Cô bác anh chị thân mến,
Mỗi độ gió mùa tràn về, cây cối khô rụng lá, làn da của không ít người cũng bắt đầu “rụng sức” theo. Với người mắc viêm da cơ địa (chàm), mùa đông lại như ngọn gió độc – âm thầm nhưng bào mòn làn da, làm bệnh tái đi tái lại, dai dẳng không dứt.
Trong Đông y, da là phần biểu hiện của tạng Phế – Phế chủ bì mao. Khi Phế khí yếu, phong hàn dễ xâm phạm, làm da khô, nứt nẻ, ngứa ngáy. Cộng thêm Tỳ vận hóa kém, thấp tà tụ lại, Can uất do khí trệ… thì cơ thể càng dễ phát sinh bệnh ngoài da. Vào mùa lạnh, dương khí thoái lui, huyết dịch không đủ nuôi dưỡng bì phu – da càng khô, ngứa, thậm chí nứt toác, chảy máu, rất khó chịu.
Tây y gọi đây là tình trạng rối loạn hàng rào bảo vệ da, nhưng dưới góc nhìn Đông y, đó là biểu hiện của chính khí suy yếu, tạng phủ chưa an hòa. Để khắc phục, ta không thể chỉ dựa vào thuốc, mà cần một chế độ chăm sóc cẩn thận, như giữ cây non khỏi gió lạnh, tưới nước vừa độ, ủ ấm cho rễ vững chãi.
Dưới đây là 7 cách chăm sóc da mùa đông cho người bị viêm da cơ địa, cô bác anh chị có thể áp dụng ngay tại nhà:
1. Không tắm nước quá nóng
Tắm nước nóng có thể khiến da “sướng” lúc đó, nhưng như đun sôi bề mặt ruộng khô – nước bay hơi nhanh, đất càng nứt nẻ. Tốt nhất, tắm nước ấm nhẹ, không quá 15 phút. Có thể cho thêm lá trầu, bột yến mạch, baking soda, vài giọt tinh dầu thiên nhiên hoặc nửa chén giấm táo vào nước tắm giúp làm dịu da, giảm ngứa.
Sau tắm, vỗ nhẹ da bằng khăn mềm, thoa kem dưỡng ngay khi da còn ẩm, giúp “khóa ẩm”, như phủ một lớp áo giữ sương cho da.
2. Dùng xà phòng dịu nhẹ
Đừng để làn da đang yếu ớt phải “chiến đấu” thêm với xà phòng mạnh. Nên chọn các loại không mùi, không cồn, không màu, đặc biệt dành riêng cho da nhạy cảm hoặc sử dụng xà bông thảo dược Đông y có tác dụng sát khuẩn nhẹ nhàng.
3. Dưỡng ẩm bằng kem đặc, ít nhất hai lần mỗi ngày
Dưỡng ẩm là “mạch nước ngầm” nuôi sống làn da. Nên chọn kem dạng đặc (ointment), có thể chứa dầu khoáng, lanolin hoặc các loại thuốc mỡ tự nhiên. Thoa 2 lần/ngày, nhất là sau khi tắm và trước khi đi ngủ.
Nếu có điều kiện, cô bác có thể dùng cao thảo dược đông y như cao lá trầu, cao thiên lý, giúp phục hồi da và chống viêm nhẹ nhàng.
4. Tránh mặc vải gây kích ứng
Len, polyester, nylon tuy ấm nhưng như “bụi gai” với làn da nhạy cảm. Nên ưu tiên vải cotton 100%, vải tre hoặc lụa, vừa thông thoáng, vừa mềm mại. Chăn ga gối cũng nên chọn loại thoáng khí, giặt sạch thường xuyên để tránh mạt bụi.
5. Sử dụng máy tạo độ ẩm
Máy sưởi mùa lạnh thường khiến không khí khô khốc. Dùng máy tạo ẩm trong phòng ngủ, đặc biệt vào ban đêm, giúp cân bằng độ ẩm, như thêm hơi nước cho cánh đồng mùa hạn. Lưu ý: phải vệ sinh máy thường xuyên để tránh vi khuẩn, nấm mốc.
6. Uống đủ nước mỗi ngày
Một cơ thể khô cằn thì da cũng chẳng thể mượt mà. Hãy uống 1.5–2 lít nước mỗi ngày, có thể pha thêm vài lát chanh, cam, hoặc vỏ quýt để dễ uống hơn. Nước vào nuôi Tỳ, sinh tân dịch, giúp da được nuôi dưỡng từ bên trong.
7. Bổ sung vitamin D tự nhiên
Mùa đông ít nắng, nhưng cô bác vẫn nên cho mình vài phút tiếp xúc ánh sáng dịu vào sáng sớm. Hoặc cân nhắc bổ sung vitamin D theo hướng dẫn bác sĩ, vì chất này giúp giảm viêm, tăng miễn dịch và củng cố hàng rào bảo vệ da.
Cô bác anh chị thân mến,
Viêm da cơ địa không phải là cái bệnh “chết người”, nhưng nó làm người ta “mệt mỏi đến rã rời” nếu không chăm sóc đúng cách. Muốn trị từ gốc, theo Đông y, phải phối hợp điều dưỡng tạng phủ, bổ khí huyết, dưỡng âm sinh tân, ngoài ra cần kiên trì dưỡng da, tránh tà khí bên ngoài, như chăm mảnh vườn mỗi ngày – dẫu chậm, nhưng chắc chắn sẽ thấy ngày da mịn, tâm an.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
ArrayArray
