Cô bác anh chị thân mến,
Người ta thường ví da thịt như cánh đồng, có mưa thuận gió hòa thì xanh tốt, nhưng khi khô hạn thì nứt nẻ, cằn cỗi. Viêm da cơ địa với biểu hiện khô, bong tróc, nứt nẻ chính là “cánh đồng thiếu nước” – gốc rễ nằm ở huyết hư, âm dịch bất túc. Đông y cho rằng “huyết hư thì da không được nhu dưỡng, âm dịch tổn thương thì da mất nhuận tắc nứt nẻ”. Vì vậy, muốn làm dịu làn da, phải chú trọng bổ huyết – dưỡng âm để nuôi dưỡng từ bên trong.
Những vị thuốc bổ huyết – dưỡng âm thường dùng
- Đương quy
- “Thánh dược bổ huyết” trong Đông y.
- Vị ngọt cay, tính ôn.
- Công dụng: bổ huyết, hoạt huyết, làm da mềm mại, giảm khô ngứa.
- Sinh địa hoàng
- Vị ngọt, tính hàn.
- Công dụng: dưỡng âm, lương huyết, sinh tân dịch, giúp giảm đỏ rát và khô nứt.
- Thục địa
- Sinh địa được chế biến, vị ngọt, tính ấm.
- Công dụng: bổ huyết, tư âm, ích tinh, dùng trong thể âm huyết hư mạn tính.
- Hà thủ ô đỏ
- Vị đắng chát, tính ấm.
- Công dụng: bổ can thận, dưỡng huyết, nhuận da, làm tóc da đều khỏe.
- Bạch thược
- Vị đắng chua, tính hơi hàn.
- Công dụng: dưỡng huyết, bình can, hòa dinh vệ, giảm ngứa rát.
- Mạch môn – Sa sâm
- Dưỡng âm, sinh tân dịch, hợp cho da khô nẻ lâu ngày, miệng khô, ít nước bọt.
Cô bác anh chị có thể ứng dụng tại nhà như sau
- Có thể sắc uống kết hợp các vị như: Đương quy 8g, Thục địa 12g, Bạch thược 10g, Sinh địa 12g – ngày 1 thang, uống 2 lần.
- Ăn thêm món bổ huyết: cháo gạo lứt nấu với đậu đỏ, hoặc canh gà hầm đương quy.
- Uống nhiều nước ấm, tránh thức khuya – vì huyết sinh vào ban đêm, thiếu ngủ thì huyết càng suy.
Cô bác anh chị lưu ý
- Người tỳ vị yếu, dễ đầy bụng tiêu chảy cần thận trọng với Thục địa, Sinh địa (nên phối hợp thêm trần bì, sa nhân để điều hòa).
- Hà thủ ô phải chế biến đúng cách, dùng sống dễ gây tiêu chảy.
- Luôn nên theo chỉ dẫn thầy thuốc để gia giảm phù hợp thể trạng.
Viêm da cơ địa không chỉ do phong nhiệt bên ngoài, mà cái gốc thường nằm ở âm huyết suy kém. Đông y trị bệnh dựa trên nguyên lý “âm huyết sung mãn thì da tự nhuận”. Do đó, phép trị phải kết hợp dưỡng âm, bổ huyết, nhuận táo, đồng thời khu phong, thanh nhiệt khi cần. Có như thế, vừa trị cái gốc (huyết hư), vừa trị cái ngọn (ngứa, khô, nứt), bệnh mới lâu dài không tái phát.
TTƯT, Bác sĩ Lê Phương
