Viêm da dầu là bệnh có tiến triển dai dẳng, thường xuyên tái phát, đặc biệt là vào mùa thu – đông. Không chỉ gây hiện tượng ngứa ngáy khó chịu, hiện tượng này còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu không được can thiệp từ sớm. Để hiểu rõ hơn về viêm da tiết bã, bạn đọc hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa được chia sẻ chi tiết ở bài viết dưới đây.
Viêm da dầu là chứng bệnh gì?
Viêm da dầu còn được gọi là viêm da tiết bã hay chàm da mỡ – một dạng da liễu mãn tính thường gặp. Bệnh lý này đặc trưng bởi những mảng bong tróc màu hồng ở nhiều vị trí trên cơ thể như đầu, ngực, tai, má, chân mày, mũi,… Khi viêm da dầu xuất hiện, da sẽ trở nên khô hơn bình thường, dễ dàng bong ra và ửng đỏ. Với đối tượng trẻ nhỏ, hiện tượng này được dân gian gọi là “cứt trâu”.
Viêm da tiết bã không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, cản trở công việc, sinh hoạt, cuộc sống.
Đây là bệnh lý thường xảy ra ở trẻ sơ sinh giai đoạn 3 tháng đầu đời và người trưởng thành từ 30 – 70 tuổi với nhiều do nhiều yếu tố tác động.
Nguyên nhân viêm da dầu
Cho đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa thể kết luận chính xác nguyên nhân dẫn đến viêm da đầu, tuy nhiên vẫn xác định được những yếu tố khiến bệnh khởi phát và tiến triển dai dẳng, cụ thể:
- Di truyền: Tỷ lệ người mắc bệnh viêm da đầu sẽ cao hơn bình thường nếu trong gia đình có bố, mẹ, ông, bà đã từng bị bệnh này. Đặc biệt trong giai đoạn mang thai, nếu người mẹ bị viêm da tiết bã thì con sinh ra có khả năng cao gặp hiện tượng “cứt trâu”.
- Nấm Malassezia: Malassezia chính là nấm da – đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình tiết bã nhờn của da. Bình thường, cơ thể chúng ta sẽ có nồng độ kháng thể kháng lại Malassezia, tuy nhiên khi nồng độ này thấp hơn, bạn có khả năng bị viêm da dầu. Nếu nấm Malassezia sinh trưởng mạnh, thêm vào đó môi trường sống, sinh hoạt ô nhiễm sẽ tạo cơ hội cho bệnh tiến triển ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Hệ miễn dịch suy yếu: Những đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu, không thể ngăn cản được sự tấn công của vi khuẩn, virus và các tác nhân có hai ngoài môi trường như người bệnh tiểu đường, mắc HIV, ung thư, đã từng cấy ghép nội tạng đều dễ mắc viêm da dầu.
- Thời tiết thay đổi: Viêm da tiết bã xuất hiện nhiều hơn khi giao mùa thu – đông và hạ – thu vì lúc này độ ẩm không khí thấp, cơ thể chúng ta dễ bị mất nước. Khi thời tiết hanh khô là điều kiện lý tưởng để bệnh tiến triển, bùng phát nhanh hơn.
- Stress, căng thẳng: Tâm lý có mối liên quan mật thiết đến bệnh ngoài da. Nếu bạn thường xuyên căng thẳng, stress, áp lực hoặc bị bệnh parkinson sẽ có nguy cơ rối loạn sinh học, tăng khả năng bị viêm da dầu.
- Môi trường sống: Trong môi trường sống của chúng ta tồn tại rất nhiều vi khuẩn, nếu không vệ sinh cơ thể sạch sẽ, bụi bẩn, cặn trang điểm, mỹ phẩm bám dính trên da hoặc làm việc, sinh sống ở nơi ô nhiễm lâu ngày sẽ dẫn đến hiện tượng viêm da tiết bã.
- Yếu tố khác: Ngoài những yếu tố kể trên, viêm da tiết bã có thể hình thành do cơ địa tiết nhiều dầu, nhờn, thay đổi nội tiết tố, lạm dụng rượu bia, béo phì hoặc chế độ ăn uống không khoa học.
Triệu chứng của bệnh
Viêm da tiết bã có đặc trưng là những mảng vảy khô, bong tróc, nổi rõ trên bề mặt da và có màu hồng đỏ. Ở mỗi nhóm đối tượng và vị trí xuất hiện khác nhau, các biểu hiện cụ thể sẽ không giống nhau. Tìm hiểu về triệu chứng viêm da dầu sẽ giúp bạn dễ dàng phân biệt với các bệnh da liễu mãn tính khác, từ đó sớm có biện pháp điều trị, phòng ngừa.
Dấu hiệu viêm da dầu ở trẻ nhỏ:
- Vùng da bệnh của trẻ có các mảng màu vàng nâu, nâu đen, xám trắng hoặc vàng nhạt, bám chặt trên da đầu, đặc biệt là phần chân tóc của trẻ.
- Một số trẻ còn bị viêm da, nổi ửng đỏ ở khu vực trán, hai bên má, lông mày, mũi.
- Viêm da tiết bã không gây cảm giác ngứa ngáy như ở người lớn, tuy nhiên lại kèm theo hiện tượng sưng viêm, ửng đỏ, nóng rát, thậm chí nhiều trường hợp còn bị đau nhức nếu viêm nhiễm mức độ nặng.
Dấu hiệu viêm da dầu ở người lớn:
- Bề mặt da bị bệnh có màu đỏ hồng, kết hợp cùng hiện tượng bong tróc, đóng vảy. Nếu bạn chạm vào sẽ cảm thấy da rất ẩm và nhờn dính.
- Viêm da tiết bã xuất hiện nhiều ở khu vực mặt, cánh mũi, cổ, ngực, lông mày và da đầu.
- Nếu viêm da ở chân tóc hay lông mày sẽ kèm theo nhiều lớp vảy trắng giống như gàu.
- Các triệu chứng của bệnh kéo dài dai dẳng, tái phát liên tục gây cảm giác vô cùng khó chịu.
Viêm da dầu có nguy hiểm không và có lây không?
Không ít người bệnh băn khoăn viêm da dầu liệu có nguy hiểm không, có lây không. Về bản chất, đây là một bệnh lý da liễu mãn tính, tiến triển dai dẳng, tái phát liên tục nhưng không có khả năng lây lan từ người sang người như những bệnh truyền nhiễm khác.
Ngoài ra, bệnh lý này không gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên bạn không nên chủ quan. Những triệu chứng của bệnh bao gồm da bong tróc, khô ráp, ửng đỏ, nóng rát gây ra nhiều phiền toái, làm mất tính thẩm mỹ, khiến người bệnh tự ti, mặc cảm, ảnh hưởng đến công việc, chất lượng cuộc sống.
Khi để bệnh tiến triển trong thời gian dài, không có biện pháp cải thiện phù hợp, hiện tượng viêm da dầu kết hợp cùng một số vi khuẩn khác trên da làm xuất hiện tình trạng bội nhiễm. gây tổn thương nghiêm trọng, đặc biệt ở vùng da nhạy cảm như da mặt sẽ khó có thể khắc phục. Không ít trường hợp có thể mắc cùng lúc nhiều bệnh như vảy nến, viêm da dầu, viêm da cơ địa ở một vị trí hoặc lan rộng toàn thân.
Giải đáp: Viêm da dầu có chữa khỏi được không?
Đa số các bệnh da liễu như viêm da dầu, á sừng, tổ đỉa, vảy nến đều khó có thể điều trị dứt điểm. Hiện nay các biện pháp được đưa ra chỉ nhằm mục đích đẩy lùi các triệu chứng, ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng và giảm tần suất tái phát, ổn định tâm lý, sức khỏe cho người bệnh.
Người bị viêm da tiết bã khi thăm khám từ sớm, tuân thủ đúng các chỉ định của bác sĩ về phương pháp chữa, kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học sẽ hạn chế được các đợt bùng phát, cải thiện các triệu chứng khó chịu. Ngược lại, nếu bạn để bệnh kéo dài dai dẳng, chuyển sang mức độ nghiêm trọng hoặc điều trị sai cách, sinh hoạt thiếu lành mạnh, để các tác nhân có hại tấn công thì tần suất bệnh xuất hiện ngày càng nhiều, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống. Đặc biệt tăng nguy cơ lây lan ra các vùng da lành, thậm chí gây nhiễm trùng da.
Cách điều trị viêm da dầu tiết bã hiệu quả
Viêm da dầu tiết bã không thể tự khỏi nếu không áp dụng các biện pháp hỗ trợ. Bởi thế người bệnh không được chủ quan, cần sớm thăm khám và tìm cách điều trị phù hợp. Tùy từng đối tượng, mức độ bệnh mà phương pháp chữa cũng có sự khác biệt.
Dùng thuốc Tây y
Một trong những biện pháp điều trị viêm da dầu hiệu quả và được bác sĩ chỉ định nhiều nhất là dùng thuốc Tây y. Các loại thuốc chữa viêm da tiết bã thường cho tác dụng nhanh chóng, giúp đẩy lùi các triệu chứng khó chịu của bệnh.
Tuy nhiên nếu lạm dụng hoặc dùng không đúng theo hướng dẫn của chuyên gia, bạn có thể gặp tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Một số loại thuốc viêm da dầu phổ biến hiện nay là:
- Ketoconazole: Đây là loại kem bôi được sử dụng để điều trị viêm da tiết bã do chủng nấm Pityrosporum ovale. Thuốc có tác dụng ức chế quá trình tổng hợp ergosterol, thay đổi cấu trúc của các thành phần lipid ở màng tế bào nấm. Ngoài ra, Ketoconazole còn được chỉ định sử dụng cho người bị nấm bàn tay, bàn chân, nấm candida, lang ben,… Một số tác dụng phụ có thể gặp phải là sưng lưỡi, sưng môi, phát ban, nóng rát, rụng tóc,…
- Kem bôi Hydrocortisone 1%: Đây là thuốc thuộc nhóm steroid nhẹ, có tác dụng chống viêm, ổn định kết cấu tế bào, đồng thời đẩy lùi các triệu chứng khó chịu do viêm da dầu gây ra. Liều dùng thông thường là 3 – 4 lần mỗi ngày, nếu sau 1 tuần không có cải thiện cần thông báo với bác sĩ. Tác dụng phụ của Hydrocortisone 1% là ngứa, phát ban nhưng tỷ lệ thấp.
- Thuốc kháng Histamin H1 đường uống: Thuốc kháng Histamin H1 được nhiều người sử dụng trong trường hợp viêm da tiết bã, đặc biệt kèm theo triệu chứng ngứa nhiều và có dấu hiệu lây lan trên diện rộng. Một số loại thuốc kháng Histamin H1 phổ biến là Loratadin, Clorpheniramin, Fexofenadine, Acrivastin,… Bạn cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ khi dùng thuốc để hạn chế tác dụng phụ có thể xảy ra như buồn ngủ, giảm tập trung,…
- Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh có khả năng kiểm soát nhanh chóng các triệu chứng của bệnh viêm da dầu, đặc biệt là những trường hợp có dấu hiệu nhiễm trùng. Nhóm thuốc này có 2 loại phổ biến là Penicillin và Cephalosporin. Tuy nhiên điều trị bệnh bằng kháng sinh chỉ áp dụng cho trường hợp bệnh nặng, ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm da.
Mẹo tại nhà
Nếu lo ngại dùng thuốc Tây y sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng sức khỏe. Người viêm da dầu mức độ nhẹ, mới khởi phát hoàn toàn có thể sử dụng mẹo tại nhà với các nguyên liệu tự nhiên an toàn, lành tính. Có rất nhiều trường hợp áp dụng các mẹo này đã cho hiệu quả tích cực, đặc biệt tiết kiệm đáng kể chi phí. Tuy nhiên bạn phải kiên trì thời gian dài mới có thể cải thiện các triệu chứng.
Dùng nha đam
Nha đam hay lô hội là nguyên liệu đã quá quen thuộc trong đời sống hàng ngày với nhiều công dụng khác nhau. Đặc biệt người ta thường sử dụng nha đam để cải thiện các bệnh lý ngoài da như viêm da dầu. Lý do là bởi nguyên liệu này có chứa thành phần hoạt chất có lợi với khả năng kháng khuẩn, chống viêm, loại bỏ tác nhân gây hại. Ngoài ra, nha đam còn hỗ trợ cấp ẩm để da khỏe mạnh, nhanh chóng phục hồi những tổn thương và đẩy lùi hiện tượng viêm da.
Cách thực hiện:
- Bạn lấy 2 – 3 lá nha đam, ngâm trong nước muối pha loãng khoảng 15 phút để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn.
- Tiếp đến bạn bỏ phần lá xanh, lấy phần gel trắng bên trong, thêm một ít muối và trộn đều thành hỗn hợp đồng nhất.
- Sau đó vệ sinh sạch vùng da bị bệnh rồi thoa gel nha đam lên, massage nhẹ nhàng, chờ sau 15 phút thì rửa lại với nước sạch.
- Với biện pháp này mỗi ngày bạn thực hiện 1 lần.
Dầu dừa
Một trong những cách chữa viêm da tiết bã bằng dân gian bạn không nên bỏ qua đó là dùng dầu dừa. Nguyên liệu này chứa nhiều thành phần như vitamin, acid amin, polyphenol có khả năng cấp ẩm cho da, giảm ngứa ngáy và ngăn ngừa viêm nhiễm. Đặc biệt, dầu dừa còn chứa chất chống oxy hóa với hàm lượng cao, giúp ức chế vi khuẩn, vi nấm Malassezia và loại bỏ những tác nhân gây hại trên da, củng cổ hàng rào bảo vệ da khỏi tác nhân gây hại.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị một ít dầu dừa dạng nguyên chất.
- Vệ sinh sạch vùng da bị sưng viêm, sau đó lấy một lượng dầu dừa vừa đủ thoa lên lòng bàn tay rồi massage trực tiếp lên vùng da bị tổn thương trong khoảng 5 – 10 phút, sau đó rửa lại với nước ấm.
- Bạn nên áp dụng biện pháp này trong ít nhất 2 – 3 tuần để các triệu chứng được đẩy lùi.
Rau má
Có thể bạn chưa biết, rau má cũng là nguyên liệu chữa viêm da dầu rất hiệu quả, an toàn. Loại rau này có tính hàn, cho tác dụng hạ sốt, giảm đau, phục hồi tổn thương trên da nhanh chóng. Ngoài viêm da tiết bã, rau má còn được dùng để cải thiện các bệnh ngoài da khác như chàm, á sừng,…
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 1 nắm lá rau má tươi, 1 ít muối.
- Rau má loại bỏ lá sâu, héo úa, rửa sạch với nước muối pha loãng và để ráo.
- Lúc này cho rau má và cối giã nát cùng một ít muối đã chuẩn bị rồi cho vào tấm vải mỏng để bọc lại.
- Bạn vệ sinh sạch vùng da bị viêm rồi đắp rau má lên, để nguyên khoảng 20 phút và vệ sinh lại với nước sạch.
Mật ong
Rất nhiều người sử dụng mật ong điều trị viêm da dầu và đạt được hiệu quả cao. Theo nghiên cứu, mật ong có chứa đến hơn 70 hoạt chất, bao gồm nhiều vitamin, khoáng chất, acid amin tốt cho da, có thể hỗ trợ cải thiện các vấn đề về da liễu rất tốt. Bên cạnh đó, mật ong chứa hàm lượng chất chống oxy hóa dồi dào, có thể chữa lành các tổn thương trên da, củng cố màng lipid bảo vệ da. Việc sử dụng nguyên liệu này giúp loại bỏ da chết nhẹ nhàng, kích thích phục hồi tổn thương, tái tạo da mới.
Cách thực hiện:
- Đầu tiên chuẩn bị 2 thìa mật ong, 1 thìa muối hạt.
- Mang muối hạt rang đến khi nóng ấm và ngả màu vàng.
- Lúc này bạn trộn chung cùng mật ong để tạo thành hỗn hợp đồng nhất.
- Tiếp đến vệ sinh sạch vùng da bệnh, thoa hỗn hợp lên da, kết hợp massage nhẹ nhàng từ 3 – 5 phút rồi rửa lại bằng nước ấm.
Đông y trị viêm da dầu
Ngoài thuốc Tây y, viêm da dầu còn có thể cải thiện bằng các bài thuốc Đông y. Ưu điểm của phương pháp này là sử dụng dược liệu tự nhiên lành tính, gần như không gây tác dụng phụ ảnh hưởng cơ thể. Thuốc Đông y tác động trực tiếp đến căn nguyên gây bệnh, loại bỏ các triệu chứng và nâng cao sức khỏe cho người bệnh.
Theo quan điểm của Đông y, viêm da tiết bã thuộc bệnh viêm da thể mãn tính, xuất hiện khi cơ thể nhiễm phong hàn, phong nhiệt, da không bị mất cân bằng độ ẩm, dưỡng chất nên tiết nhờn trên diện rộng.
Một số bài thuốc Đông y trị viêm da dầu đó là:
Nhất Nam An Bì Thang
Nhất Nam An Bì Thang là bài thuốc được nghiên cứu, phát triển bởi các chuyên gia của Nhất Nam Y Viện, kế thừa từ công thức bài thuốc Hoàng Cung của Thái Y viện triều Nguyễn. Thuốc gồm 4 chế phẩm nhỏ dùng để Uống – bôi – ngâm rửa – xịt nên mang đến tác dụng kép, điều trị bệnh toàn diện.
Đặc biệt Nhất Nam An Bì Thang sử dụng các dược liệu quý được trồng từ vườn Nam dược, đảm bảo đạt tiêu chuẩn GACP – WHO như kim ngân cành, hồng hoa, đơn đỏ, thiên mã hộ, tang bạch bì, hoàng liên,… do đó người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm vì bài thuốc vô cùng lành tính, an toàn.
Nhất Nam An Bì Thang được gia giảm tùy thuộc vào từng tình trạng bệnh, từ đó cho khả năng khu phong trừ thấp, nâng cao chức năng của các cơ quan, thanh nhiệt, giải độc, làm lành tổn thương, kích thích phát triển biểu bì da mới, giảm ngứa ngáy, đau rát hiệu quả. Ngoài ra, thuốc còn cho khả năng sát khuẩn, khử trùng, làm sạch vùng da bị thương, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm lan rộng. Sau khi thăm khám, người bệnh sẽ được hướng dẫn cách dùng Nhất Nam An Bì Thang chi tiết, phù hợp với tình hình hiện tại.
Bài thuốc 2
Bài thuốc Đông y chữa viêm da dầu này sử dụng các thành phần bao gồm khổ sâm, sài đất, trầu không, ô liên rô, mò trắng, ích nhĩ tử.
Cách thực hiện:
- Bạn mang các nguyên liệu đi rửa sạch, sắc cùng 1,2 lít nước trên lửa nhỏ, cho đến khi cạn còn 300ml thì tắt bếp.
- Chia phần thuốc này thành 3 lần uống hết trong ngày, kiên trì ít nhất 1 tháng sẽ thấy hiệu quả cải thiện rõ rệt.
Bài thuốc 3
Đây là bài thuốc cho hiệu quả rất tốt trong việc kháng viêm, diệt khuẩn, đẩy lùi các triệu chứng của bệnh viêm da tiết bã. Các thành phần gồm có kim ngân hoa, bồ công anh, ké đầu ngựa, cam thảo đất, kinh giới, sài đất, hồng hoa.
Cách thực hiện:
- Các nguyên liệu rửa sạch rồi cho vào ấm, sắc cùng 7 – 8 bát con nước trên lửa nhỏ cho đến khi còn 350ml nước thì tắt bếp.
- Chi thuốc thành 3 phần uống sau các bữa ăn sáng, trưa, tối, kiên trì để đạt được hiệu quả cao nhất.
Viêm da dầu kiêng ăn gì và nên bổ sung gì?
Chế độ ăn uống có ảnh hưởng rất nhiều đến bệnh viêm da, bao gồm viêm da dầu. Nếu bạn xây dựng thực đơn dinh dưỡng lành mạnh, khoa học có thể đẩy nhanh quá trình cải thiện bệnh, ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng.
Thực phẩm người bệnh viêm tiết bã cần kiêng:
- Thực phẩm cay nóng làm tăng tiết mồ hôi trên da, tăng tiết bã nhờn gây bít tắc lỗ chân lông, ảnh hưởng đến chức năng của gan, thận.
- Thực phẩm nhiều đường gây nóng trong, mụn nhọt, cơ thể tiết nhiều bã nhờn hơn, đồng thời tình trạng viêm nhiễm trở nên khó kiểm soát, tạo điều kiện cho vi khuẩn, vi nấm phát triển.
- Thực phẩm giàu chất béo cũng là thủ phạm làm bã nhờn xuất hiện nhiều, sản sinh lượng dầu thừa trên da, gây viêm da tiết bã.
- Rượu bia và chất kích thích gây suy giảm hệ miễn dịch, tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập, khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Thực phẩm người viêm da tiết bã nên ăn:
- Rau xanh bổ sung chất xơ, vitamin, khoáng chất có lợi cho cơ thể, tăng sức đề kháng điều hòa tuyến bã nhờn.
- Thực phẩm chứa chất chống oxy hóa cải thiện sức khỏe tổng thể, làm chậm quá trình lão hóa, giảm nguy cơ mắc các bệnh về da và ức chế tiết dầu thừa.
- Thực phẩm giàu omega 3: Có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch, bảo vệ da, giúp làn da được duy trì độ ẩm, cải thiện hiện tượng tiết dầu nhờn.
Lưu ý phòng ngừa bệnh tại nhà
Để phòng tránh viêm da dầu tại nhà, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
- Giữ cơ thể luôn sạch sẽ, vệ sinh, tắm gội hàng ngày để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn tích tụ gây bệnh.
- Chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao với các bài tập thư giãn nhẹ nhàng để nâng cao hệ miễn dịch, chống lại tác nhân gây hại.
- Hạn chế thức khuya, đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi.
- Che chắn cẩn thận với áo, mũ, kính và các sản phẩm bảo vệ da khi đi ra ngoài.
- Sử dụng mỹ phẩm, sữa tắm, dầu gội có thành phần dịu nhẹ, loại bỏ sản phẩm chứa hóa chất gây kích ứng da.
- Vào ngày thời tiết hanh khô, nên tăng cường thoa kem dưỡng ẩm cho da bằng kem dưỡng thích hợp.
- Uống từ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày, kết hợp uống nước ép trái cây, rau củ sẽ chăm sóc và bảo vệ làn da tốt nhất.
Viêm da dầu có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào, bao gồm cả trẻ nhỏ và người lớn. Dù không đe dọa tính mạng nhưng bệnh lại gây ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống và tái phát thường xuyên. Bởi thế bạn không được chủ quan, nên tìm biện pháp phòng ngừa, điều trị phù hợp để bảo vệ cơ thể tốt nhất.
ArrayArray
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!