Viêm âm đạo cấp: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ Phương từng gặp rất nhiều cô bác chị em mắc viêm âm đạo cấp. Không ít người bối rối, lo lắng khi thấy triệu chứng ngứa ngáy, khí hư ra nhiều, thậm chí có mùi hôi khó chịu. Có trường hợp đến khám trong tình trạng viêm nhiễm nặng do chủ quan không điều trị sớm. Viêm âm đạo cấp nếu không chữa kịp thời có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe sinh sản. Vậy nguyên nhân do đâu, triệu chứng nhận biết thế nào và hướng xử lý ra sao? Mời cô bác anh chị cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Viêm âm đạo cấp là gì?

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ Lê Phương nhận thấy rất nhiều cô bác anh chị gặp phải tình trạng viêm âm đạo cấp nhưng chưa thực sự hiểu rõ về bệnh. Không ít người bối rối khi xuất hiện triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Vậy viêm âm đạo cấp là gì và tại sao cần điều trị sớm?

Định nghĩa theo Y học hiện đại

Viêm âm đạo cấp là tình trạng viêm nhiễm xảy ra đột ngột ở âm đạo, do sự mất cân bằng hệ vi sinh hoặc sự xâm nhập của vi khuẩn, nấm, trùng roi. Bệnh thường gây ngứa ngáy, đau rát, khí hư bất thường và có thể lan rộng nếu không được điều trị kịp thời.

Quan điểm của Y học cổ truyền

Theo Đông y, viêm âm đạo cấp thuộc phạm vi “đới hạ” với nguyên nhân chính là do thấp nhiệt uất kết ở hạ tiêu, làm tổn thương âm đạo. Khi khí huyết không điều hòa, tỳ vị hư tổn hoặc ngoại tà xâm nhập, vùng kín dễ bị viêm nhiễm, gây khí hư ra nhiều, ngứa rát và khó chịu.

Triệu chứng viêm âm đạo cấp

Bác sĩ Lê Phương từng gặp nhiều bệnh nhân chỉ đến khám khi bệnh đã trở nặng, khiến quá trình điều trị kéo dài hơn. Cô bác anh chị cần nhận biết sớm các dấu hiệu viêm âm đạo cấp để có hướng xử lý kịp thời.

Triệu chứng khởi phát

• Ngứa ngáy âm đạo: Cảm giác ngứa râm ran hoặc dữ dội, đặc biệt tăng lên vào ban đêm.
• Khí hư bất thường: Lượng khí hư ra nhiều hơn bình thường, có thể loãng, đặc quánh hoặc vón cục.
• Mùi hôi khó chịu: Xuất hiện mùi tanh, hôi nồng đặc biệt sau khi quan hệ hoặc vào cuối ngày.
• Cảm giác nóng rát: Âm đạo có cảm giác châm chích, bỏng rát, đặc biệt khi đi tiểu hoặc vệ sinh vùng kín.

Triệu chứng đặc trưng

• Thay đổi màu sắc khí hư: Khí hư có màu trắng đục, vàng, xanh hoặc xám tùy theo tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, nấm, trùng roi).
• Đau rát khi quan hệ: Viêm nhiễm khiến niêm mạc âm đạo tổn thương, gây đau khi giao hợp.
• Tiểu buốt, tiểu rát: Nhiễm trùng lan rộng có thể ảnh hưởng đến đường tiết niệu, gây đau buốt khi đi tiểu.
• Sưng tấy, đỏ vùng kín: Niêm mạc âm đạo có thể sưng đỏ, phù nề, thậm chí xuất hiện vết loét nhỏ nếu bệnh kéo dài.

Cô bác anh chị nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, đừng chủ quan mà hãy chủ động thăm khám sớm để tránh biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Nguyên nhân gây viêm âm đạo cấp

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ Lê Phương nhận thấy nhiều cô bác anh chị thường nghĩ rằng viêm âm đạo cấp chỉ do vi khuẩn hoặc nấm gây ra. Thực tế, theo Y học cổ truyền, bệnh này xuất phát từ sự mất cân bằng trong cơ thể, khiến tà khí tích tụ và sinh bệnh. Hiểu rõ nguyên nhân giúp điều trị đúng hướng và phòng tránh tái phát hiệu quả.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

• Thấp nhiệt uất kết ở hạ tiêu: Khi tỳ vị hư yếu, cơ thể tích tụ thấp nhiệt, gây viêm nhiễm tại vùng kín, dẫn đến khí hư ra nhiều, có mùi hôi, ngứa ngáy.
• Can uất sinh hỏa: Căng thẳng, lo lắng kéo dài ảnh hưởng đến chức năng gan, làm nhiệt độc bốc lên, gây đỏ rát, sưng đau vùng âm đạo.
• Tỳ khí hư tổn: Hệ tiêu hóa kém làm giảm khả năng vận hóa, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm sinh sôi, khiến bệnh dễ tái phát.
• Huyết ứ, khí trệ: Huyết lưu thông kém làm vùng kín bị sưng tấy, đau rát, đặc biệt khi quan hệ hoặc đến kỳ kinh nguyệt.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

• Nhiễm khuẩn, nấm, trùng roi: Sự mất cân bằng vi sinh âm đạo tạo điều kiện cho tác nhân gây bệnh phát triển, gây viêm cấp tính.
• Rối loạn nội tiết: Suy giảm estrogen ảnh hưởng đến độ ẩm và độ pH âm đạo, làm giảm đề kháng tự nhiên của vùng kín.
• Vệ sinh không đúng cách: Dùng dung dịch tẩy rửa mạnh, thụt rửa sâu hoặc mặc đồ lót chật có thể làm tổn thương niêm mạc, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
• Dị ứng hóa chất: Sản phẩm có mùi hương, chất tạo bọt trong băng vệ sinh, dung dịch vệ sinh có thể gây kích ứng, làm âm đạo nhạy cảm hơn.

Bác sĩ Lê Phương từng gặp nhiều trường hợp viêm âm đạo cấp tái phát liên tục vì không điều trị tận gốc nguyên nhân. Việc điều trị cần kết hợp cân bằng cơ thể theo Đông y và loại bỏ tác nhân gây bệnh theo Tây y để đạt hiệu quả bền vững.

Ai dễ mắc viêm âm đạo cấp?

Không ít cô bác anh chị bất ngờ khi được chẩn đoán viêm âm đạo cấp vì nghĩ rằng mình vệ sinh sạch sẽ. Thực tế, có những nhóm đối tượng dễ mắc bệnh hơn do yếu tố cơ địa và thói quen sinh hoạt.

Nhóm đối tượng theo Đông y

• Người có thể trạng thấp nhiệt: Cơ thể hay nóng trong, đổ mồ hôi nhiều, thường xuyên ăn đồ cay nóng, dễ tích tụ nhiệt độc ở hạ tiêu.
• Người khí huyết hư nhược: Phụ nữ sau sinh, người suy nhược, thiếu máu, hệ miễn dịch kém dễ bị viêm nhiễm vùng kín.
• Người hay lo âu, căng thẳng: Cảm xúc ảnh hưởng đến chức năng gan, làm suy giảm khả năng thanh lọc độc tố, dẫn đến viêm nhiễm kéo dài.
• Người có tỳ vị yếu: Tiêu hóa kém, hay đầy bụng, khó tiêu, ăn uống thất thường làm cơ thể tích tụ thấp khí, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Nhóm đối tượng theo Y học hiện đại

• Phụ nữ mang thai: Thay đổi nội tiết khiến môi trường âm đạo mất cân bằng, dễ bị viêm nhiễm.
• Người thường xuyên dùng kháng sinh: Kháng sinh diệt cả vi khuẩn có lợi, làm giảm sức đề kháng tự nhiên của vùng kín.
• Người quan hệ tình dục không an toàn: Dễ bị lây nhiễm vi khuẩn, trùng roi từ bạn tình, gây viêm âm đạo cấp.
• Người vệ sinh vùng kín sai cách: Thụt rửa sâu, lạm dụng dung dịch vệ sinh hoặc mặc đồ lót chật, bí bách có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Tôi từng gặp một cô bác bị viêm âm đạo tái đi tái lại dù rất chú ý vệ sinh. Sau khi thăm khám, phát hiện nguyên nhân là do tỳ vị hư yếu, khí huyết suy kém. Sau liệu trình điều trị Đông y kết hợp thay đổi chế độ ăn uống, bệnh không còn tái phát. Vì vậy, cô bác anh chị cần hiểu rõ nguyên nhân và nguy cơ để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Biến chứng nguy hiểm của viêm âm đạo cấp

Bác sĩ Lê Phương nhận thấy nhiều cô bác anh chị thường chủ quan khi có triệu chứng viêm âm đạo cấp, chỉ đến khi bệnh tiến triển nặng mới tìm cách chữa trị. Thực tế, nếu không được điều trị kịp thời, viêm âm đạo cấp có thể dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống.

• Viêm nhiễm lan rộng: Vi khuẩn từ âm đạo có thể xâm nhập lên tử cung, vòi trứng, gây viêm phần phụ, ảnh hưởng đến khả năng mang thai.
• Rối loạn kinh nguyệt: Viêm nhiễm kéo dài có thể làm mất cân bằng nội tiết, dẫn đến kinh nguyệt không đều, rong kinh hoặc đau bụng kinh dữ dội.
• Tăng nguy cơ vô sinh – hiếm muộn: Khi môi trường âm đạo bị mất cân bằng, tinh trùng khó di chuyển, làm giảm khả năng thụ thai. Nếu viêm lan lên tử cung, vòi trứng có thể gây tắc nghẽn, cản trở quá trình thụ tinh.
• Nguy cơ mắc bệnh phụ khoa mạn tính: Viêm âm đạo cấp nếu tái phát nhiều lần có thể chuyển thành viêm mạn tính, khó điều trị dứt điểm, gây ảnh hưởng lâu dài.
• Biến chứng khi mang thai: Phụ nữ mang thai bị viêm âm đạo có nguy cơ sinh non, vỡ ối sớm hoặc lây nhiễm cho thai nhi, gây viêm phổi, viêm da sơ sinh.
• Ảnh hưởng đến tâm lý và sinh hoạt hàng ngày: Cảm giác ngứa ngáy, khí hư có mùi hôi làm cô bác anh chị mất tự tin, ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng và sinh hoạt hàng ngày.

Tôi từng gặp một trường hợp người bệnh đến khám trong tình trạng viêm nhiễm nặng, khí hư có mùi hôi, đau rát khi quan hệ. Khi tìm hiểu, mới biết cô bác đã tự dùng nhiều loại thuốc mà không theo chỉ định, khiến bệnh ngày càng nghiêm trọng. Sau khi áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, sức khỏe dần cải thiện nhưng quá trình hồi phục kéo dài hơn so với trường hợp phát hiện sớm. Vì vậy, cô bác anh chị không nên chủ quan mà cần điều trị ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Chẩn đoán viêm âm đạo cấp

Việc chẩn đoán viêm âm đạo cấp không chỉ giúp xác định nguyên nhân mà còn là cơ sở để bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Khi thăm khám, bác sĩ Lê Phương luôn nhấn mạnh rằng cần kết hợp giữa Y học hiện đại và Y học cổ truyền để có cái nhìn toàn diện về tình trạng bệnh.

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ quan sát các triệu chứng bên ngoài như khí hư bất thường, vùng kín sưng đỏ, cảm giác đau rát để đánh giá mức độ viêm nhiễm.
• Xét nghiệm khí hư: Mẫu khí hư sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi hoặc nuôi cấy để xác định tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, nấm, trùng roi.
• Kiểm tra pH âm đạo: Nếu pH tăng cao, có thể nghi ngờ viêm âm đạo do vi khuẩn, trong khi nấm men thường không làm thay đổi độ pH nhiều.
• Nội soi âm đạo: Phương pháp này giúp quan sát kỹ hơn tình trạng viêm nhiễm, đánh giá mức độ tổn thương niêm mạc âm đạo.
• Chẩn đoán theo Y học cổ truyền: Đông y thường xem xét tổng thể cơ thể người bệnh, bắt mạch để xác định nguyên nhân bên trong như thấp nhiệt, khí huyết suy yếu hay can uất sinh hỏa gây viêm nhiễm.

Việc chẩn đoán chính xác giúp cô bác anh chị tránh tình trạng điều trị sai cách, gây kéo dài bệnh và làm tăng nguy cơ tái phát.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi bị viêm âm đạo cấp

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ Lê Phương nhận thấy nhiều cô bác anh chị thường tự ý mua thuốc điều trị viêm âm đạo cấp tại nhà mà không biết rằng có những dấu hiệu cảnh báo cần đến bác sĩ ngay. Viêm nhiễm nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

• Triệu chứng kéo dài hoặc nặng hơn: Nếu tình trạng ngứa ngáy, khí hư ra nhiều, có mùi hôi không thuyên giảm sau vài ngày hoặc ngày càng trầm trọng, cô bác anh chị nên đi khám để tránh viêm nhiễm lan rộng.
• Khí hư có màu sắc bất thường: Khí hư chuyển sang màu xanh, vàng, xám kèm theo mùi tanh hôi có thể là dấu hiệu nhiễm trùng nặng hoặc bệnh lý lây qua đường tình dục.
• Đau rát dữ dội khi quan hệ: Nếu viêm âm đạo cấp gây đau đớn khi quan hệ hoặc xuất huyết bất thường, có thể niêm mạc âm đạo đã bị tổn thương nghiêm trọng.
• Tiểu buốt, tiểu rát hoặc tiểu ra máu: Viêm nhiễm có thể lây lan sang đường tiết niệu, gây viêm bàng quang hoặc niệu đạo, dẫn đến cảm giác buốt rát khi đi tiểu.
• Sốt, ớn lạnh, đau bụng dưới: Đây là dấu hiệu cảnh báo viêm nhiễm đã lan rộng, ảnh hưởng đến tử cung hoặc phần phụ, cần được can thiệp y tế ngay.
• Viêm nhiễm tái phát nhiều lần: Nếu viêm âm đạo cấp xuất hiện thường xuyên dù đã điều trị, cần kiểm tra kỹ hơn để tìm ra nguyên nhân gốc rễ và có hướng điều trị phù hợp.

Tôi từng gặp một trường hợp bệnh nhân chủ quan, chỉ dùng thuốc đặt khi thấy khí hư ra nhiều mà không đi khám. Sau một thời gian, viêm nhiễm lan lên tử cung, gây đau bụng dữ dội và phải điều trị kéo dài. Nếu được thăm khám sớm, tình trạng này hoàn toàn có thể được kiểm soát nhanh chóng, tránh ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.

Cách phòng ngừa viêm âm đạo cấp

Bác sĩ Lê Phương nhận thấy rằng nhiều cô bác anh chị thường chỉ quan tâm đến điều trị khi bệnh xuất hiện mà chưa chú trọng đến việc phòng ngừa. Thực tế, giữ vùng kín khỏe mạnh và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ viêm âm đạo cấp hiệu quả.

• Giữ vệ sinh vùng kín đúng cách: Rửa vùng kín nhẹ nhàng bằng nước ấm, tránh sử dụng dung dịch vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh hoặc thụt rửa sâu làm mất cân bằng vi khuẩn có lợi.
• Mặc quần lót thoáng mát, thấm hút tốt: Nên chọn quần lót cotton, tránh mặc quần bó sát gây bí bách, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Hạn chế sử dụng băng vệ sinh hàng ngày: Dùng băng vệ sinh liên tục có thể làm vùng kín ẩm ướt, tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn phát triển, dễ gây viêm nhiễm.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng biện pháp bảo vệ, vệ sinh sạch sẽ trước và sau quan hệ để hạn chế lây nhiễm vi khuẩn có hại.
• Bổ sung thực phẩm tốt cho vùng kín: Ăn nhiều rau xanh, sữa chua giàu lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh âm đạo, tăng cường sức đề kháng tự nhiên.
• Hạn chế căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố, làm giảm khả năng miễn dịch của vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
• Đi khám phụ khoa định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề phụ khoa và có biện pháp xử lý kịp thời trước khi bệnh diễn tiến nghiêm trọng.

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, cô bác anh chị hãy chú ý chăm sóc sức khỏe vùng kín đúng cách để tránh những ảnh hưởng không mong muốn.

Phương pháp điều trị viêm âm đạo cấp

Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là yếu tố quan trọng giúp cô bác anh chị nhanh chóng cải thiện tình trạng viêm âm đạo cấp và ngăn ngừa tái phát. Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng, tùy thuộc vào mức độ bệnh và cơ địa mỗi người mà hướng điều trị có thể khác nhau.

Điều trị bằng thuốc

Đối với viêm âm đạo cấp, thuốc Tây y thường được sử dụng để kiểm soát nhanh các triệu chứng và tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn để đạt hiệu quả tốt nhất.

• Thuốc kháng sinh đường uống: Được chỉ định khi viêm nhiễm do vi khuẩn, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và giảm viêm. Tuy nhiên, lạm dụng kháng sinh có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo.
• Thuốc đặt âm đạo: Thường chứa kháng sinh, kháng nấm hoặc kháng trùng roi, giúp điều trị viêm nhiễm tại chỗ. Một số loại phổ biến như Metronidazole, Clotrimazole, Nystatin…
• Thuốc chống viêm, giảm ngứa: Có thể dùng dưới dạng kem bôi hoặc dung dịch vệ sinh để giảm cảm giác khó chịu, giảm sưng đỏ.
• Lưu ý khi sử dụng thuốc: Không tự ý mua thuốc khi chưa có chỉ định, tránh lạm dụng thuốc đặt kéo dài, duy trì vệ sinh vùng kín đúng cách để hỗ trợ quá trình điều trị.

Điều trị bằng mẹo dân gian

Bác sĩ Lê Phương nhận thấy nhiều cô bác anh chị quan tâm đến các phương pháp dân gian vì nguyên liệu tự nhiên, lành tính và có thể hỗ trợ giảm viêm hiệu quả.

• Lá trầu không: Giúp kháng khuẩn, giảm ngứa và kiểm soát khí hư. Có thể nấu nước lá trầu để rửa vùng kín hàng ngày nhưng không nên thụt rửa sâu.
• Lá trà xanh: Có tác dụng chống viêm, giảm kích ứng. Nước trà xanh ấm có thể dùng để vệ sinh nhẹ nhàng giúp làm dịu vùng kín.
• Muối sinh lý: Pha loãng muối với nước ấm để vệ sinh vùng kín giúp giảm viêm nhiễm và duy trì độ pH ổn định.
• Lưu ý khi áp dụng: Dù có tính hỗ trợ tốt nhưng mẹo dân gian không thể thay thế hoàn toàn thuốc điều trị, cần thực hiện đúng cách để tránh kích ứng niêm mạc âm đạo.

Điều trị bằng Y học cổ truyền

Viêm âm đạo cấp theo Y học cổ truyền thường liên quan đến mất cân bằng âm dương, khí huyết ứ trệ hoặc thấp nhiệt uất kết ở hạ tiêu. Điều trị bằng Đông y không chỉ kiểm soát triệu chứng mà còn điều hòa cơ thể từ bên trong để ngăn bệnh tái phát.

• Ưu điểm: Giúp điều trị từ gốc, cân bằng cơ thể, tăng cường sức đề kháng, ít tác dụng phụ hơn so với thuốc Tây y.
• Nhược điểm: Hiệu quả không đến ngay tức thì mà cần kiên trì sử dụng trong thời gian dài, tuân thủ đúng liệu trình.
• Một số bài thuốc phổ biến: Thường kết hợp các vị thuốc như hoàng bá, khổ sâm, trinh nữ hoàng cung giúp thanh nhiệt, giải độc, kháng khuẩn tự nhiên.
• Góc nhìn cá nhân: Trong nhiều năm điều trị, bác sĩ Lê Phương nhận thấy rằng với những cô bác bị viêm nhiễm tái phát nhiều lần, Y học cổ truyền giúp cải thiện tình trạng đáng kể, nhất là khi kết hợp cùng chế độ sinh hoạt hợp lý.

Viêm âm đạo cấp nếu không điều trị đúng cách có thể dẫn đến viêm nhiễm dai dẳng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Cô bác anh chị cần lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, kết hợp chế độ sinh hoạt khoa học để cải thiện bệnh hiệu quả. Nếu cần tư vấn thêm về phương pháp điều trị, hãy liên hệ với bác sĩ Lê Phương để được hỗ trợ kịp thời.