên, đồng thời giúp làm dịu tổn thương da. Do đó, bạn có thể sử dụng hai loại lá này để nấu nước ngâm, rửa chân giúp cải thiện triệu chứng bệnh á sừng.
Một số bài thuốc Đông y
Dưới đây là một số bài thuốc Đông y được sử dụng để chữa bệnh á sừng ở chân:
- Bài thuốc số 1: Thành phần gồm tang bạch bì, bồ công anh, kim ngân hoa, ké đầu ngựa, đơn đỏ. Cho các thành phần vào nồi và sắc cùng lượng nước vừa đủ để uống 3 lần trong ngày. Bài thuốc này có tác dụng giải độc cơ thể và tăng cường chức năng hệ miễn dịch.
- Bài thuốc số 2: Thành phần gồm trầu không, ích nhĩ tử, mò trắng. Làm sạch các thành phần, sau đó cho vào ấm sắc cùng lượng nước vừa đủ để uống. Bài thuốc này có tác dụng kháng viêm và ngăn chặn sự lan rộng của vùng tổn thương.
Cần lưu ý rằng việc sử dụng bài thuốc Đông y nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn, giám sát của những chuyên gia y học cổ truyền có chuyên môn và kinh nghiệm. Hiệu quả sử dụng sẽ khác nhau tùy thuộc cơ địa và bệnh tình, do đó lượng dược liệu và liệu trình cũng cần được điều chỉnh cho phù hợp.
Dùng thuốc Tây y
Chữa bệnh á sừng ở chân bằng phương pháp Tây y thường bao gồm sử dụng các loại thuốc thoa ngoài da hoặc thuốc uống được chỉ định nhằm giảm triệu chứng và kiểm soát bệnh. Dưới đây là một số loại thuốc thường dùng cho bệnh á sừng:
- Thuốc bôi á sừng chứa Corticoid: Thuốc thoa ngoài da chứa Corticoid thường được chỉ định sử dụng để giảm viêm và ngứa ngáy đồng thời cải thiện tình trạng bong tróc, khô da. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và hiện tượng tái phát sau khi ngừng sử dụng.
- Thuốc ngăn chặn vi khuẩn và nấm: Đối với các trường hợp có biểu hiện viêm nhiễm, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại thuốc như dẫn xuất Imidazol, Griseofulvin, mỡ Nizoral để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm.
- Thuốc Corticoid và thuốc kháng Histamin: Trong trường hợp nặng hơn, bệnh nhân có thể được sử dụng Corticoid (dạng thuốc uống hoặc tiêm) hoặc thuốc kháng Histamin để giảm viêm và ngứa ngáy.
Lưu ý rằng việc chữa bệnh á sừng ở chân bằng thuốc tân dược nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ da liễu. Bệnh nhân cần tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng thuốc và thường xuyên kiểm tra tình trạng của bệnh để điều chỉnh phương pháp chữa trị khi cần thiết.
Giải đáp 3 câu hỏi phổ biến nhất về bệnh á sừng ở chân
Bên cạnh những thông tin trên, nhiều bệnh nhân cũng thắc mắc một số câu hỏi sau:
Bệnh á sừng ở chân có lan rộng được không?
Bệnh á sừng tại vùng chân có thể lan rộng sang các vùng da khác nếu không được điều trị và kiểm soát kịp thời. Chính vì vậy, bệnh nhân kho có dấu hiệu bệnh cần đi khám sớm, điều trị dứt điểm để tránh tổn thương lan từ chân sang các vùng da lành khác trên cơ thể.
Bệnh á sừng ở chân gây truyền nhiễm không?
Theo bác sĩ, bệnh á sừng không lây nhiễm cho người khác qua tiếp xúc vì nguyên nhân gây bệnh không phải do tác nhân vi sinh. Tuy nhiên, bệnh có tính di truyền do đó mẹ bầu cần chú ý và cẩn trọng. Song, bệnh có thể được điều trị dứt điểm và duy trì kết quả lâu dài, không tái phát hay di truyền từ mẹ sang con nếu được chăm sóc đúng cách.
Á sừng ở chân có tự khỏi không?
Nếu không điều trị và chăm sóc thì bệnh á sừng ở chân nói riêng hay ở các vùng da khác trên cơ thể nói chung không thể tự khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, bệnh có thể được điều trị và kiểm soát để giảm triệu chứng, ngăn ngừa tái phát. Để đạt kết quả điều trị dứt điểm nhanh chóng và chống tái phát, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa da liễu để được tư vấn và chỉ định phương pháp phù hợp.
Lưu ý về cách phòng ngừa mắc và tái phát bệnh
Để chăm sóc và ăn uống để giúp bạn tránh mắc bệnh, hạn chế tái phát hậu điều trị, đồng thời còn có thể giúp bệnh á sừng ở chân nhanh khỏi, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Kem dưỡng ẩm: Việc bổ sung độ ẩm cho da là rất quan trọng trong quá trình điều trị á sừng. Sử dụng kem dưỡng ẩm định kỳ sẽ giúp duy trì độ ẩm cho da và giảm tình trạng khô da, bong tróc.
- Chế độ ăn uống: Bổ sung đầy đủ các loại vitamin A, C, D và E từ rau xanh và hoa quả tươi. Hạn chế thực phẩm kích ứng như thủy hải sản và đậu phộng, tránh sử dụng đồ uống có chứa chất kích thích như rượu, bia, cà phê,… Ngoài ra, hãy uống đủ nước để bổ sung độ ẩm cho da.
- Chế độ sinh hoạt: Giữ vệ sinh chân sạch sẽ và khô ráo. Hạn chế hoạt động đi bộ, đặc biệt khi đang mang tất chân và thay tất thường xuyên để tránh nhiễm khuẩn. Hãy luôn duy trì tinh thần thoải mái, vui vẻ và có thời gian nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý.
- Cách chăm sóc: Hạn chế tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa, đeo găng tay và mặc đồ bảo hộ. Nên sử dụng sản phẩm dưỡng da dịu nhẹ và hạn chế chà xát mạnh lên vùng da bị tổn thương. Cần chú ý vệ sinh đúng cách vùng da bị bệnh và đảm bảo quần áo khô ráo và không ẩm mốc. Luôn giữ vùng da bị bệnh sạch sẽ và cắt ngắn móng chân, móng tay. Không chọc vỡ các mụn nước do á sừng gây ra để tránh nhiễm khuẩn và nấm.
- Thăm khám và tái khám: Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị phù hợp với tình trạng của bạn. Trong và sau khi điều trị cần tuân thủ lịch tái khám để bệnh dứt điểm, chống tái phát.
Bài viết đã chia sẻ các thông tin cơ bản về bệnh á sừng ở chân để giúp bạn có cách xử lý, chăm sóc và điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, hãy tham vấn bác sĩ để được thăm khám, chẩn đoán và hướng dẫn chi tiết, tránh tự điều trị tại nhà gây nên tác dụng phụ không mong muốn.
