Cô bác anh chị thân mến,
Những ngày nắng oi bức, tôi thường gặp nhiều cô bác anh chị tới khám với chung một nỗi khổ: ngứa ngáy, nổi mẩn khắp người, đặc biệt là vào chiều tối. Có người gãi đến rớm máu, mất ngủ vì bứt rứt, da sần sùi, nổi ban đỏ dai dẳng không khỏi. Khi hỏi kỹ thì hầu hết đều bị mề đay, viêm da cơ địa, nguyên nhân chủ yếu do nội nhiệt tích tụ, ăn uống không điều độ, cơ thể vốn nhiều nhiệt, khí huyết kém điều hòa.
Trong Y học cổ truyền, những chứng bệnh như mẩn ngứa, nổi sẩn, viêm da kéo dài được gọi là “Phong chẩn”, “Phong nhiệt phát ban”. Bệnh sinh ra do phong nhiệt hoặc thấp nhiệt uất kết trong cơ thể, khiến tà khí tích tụ ở bì phu (biểu bì da), gây ra cảm giác ngứa ngáy, nổi mẩn, sần sùi da. Nếu chỉ dùng thuốc bôi ngoài mà không thanh lọc từ bên trong thì bệnh rất dễ tái phát.
Một trong những thực phẩm đơn giản, dễ kiếm nhưng lại có khả năng thanh lọc rất tốt mà tôi vẫn hay gợi ý cho bệnh nhân chính là: đậu xanh.
Đậu xanh trong Y học cổ truyền – Vị thuốc mát lành từ căn bếp
Theo Đông y, đậu xanh có vị ngọt, tính hàn, quy vào 3 kinh chính: Tâm – Vị – Đại tràng.
- Kinh Tâm là đường khí huyết đi vào tim – nơi điều hòa tinh thần và huyết mạch. Đậu xanh giúp làm dịu tâm hỏa, giảm cảm giác bứt rứt, nóng nảy – điều mà người bị viêm da, mề đay thường hay gặp.
- Kinh Vị điều hành hệ tiêu hóa. Đậu xanh làm mát dạ dày, hỗ trợ tiêu trừ nhiệt độc, thức ăn tích tụ gây nóng trong.
- Kinh Đại tràng có nhiệm vụ đẩy độc tố ra ngoài. Ăn đậu xanh giúp lợi tiểu, tăng cường bài tiết qua đường nước tiểu và phân, đưa nhiệt độc ra khỏi cơ thể một cách tự nhiên, nhẹ nhàng.
Vì thế, công năng chính của đậu xanh trong Đông y là:
- Thanh nhiệt – Giải độc: Làm mát cơ thể từ bên trong, hữu ích trong mùa hè hoặc khi cơ thể bị bốc hỏa, nổi mụn, dị ứng.
- Lợi tiểu – Mát huyết: Giúp da dịu đi các triệu chứng mẩn đỏ, ngứa ngáy, châm chích.
- Giải độc huyết: Hỗ trợ điều hòa khí huyết, từ đó làm dịu những biểu hiện ngoài da do huyết nhiệt gây ra.
Cô bác anh chị bị viêm da cơ địa, nổi mẩn do nóng trong, nếu kết hợp uống thuốc điều trị và ăn uống điều độ, thêm chén chè đậu xanh vài lần trong tuần sẽ giúp tình trạng ngứa ngáy được cải thiện rõ rệt.
Chè đậu xanh – Món ăn đơn giản giúp giảm ngứa, thanh lọc cơ thể
Nguyên liệu cần chuẩn bị:
- 100g đậu xanh (có thể để nguyên vỏ hoặc bỏ vỏ tùy thể trạng)
- 1 lít nước lọc
- 1/4 thìa cà phê muối hột
- Thêm đường phèn nếu muốn ngọt thanh
Cách nấu:
- Ngâm đậu xanh trong nước ấm khoảng 2–3 tiếng cho mềm.
- Sau đó rửa sạch, cho vào nồi đun sôi.
- Hạ nhỏ lửa, ninh trong 30–40 phút cho đến khi hạt đậu bung mềm.
- Thêm chút muối hột, khuấy đều.
- Nếu thích vị ngọt thanh, có thể thêm một ít đường phèn vào sau cùng, đợi tan rồi tắt bếp.
Cách dùng hiệu quả:
- Nên ăn lúc còn ấm, tốt nhất vào buổi chiều hoặc buổi tối trước khi ngủ 2 tiếng.
- Mỗi lần chỉ nên ăn khoảng 1 bát nhỏ (150–200ml).
- Dùng đều 3–4 lần/tuần sẽ thấy da bớt ngứa, mề đay lặn dần, giấc ngủ sâu và dễ chịu hơn.
Cô bác anh chị có thể kết hợp đậu xanh với hạt sen, nha đam, ý dĩ để tăng hiệu quả thanh nhiệt và bổ dưỡng.
Những điều cần lưu ý khi dùng chè đậu xanh
Tôi vẫn thường dặn cô bác anh chị vài điều thế này:
- Người có thể hàn (tay chân lạnh, bụng yếu, hay tiêu chảy) nên dùng đậu xanh đã bỏ vỏ, và có thể thêm vài lát gừng khi nấu để cân bằng âm dương, tránh gây lạnh bụng.
- Đậu xanh có khả năng giải dược. Nếu đang dùng thuốc Đông y, cô bác anh chị nên hỏi bác sĩ trước khi ăn chè đậu xanh, để tránh làm giảm hiệu lực của thuốc.
- Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, người đang cảm lạnh, sốt rét, đi ngoài lỏng thì nên tạm thời kiêng dùng món này.
Vì sao bị ngứa da, nổi mẩn không nên chỉ chữa bên ngoài?
Tôi vẫn nói với người bệnh rằng: “Chữa bệnh ngoài da không thể chỉ chăm phần da, phải chăm cả phần huyết, phần gan, phần khí trong người.”
Nếu chỉ bôi ngoài mà không điều chỉnh bên trong, thì mẩn ngứa hôm nay lặn, mai lại nổi. Mà những thứ độc tố tích tụ lâu ngày trong cơ thể, nếu không được đưa ra ngoài, sẽ làm cho da xấu đi, sức đề kháng kém đi.
Đậu xanh tuy đơn giản, nhưng lại có khả năng giải độc gan, làm mát huyết, tăng đào thải, từ đó giúp da sáng hơn, dịu mẩn ngứa và hỗ trợ phòng ngừa các bệnh lý về da do nhiệt độc từ bên trong.
Một bát chè nhỏ, một sự thay đổi lớn
Cô bác anh chị thấy đấy, đôi khi chỉ một bát chè đậu xanh, nấu bằng tâm lành, dùng đúng cách, lại giúp cơ thể thanh lọc, da dịu ngứa, tinh thần cũng nhẹ nhàng hơn. Không phải thuốc gì cao siêu, cũng không cần cầu kỳ tốn kém.
Nếu cô bác anh chị đang bị mề đay, viêm da cơ địa, ngứa ngáy do nóng trong… hãy thử áp dụng cách này vài hôm, rồi lắng nghe cơ thể mình. Đừng quên, ăn uống đúng, ngủ nghỉ đủ, giữ tinh thần an hòa – đó cũng là cách chữa bệnh lâu dài mà Y học cổ truyền vẫn luôn đề cao.
Cô bác anh chị nào thấy cách này hợp lý, định làm món này thì cứ bình luận “TÔI SẼ LÀM”, để bác sĩ Phương biết mình vẫn còn đồng hành cùng nhau, chăm sóc sức khỏe một cách tự nhiên và bền vững nhé.
Chúc cô bác anh chị luôn nhẹ người, nhẹ da, nhẹ tâm, sống khỏe an lành mỗi ngày!
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
ArrayArray
