Viêm da nhiễm trùng là tình trạng làn da bị nhiễm vi khuẩn. Các loại vi khuẩn sẽ tập trung nhiều ở những vùng có nhiều lông, đổ nhiều mồ hôi và các nếp gấp trên cơ thể. Nếu không được điều trị ngay từ sớm, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí còn gây ra những di chứng tổn thương ở dây thần kinh, phổi, não,… Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu về bệnh viêm da nhiễm trùng là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị chuẩn nhất.
Bệnh viêm da nhiễm trùng là gì?
Da là bộ phận cực kỳ quan trọng có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi những tác động từ bên ngoài. Tuy nhiên cũng chính vì vậy mà làn da thường xuyên phải đối mặt với các yếu tố tiêu cực như vi khuẩn, virus, nấm men, bụi bẩn và hóa chất độc hại.
Bình thường các vi khuẩn này sẽ không gây hại nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch suy yếu, vệ sinh kém, đổ nhiều mồ hôi, môi trường nóng bức, chấn thương ở da,… chúng sẽ phát triển nhanh, tấn công làn da và gây ra tình trạng nhiễm trùng.
Cấu tạo của da có 3 lớp đó là hạ bì, trung bì và thượng bì. Tùy vào vị trí nhiễm trùng và mức độ tổn thương mà da sẽ có những biểu hiện khác nhau. Những tổn thương ở lớp thượng bì sẽ gây đau rát, ngứa ngáy, dày sừng,…
Bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được ở giai đoạn này bằng các loại thuốc bôi da thông thường. Tuy nhiên nếu chủ quan trong việc điều trị, những tổn thương sẽ phát triển tới vùng hạ bì, gây viêm quầng, viêm mô tế bào, nhọt cụm,…. làm tăng nguy cơ xuất hiện những biến chứng nghiêm trọng.
Các loại nhiễm trùng da thường gặp bao gồm:
- Nhiễm trùng da do vi khuẩn: Viêm quầng, bệnh phong, viêm mô tế bào, mụn nhọt, áp xe, chốc lở, viêm nang lông, nhiễm trùng da mãn tính, viêm tuyến mồ hôi mưng mủ, nhiễm tụ cầu vàng,…
- Nhiễm trùng da do virus: Sởi, thủy đậu, zona, herpes môi, herpes sinh dục, u mềm lây, mụn cóc, bệnh tay chân miệng,…
- Nhiễm trùng da do nấm: Hắc lào, hăm da, nấm da, nhiễm nấm âm đạo,…
- Nhiễm trùng da do ký sinh: Ghẻ, rệp, chấy, rận.
Nguyên nhân gây bệnh
Bình thường làn da của chúng ta vẫn tồn tại rất nhiều vi khuẩn, nấm, virus và ký sinh trùng. Chúng trú ngụ tại các lỗ chân lông, nang lông tồn tại bằng việc ăn bã nhờn và tế bào chết trên da. Khi hệ miễn dịch bị suy giảm, chúng sẽ phát triển và gây ra các triệu chứng của bệnh viêm da nhiễm trùng. Dễ dàng nhận thấy những loại vi khuẩn này thường gây bệnh tại những vùng ẩm ướt, có nhiều nếp gấp và khó vệ sinh như kẽ tay, kẽ chân, sau đầu gối, háng, mông, lưng,…
Hai tác nhân gây bệnh chính là liên cầu nhóm A (Group A Streptococcus) và tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus). Trong đó tụ cầu vàng là tác nhân đáng lo ngại hơn do nó có thể kháng lại một số loại thuốc kháng sinh thường dùng còn liên cầu khuẩn vẫn có thể điều trị bằng các nhóm kháng sinh như penicillin, cephalosporin hoặc macrolid.
Ngoài ra, bệnh viêm da nhiễm trùng cũng có thể gây ra bởi các loại vi khuẩn khác như: Chủng Enterobacter, chủng Enterococcus – Escherichia Coli, chủng Klebsiella, Beta-hemolytic Streptococcus, Proteus Mirabilis Staphylococcus không sinh Coagulase, chủng Serratia, Clostridium Perfringens; Virus (poxvirrus, virus herpes, papillomavirus); Nấm; Ký sinh trùng (ghẻ, rận, rệp,…), tuy nhiên những tác nhân này sẽ ít gặp hơn.
Bên cạnh các tác nhân chính, dưới đây là những yếu tố khiến bệnh viêm da bùng phát:
- Hệ miễn dịch/sức đề kháng trong cơ thể bị suy giảm.
- Bị côn trùng cắn.
- Trầy xước da do tai nạn, va chạm, cào gãi.
- Vệ sinh kém.
- Người có tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn hoạt động mạnh.
- Sinh sống trong mỗi trường thời tiết nắng nóng, ẩm thấp.
- Mắc bệnh tiểu đường.
- Bị các bệnh da liễu mãn tính như viêm da thần kinh, vảy nến, chàm,…
Dấu hiệu điển hình của bệnh
Các triệu chứng của bệnh viêm da nhiễm trùng có thể xuất hiện từ nhẹ đến nặng và phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh. Người bệnh cần nhận biết từ sớm để có thể đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả.
Dấu hiệu làn da bị nhiễm trùng do vi khuẩn:
- Da sưng đỏ, đau rát, ngứa ngáy nhẹ.
- Có thể xuất hiện mủ, chảy dịch.
- Vùng da bị bệnh thường sưng nóng hơn bình thường.
- Cơ thể sốt cao, ớn lạnh, co giật.
- Buồn nôn, nôn.
- Tổn thương xảy ra từ những vùng có vết trầy xước.
Dấu hiệu làn da bị nhiễm virus:
- Sốt cao.
- Xuất hiện phát ban da.
- Có mụn nước khu trú trên da.
- Cơ thể ngứa ngáy nghiêm trọng.
- Đau họng.
- Sưng hạch bạch huyết.
- Tổn thương xuất hiện toàn thân hoặc khu trú tại các dây thần kinh.
Dấu hiệu làn da bị nhiễm nấm:
- Da ngứa ngáy.
- Vùng da bị sưng đỏ, dày sừng và bong vảy trắng.
- Có thể xuất hiện mụn nước.
- Triệu chứng bệnh thường hình thành ở các kẽ.
Dấu hiệu làn da nhiễm trùng do ký sinh trùng:
- Ngứa ngáy.
- Nổi mẩn đỏ.
- Loét da do ký sinh trùng đẻ trứng.
Nhìn chung bệnh viêm da nhiễm trùng có rất nhiều triệu chứng đa dạng. Vì vậy người bệnh ngay khi phát hiện cơ thể có những dấu hiệu bất thường cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để thăm khám, tìm ra nguyên nhân gây bệnh và được điều trị theo đúng phác đồ.
Nhiễm trùng da có gây nguy hiểm không?
Ban đầu các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng da thường xuất hiện khá nhẹ nhàng. Nếu phát hiện sớm thì chỉ cần bôi thuốc vài ngày là có thể được cải thiện. Chính vì vậy nhiều người cho rằng đây là một căn bệnh không quá nghiêm trọng và không cần tích cực điều trị.
Mặc dù phần lớn các trường hợp bị viêm da nhiễm trùng không gây nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng vẫn có những ca bệnh tiến triển nặng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như hội chứng bong vảy da do tụ cầu và viêm cầu thận cấp do liên cầu.
Khi làn da bị nhiễm khuẩn, tụ cầu còn giải phóng chất độc vào trong máu. Độc tố này đi khắp cơ thể sẽ khiến những vùng da khác bị bong tróc, nổi mụn nước, hoại tử da. Nếu biến chứng này xuất hiện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ rất nguy hiểm, thậm chí có thể gây ra tử vong.
Trẻ nhỏ dưới 6 tuổi cũng rất dễ bị viêm cầu thận cấp do liên cầu beta nhóm A gây ra. Nếu bệnh diễn biến nặng có thể gây suy thận và ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Bên cạnh đó, một số trường hợp, vi khuẩn có thể xâm nhập vào trong tế bào máu và gây nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn…
Chẩn đoán bệnh viêm da nhiễm trùng
Bệnh viêm da nhiễm trùng có những triệu chứng ban đầu rất giống với những căn bệnh viêm da khác nên rất dễ bị chẩn đoán nhầm. Vì vậy để xác định được chính xác bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm khác nhằm tìm kiếm nguyên nhân gây nhiễm trùng. Từ đó bác sĩ có thể đề xuất hướng điều trị phù hợp.
Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán bệnh viêm da nhiễm trùng bạn cần biết:
- Chẩn đoán lâm sàng: Dựa trên những biểu hiện bên ngoài của cơ thể, kiểm tra tình trạng vết thương ngoài da, kiểm tra khu vực phát ban, sưng đỏ, nổi mụn nước….
- Hỏi về tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh da liễu của bạn và gia đình.
- Lấy mẫu bệnh phẩm: Được lấy từ ổ nhiễm khuẩn da và mô mềm.
- Cấy máu: Nhằm xác định có nhiễm khuẩn huyết hay không.
- Xét nghiệm tế bào máu ngoại vi: Lấy dấu ấn nhiễm khuẩn.
- Xét nghiệm cắt lớp vi tính, siêu âm, X-quang xương, xét nghiệm sinh hóa máu khác: Đánh giá những tổn thương cơ quan tùy theo vị trí nhiễm trùng khởi điểm.
Điều trị hiệu quả bệnh viêm da nhiễm trùng
Bởi vì nguyên nhân gây bệnh viêm da nhiễm trùng chủ yếu là do vi khuẩn nên quá trình điều trị sẽ chủ yếu sử dụng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, các bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn dùng thuốc bôi, thuốc uống hay thuốc tiêm,…
Những loại thuốc được sử dụng trong điều trị viêm da nhiễm khuẩn cần được bác sĩ kê đơn và chỉ định sử dụng. Người bệnh không được tự ý mua thuốc về dùng vì rất dễ gặp phải tình trạng kháng thuốc, nhờn thuốc, bội nhiễm và nhiều tác dụng phụ khác.
Đối với tình trạng nhiễm trùng da không có mủ:
- Mức độ nhẹ: Sử dụng thuốc kháng sinh đường uống bao gồm các loại Penicillin, Cephalosporin, Dicloxacillin, Clindamycin và thuốc bôi da tại chỗ như thuốc mỡ kháng sinh, dung dịch sát khuẩn, xanh methylene, kem Cortamiton 1%, thuốc bôi chứa steroid, thuốc kháng histamine,…
- Mức độ trung bình: Sử dụng các loại thuốc kháng sinh đường tiêm truyền và phải phối hợp 2 loại thuốc kháng sinh với nhau, bao gồm các loại thuốc Penicillin, Ceftriaxone, Cefazolin, Clindamycin.
- Mức độ nặng: Người bệnh sử dụng Vancomycin kết hợp Piperacillin hoặc Tazobactam, xem xét việc chích rạch để loại bỏ mủ ở ổ nhiễm trùng.
Đối với tình trạng nhiễm trùng có mủ:
- Mức độ nhẹ: Người bệnh không cần dùng kháng sinh đường uống mà chỉ cần sử dụng thuốc bôi tại chỗ và dung dịch sát khuẩn.
- Mức độ trung bình: Người bệnh sẽ được chích rạch và tháo ổ nhiễm trùng, kết hợp sử dụng thuốc kháng sinh phù hợp.
- Mức độ nặng: Người bệnh cần dẫn lưu ổ nhiễm khuẩn, sau đó lấy dịch nuôi cấy vi trùng để làm kháng sinh đồ. Bác sĩ cũng sẽ chỉ định cho bạn sử dụng loại kháng sinh có dược tính mạnh để đạt hiệu quả cao nhất.
Một số loại thuốc kháng sinh được dùng phổ biến trong điều trị viêm da nhiễm trùng như:
- Doxycycline: Người lớn uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 100mg, không dùng cho trẻ dưới 8 tuổi.
- Cefazolin: Người lớn tiêm tĩnh mạch mỗi ngày 3 lần, mỗi lần 1g, trẻ em dùng 50mg/kg/ngày chia 3 lần.
- Cephalexin: Người lớn uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 500mg, trẻ em dùng liều 25-50mg/kg/ngày chia 4 lần uống.
- Clindamycin: Người lớn tiêm mạch 600mg, mỗi lần cách nhau 8 giờ hoặc uống mỗi ngày 4 lần, mỗi lần từ 300-450mg.
- Vancomycin: Người lớn tiêm tĩnh mạch 30mg/kg/ngày chia 2 lần, trẻ em tiêm 40mg/kg/ngày, chia thành 4 lần.
Bệnh viêm da nhiễm trùng là một căn bệnh khá nghiêm trọng, đòi hỏi việc điều trị nhanh và gấp rút để vết thương không bị bội nhiễm. Vì vậy những phương pháp điều trị như thuốc Đông y hay mẹo dân gian sẽ không phù hợp trong trường hợp này. Do những phương pháp này cần nhiều thời gian để thuốc phát huy tác dụng và đạt được hiệu quả.
Viêm da nhiễm trùng cần kiêng ăn gì?
Bị viêm da nhiễm trùng kiêng ăn gì là vấn đề được rất nhiều người bệnh quan tâm. Thực tế, chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng đối với các bệnh da liễu. Nếu lựa chọn thực phẩm không phù hợp sẽ khiến các vết thương bị ngứa ngáy, mưng mủ và ngày càng nghiêm trọng hơn.
Dưới đây là những loại thực phẩm người bệnh không nên hoặc nên hạn chế sử dụng để vết thương nhanh lành.
- Thịt gà: Thịt gà rất thơm ngon bổ dưỡng nhưng khi bạn điều trị viêm da nhiễm trùng bạn cần kiêng ăn món này. Nguyên nhân là bởi thịt gà khiến vết thương ngứa ngáy nghiêm trọng, lâu lành và khó bình phục.
- Đồ nếp: Những thực phẩm được làm từ đồ nếp như bánh chưng, bánh rán, xôi, cơm nếp,…. có tính nóng, dễ khiến vết thương bị sưng tấy, mưng mủ và để lại sẹo thâm.
- Hải sản: Một số loại hải sản như tôm, cua, hàu, sò, sứa, ốc biển, mực,… có thể gây ra tình dạng dị ứng, ngứa ngáy, khiến vết thương sưng mủ, để lại sẹo sau khi điều trị.
- Rau muống: Rau muống là thực phẩm cần tránh khi đang điều trị bệnh da liễu. Bởi rau muống có chứa hoạt chất Madecassol có thể làm đầy vết thương, tăng nguy cơ bị sẹo lồi.
- Thịt bò: Khi đang điều trị bệnh viêm da bạn nên hạn chế dùng thịt bò do chúng có thể gây ra sẹo thâm, khiến vết thương có màu sẫm, rất khó được cải thiện sau điều trị.
- Trứng: Ngược lại với thịt bò, khi ăn trứng trong thời gian điều trị bệnh sẽ khiến vết thương có màu trắng hơn so với các vùng da lân cận, gây ra hiện tượng loang lổ mất thẩm mỹ.
- Thịt chó: Thịt chó rất nóng, khi làn da đang trong quá trình tái tạo da non bạn không nên ăn thịt chó vì sẽ dễ hình thành sẹo lồi, khiến da bị sần cứng hoặc bị rạn.
- Bánh kẹo ngọt: Những thực phẩm ngọt, chứa nhiều đường sẽ khiến cơ thể bị hao hụt vitamin và khoáng chất, ảnh hưởng đến quá trình tái tạo tế bào, khiến các vết thương lâu lành hơn.
Phòng ngừa bệnh nhiễm trùng da tại nhà
Bệnh viêm da nhiễm trùng hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt, cụ thể như sau:
- Thường xuyên rửa tay bàn sạch sẽ bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và trước khi chế biến thức ăn cho cả gia đình.
- Những người thường xuyên tập luyện thể thao tại các phòng tập, bạn hãy hạn chế để da tiếp xúc với những dụng cụ hoặc thiết bị tập luyện tại đây.
- Không mặc quần áo ẩm ướt, quần áo nên được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời để loại bỏ vi khuẩn, nấm mốc.
- Khi trên da có những vết trầy xước cần được điều trị tích cực, không nên chạm tay vào vết thương hở để chống nhiễm khuẩn.
- Tắm rửa sạch sẽ hàng ngày để loại bỏ mồ hôi, vi khuẩn gây bệnh và bã nhờn trên da. Nên chọn loại sữa tắm phù hợp với làn da, tránh dùng những loại dễ gây kích ứng.
- Không nên ăn những loại thực phẩm có chứa nhiều dầu mỡ, hàm lượng đường cao.
- Nên bổ sung các loại thực phẩm có chứa nhiều vitamin A, C, D, E, nhóm B, sắt, kẽm, đạm, selen,… để giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chống oxy hóa và phòng ngừa bệnh da liễu.
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được chích ngừa vacxin phòng ngừa bệnh sởi, rubella…
- Tránh tiếp xúc hoặc quan hệ tình dục với những người bị bệnh truyền nhiễm.
- Giặt giũ chăn, màn, gối, ga giường định kỳ để loại bỏ vi khuẩn, bụi bẩn, ký sinh trùng trú ngụ bên trong.
Như vậy bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh viêm da nhiễm trùng. Đây là một căn bệnh khá nghiêm trọng, nếu không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong. Vì vậy bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể có bất cứ dấu hiệu bất thường nào.
