Bị Viêm Âm Đạo Khi Mang Thai: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Bác sĩ Phương từng gặp không ít mẹ bầu đến thăm khám trong trạng thái lo lắng vì triệu chứng khó chịu của viêm âm đạo. Nhiều cô bác anh chị chia sẻ rằng họ cảm thấy ngứa ngáy, khí hư ra nhiều, thậm chí có mùi hôi khó chịu nhưng không dám dùng thuốc vì sợ ảnh hưởng đến thai nhi. Đây thực sự là một tình trạng phổ biến, nhưng nếu không xử lý đúng cách, viêm âm đạo khi mang thai có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Vậy nguyên nhân do đâu, triệu chứng ra sao và cách điều trị an toàn thế nào? Cùng bác sĩ Phương tìm hiểu trong bài viết này!

Viêm âm đạo khi mang thai là gì?

Bác sĩ Lê Phương từng gặp nhiều mẹ bầu lo lắng vì tình trạng ngứa ngáy, khí hư ra nhiều nhưng không biết nguyên nhân do đâu. Viêm âm đạo khi mang thai là một vấn đề phụ khoa phổ biến, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé nếu không được xử lý đúng cách.

Quan niệm của Y học hiện đại về viêm âm đạo khi mang thai

Theo Y học hiện đại, viêm âm đạo xảy ra do sự mất cân bằng vi khuẩn trong môi trường âm đạo, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển mạnh. Khi mang thai, sự thay đổi nội tiết tố khiến độ pH âm đạo biến đổi, hệ vi sinh dễ bị rối loạn, từ đó tăng nguy cơ viêm nhiễm. Các tác nhân thường gặp gồm vi khuẩn, nấm Candida, trùng roi Trichomonas hoặc nhiễm khuẩn không đặc hiệu.

Góc nhìn của Y học cổ truyền về viêm âm đạo khi mang thai

Theo Y học cổ truyền, viêm âm đạo khi mang thai liên quan đến sự suy giảm của tỳ vị, thận khí yếu và thấp nhiệt tích tụ. Khi tỳ hư, cơ thể khó vận hóa thủy dịch, dẫn đến khí hư ra nhiều, ngứa ngáy, thậm chí có mùi hôi. Việc điều trị không chỉ tập trung vào triệu chứng mà còn phải cân bằng khí huyết, bồi bổ tạng phủ để ngăn bệnh tái phát.

Dấu hiệu nhận biết viêm âm đạo khi mang thai

Bác sĩ Lê Phương nhận thấy nhiều mẹ bầu chủ quan với những triệu chứng ban đầu của viêm âm đạo, đến khi bệnh nặng mới đi khám. Việc nhận diện sớm giúp cô bác anh chị có hướng xử lý kịp thời, tránh ảnh hưởng đến thai nhi.

Triệu chứng khởi phát

• Khí hư thay đổi bất thường: Có thể ra nhiều hơn bình thường, loãng hoặc đặc, màu trắng đục, vàng hoặc xanh.
• Cảm giác ngứa ngáy, nóng rát vùng kín: Xuất hiện râm ran hoặc tăng dần theo thời gian.
• Mùi hôi khó chịu: Khí hư có mùi tanh hoặc hôi nồng, nhất là sau khi quan hệ hoặc vào buổi sáng.

Triệu chứng đặc trưng

• Sưng đỏ, kích ứng vùng kín: Môi âm hộ và âm đạo có thể bị sưng, đỏ, đôi khi kèm theo cảm giác đau rát.
• Tiểu buốt, tiểu rát: Khi viêm nhiễm lan rộng, người bệnh có thể gặp khó chịu khi đi tiểu, tiểu lắt nhắt.
• Khó chịu khi quan hệ: Viêm âm đạo có thể khiến mẹ bầu cảm thấy đau hoặc rát khi quan hệ tình dục.

Bác sĩ Lê Phương khuyên rằng, nếu cô bác anh chị thấy những dấu hiệu này kéo dài, hãy đi thăm khám sớm để có hướng điều trị an toàn, phù hợp với tình trạng mang thai.

Nguyên nhân dẫn đến viêm âm đạo khi mang thai

Bác sĩ Lê Phương đã gặp nhiều mẹ bầu thắc mắc tại sao họ chăm sóc rất kỹ nhưng vẫn bị viêm âm đạo khi mang thai. Thực tế, theo Y học cổ truyền, nguyên nhân không chỉ đến từ vi khuẩn bên ngoài mà còn do sự rối loạn bên trong cơ thể.

Nguyên nhân theo Y học cổ truyền

• Tỳ hư sinh thấp nhiệt: Khi tỳ yếu, chức năng vận hóa nước kém, dẫn đến thấp tích tụ ở hạ tiêu, gây khí hư ra nhiều, âm đạo ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Thận khí suy yếu: Thận chủ về sinh dục, khi thận hư, âm hộ dễ viêm nhiễm, xuất hiện triệu chứng khí hư bất thường, đau rát vùng kín.
• Can uất khí trệ: Tâm lý căng thẳng, lo lắng kéo dài làm khí huyết ứ trệ, ảnh hưởng đến chức năng sinh dục, gây viêm nhiễm.
• Nội nhiệt bốc hỏa: Khi cơ thể tích tụ nhiệt độc, đặc biệt do ăn nhiều đồ cay nóng hoặc rối loạn nội tiết khi mang thai, âm đạo dễ bị kích ứng, viêm nhiễm.

Nguyên nhân theo Y học hiện đại

• Mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo: Thai kỳ làm thay đổi hormone, khiến độ pH âm đạo bị rối loạn, lợi khuẩn Lactobacillus giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.
• Nhiễm nấm Candida: Thường gặp nhất ở mẹ bầu, gây khí hư trắng như bã đậu, ngứa ngáy, khó chịu.
• Vi khuẩn, trùng roi xâm nhập: Trichomonas và các vi khuẩn kỵ khí có thể gây viêm âm đạo nếu vệ sinh không đúng cách hoặc lây nhiễm qua quan hệ tình dục.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Khi mang thai, cơ thể tập trung bảo vệ thai nhi, làm sức đề kháng suy yếu, tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Đối tượng dễ bị viêm âm đạo khi mang thai

Không phải mẹ bầu nào cũng mắc viêm âm đạo, nhưng có những nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn. Bác sĩ Lê Phương nhận thấy nhiều trường hợp viêm nhiễm nặng thường rơi vào nhóm này.

Nhóm có cơ địa yếu, dễ nhiễm khuẩn

• Người có tiền sử viêm âm đạo: Nếu trước khi mang thai đã từng bị viêm âm đạo, nguy cơ tái phát rất cao do môi trường âm đạo vốn đã mất cân bằng.
• Mẹ bầu có bệnh lý nền: Tiểu đường thai kỳ, rối loạn nội tiết, suy giảm miễn dịch đều làm tăng nguy cơ nhiễm trùng âm đạo.
• Người thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa: Tỳ vị hư yếu khiến hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, ảnh hưởng đến hệ vi sinh âm đạo.

Nhóm có thói quen sinh hoạt kém khoa học

• Vệ sinh không đúng cách: Rửa vùng kín quá nhiều hoặc sử dụng dung dịch có tính sát khuẩn mạnh làm mất cân bằng pH âm đạo.
• Mặc quần áo bó sát, chất liệu bí bách: Môi trường ẩm ướt dễ làm vi khuẩn, nấm phát triển mạnh hơn.
• Chế độ ăn nhiều đường, thực phẩm cay nóng: Đường là nguồn nuôi dưỡng nấm Candida, còn đồ cay nóng làm cơ thể sinh nhiệt, khiến vùng kín dễ kích ứng.

Bác sĩ Lê Phương khuyên rằng, mẹ bầu nên chú ý đến sức khỏe tổng thể, tránh các yếu tố nguy cơ để giảm thiểu khả năng mắc viêm âm đạo trong thai kỳ.

Biến chứng nguy hiểm của viêm âm đạo khi mang thai

Bác sĩ Lê Phương từng gặp không ít mẹ bầu chủ quan với viêm âm đạo, nghĩ rằng đây chỉ là bệnh phụ khoa thông thường. Tuy nhiên, nếu không điều trị sớm, viêm âm đạo có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến cả mẹ và bé.

• Gia tăng nguy cơ sinh non: Nhiễm trùng âm đạo có thể làm suy yếu màng ối, kích thích tử cung co bóp sớm, dẫn đến sinh non hoặc sảy thai.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi: Vi khuẩn, nấm hoặc trùng roi có thể xâm nhập vào nước ối, gây nhiễm trùng bào thai, làm trẻ sinh ra nhẹ cân, chậm phát triển.
• Dễ lây nhiễm sang thai nhi khi sinh thường: Trẻ sinh qua đường âm đạo có thể bị nhiễm nấm Candida hoặc vi khuẩn, dẫn đến các bệnh lý như viêm phổi, viêm kết mạc.
• Tăng nguy cơ viêm nhiễm vùng chậu: Vi khuẩn từ âm đạo có thể lan ngược lên cổ tử cung, vòi trứng, gây viêm nhiễm, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
• Gây rối loạn nội tiết kéo dài: Viêm âm đạo kéo dài làm mất cân bằng nội tiết tố, khiến mẹ bầu mệt mỏi, căng thẳng, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe thai kỳ.

Bác sĩ Lê Phương luôn khuyến khích cô bác anh chị nên thăm khám ngay khi có dấu hiệu bất thường để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Chẩn đoán viêm âm đạo khi mang thai

Trong nhiều năm tư vấn, tôi nhận thấy rằng không ít mẹ bầu tự ý mua thuốc mà không qua thăm khám, điều này có thể dẫn đến nhầm lẫn với các bệnh phụ khoa khác. Chẩn đoán chính xác sẽ giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra triệu chứng bên ngoài, đánh giá khí hư, mức độ viêm nhiễm để có hướng chỉ định xét nghiệm phù hợp.
• Xét nghiệm khí hư: Mẫu dịch âm đạo được xét nghiệm để xác định vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng gây bệnh, giúp phân biệt viêm âm đạo do Candida, Trichomonas hay vi khuẩn kỵ khí.
• Kiểm tra độ pH âm đạo: Độ pH bình thường của âm đạo là khoảng 3.8 – 4.5. Khi nhiễm vi khuẩn, độ pH có thể tăng cao hơn, trong khi nhiễm nấm Candida thường không ảnh hưởng đến độ pH.
• Nhuộm Gram soi tươi: Đây là phương pháp giúp quan sát vi khuẩn dưới kính hiển vi, giúp chẩn đoán nhanh chóng tình trạng viêm nhiễm.
• Xét nghiệm PCR hoặc nuôi cấy vi khuẩn: Trong một số trường hợp phức tạp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm PCR hoặc nuôi cấy để tìm ra tác nhân gây bệnh cụ thể.

Việc chẩn đoán đúng giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến thai kỳ. Vì vậy, cô bác anh chị nên đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu bất thường để được kiểm tra kịp thời.

Khi nào cần gặp bác sĩ khi bị viêm âm đạo khi mang thai

Bác sĩ Lê Phương từng gặp nhiều mẹ bầu ngần ngại không đi khám ngay khi có triệu chứng viêm âm đạo, dẫn đến tình trạng nặng hơn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho thai kỳ. Nhận diện thời điểm cần gặp bác sĩ là rất quan trọng để có hướng xử lý kịp thời, bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé.

• Khí hư có màu sắc và mùi bất thường: Nếu khí hư có màu vàng, xanh, xám hoặc có mùi hôi tanh nặng, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn hoặc viêm nhiễm nặng cần can thiệp y khoa.
• Ngứa ngáy, đau rát vùng kín kéo dài: Cảm giác ngứa ngáy dữ dội, đặc biệt khi lan rộng ra vùng âm hộ hoặc kèm theo sưng tấy, có thể là dấu hiệu của viêm âm đạo do nấm hoặc vi khuẩn.
• Đau bụng dưới, căng tức vùng chậu: Viêm âm đạo kéo dài có thể gây lan nhiễm lên tử cung, vòi trứng, dẫn đến nguy cơ viêm nhiễm sâu hơn, ảnh hưởng đến thai nhi.
• Tiểu buốt, tiểu rát, tiểu khó: Nếu mẹ bầu gặp triệu chứng này, có thể viêm nhiễm đã lan đến đường tiết niệu, cần thăm khám sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.
• Ra máu âm đạo bất thường: Đây là dấu hiệu nguy hiểm, có thể liên quan đến viêm nhiễm nặng hoặc ảnh hưởng đến thai nhi, cần đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra.

Bác sĩ Lê Phương khuyên rằng, cô bác anh chị không nên chủ quan với các dấu hiệu này. Việc thăm khám kịp thời giúp xác định chính xác nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

Cách phòng ngừa viêm âm đạo khi mang thai

Trong nhiều năm tư vấn, tôi nhận thấy rằng nhiều mẹ bầu chỉ quan tâm đến điều trị mà quên mất việc phòng ngừa. Trên thực tế, giữ gìn vệ sinh đúng cách, kết hợp chế độ dinh dưỡng và lối sống khoa học sẽ giúp hạn chế nguy cơ mắc viêm âm đạo trong thai kỳ.

• Giữ vệ sinh vùng kín đúng cách: Sử dụng dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp, tránh thụt rửa sâu vì có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo.
• Mặc đồ thoáng mát, chất liệu thấm hút tốt: Tránh mặc quần lót chật hoặc chất liệu không thấm hút, giúp giảm độ ẩm vùng kín, ngăn ngừa vi khuẩn và nấm phát triển.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế đồ ngọt, thực phẩm cay nóng, tăng cường rau xanh, sữa chua để bổ sung lợi khuẩn, giúp duy trì độ pH ổn định trong âm đạo.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng biện pháp bảo vệ nếu cần, giữ vệ sinh sạch sẽ trước và sau khi quan hệ để tránh lây nhiễm vi khuẩn.
• Kiểm soát căng thẳng, ngủ đủ giấc: Căng thẳng kéo dài làm rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng đến sức đề kháng và hệ vi sinh âm đạo, khiến mẹ bầu dễ mắc viêm nhiễm hơn.

Bác sĩ Lê Phương luôn khuyên các mẹ bầu chú ý phòng ngừa từ sớm để có một thai kỳ khỏe mạnh, tránh những ảnh hưởng không mong muốn đến sức khỏe của cả mẹ và bé.

Phương pháp điều trị viêm âm đạo khi mang thai

Bác sĩ Lê Phương nhận thấy rằng, khi bị viêm âm đạo khi mang thai, điều quan trọng nhất là lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp để vừa kiểm soát viêm nhiễm, vừa đảm bảo an toàn cho thai nhi. Tùy vào mức độ bệnh, mẹ bầu có thể áp dụng các phương pháp điều trị khác nhau, từ thuốc Tây y, mẹo dân gian đến Y học cổ truyền.

Điều trị bằng thuốc

Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để kiểm soát viêm nhiễm nhanh chóng. Tuy nhiên, mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý khi sử dụng thuốc trong thai kỳ để tránh ảnh hưởng đến thai nhi.

• Thuốc kháng nấm: Thường được chỉ định nếu nguyên nhân do nấm Candida, gồm các loại như Clotrimazole, Miconazole dạng đặt hoặc bôi ngoài.
• Thuốc kháng khuẩn: Dùng trong trường hợp viêm âm đạo do vi khuẩn, như Metronidazole hoặc Clindamycin dạng viên uống hoặc gel bôi.
• Thuốc hỗ trợ cân bằng pH âm đạo: Giúp phục hồi hệ vi sinh tự nhiên, hạn chế vi khuẩn có hại phát triển.

Bác sĩ Lê Phương khuyên rằng, cô bác anh chị không nên tự ý mua thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc dùng sai thuốc có thể làm bệnh nặng hơn hoặc gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.

Điều trị bằng mẹo dân gian

Nếu viêm âm đạo ở mức độ nhẹ, mẹ bầu có thể áp dụng một số phương pháp dân gian từ thảo dược tự nhiên để làm dịu triệu chứng.

• Lá trầu không: Có tính kháng khuẩn, kháng viêm, giúp giảm ngứa ngáy vùng kín khi nấu nước lá trầu để rửa hàng ngày.
• Lá chè xanh: Giàu chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm nhiễm, cân bằng độ pH âm đạo.
• Nước muối sinh lý: Dùng để vệ sinh nhẹ nhàng, giúp làm sạch vùng kín và giảm vi khuẩn có hại.
• Giấm táo pha loãng: Có tác dụng duy trì pH âm đạo, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh, nhưng không nên sử dụng quá thường xuyên.

Bác sĩ Lê Phương lưu ý rằng, các mẹo dân gian chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng chứ không thể điều trị dứt điểm. Nếu triệu chứng kéo dài, mẹ bầu vẫn cần đi khám để có hướng xử lý phù hợp.

Điều trị bằng Y học cổ truyền

Tôi từng gặp một bệnh nhân bị viêm âm đạo khi mang thai tái đi tái lại nhiều lần. Sau khi sử dụng thuốc Tây nhưng không cải thiện lâu dài, bệnh nhân đã tìm đến Y học cổ truyền. Sau khi được điều trị bằng thảo dược thanh nhiệt, cân bằng âm dương và bổ thận kiện tỳ, bệnh đã thuyên giảm đáng kể mà không ảnh hưởng đến thai kỳ.

• Ưu điểm của Y học cổ truyền: Điều trị từ gốc, điều hòa nội tiết tố, giúp tăng cường hệ miễn dịch, hạn chế bệnh tái phát.
• Nhược điểm: Hiệu quả chậm hơn so với thuốc Tây y, cần kiên trì sử dụng đúng liệu trình.
• Các bài thuốc phổ biến: Thảo dược như hoàng bá, liên kiều, đương quy có tác dụng kháng viêm, điều hòa khí huyết, hỗ trợ phục hồi sức khỏe âm đạo.

Bác sĩ Lê Phương khuyên cô bác anh chị nên cân nhắc lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng bệnh của mình. Nếu viêm âm đạo khi mang thai không được kiểm soát kịp thời, có thể gây ra biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Vì vậy, nếu còn băn khoăn về hướng điều trị, cô bác anh chị có thể liên hệ để được tư vấn cụ thể hơn.